Μονή Οσίου Λουκά του Στειριώτη. Η αρχιτεκτονική των τεσσάρων ναών

Η Μονή του Oσίου Λουκά του Στειριώτη, σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων νοτίως του χωριου Στείρι, είναι ενα καλοζυγισμένο συγκρότημα ναών, αυλών και μοναστηριακων κτηρίων, απλωμένο σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία, στις νοτιοδυτικές υπώρειες του 'Ελικωνος, με ολάνθιστες, κατά τους μήνες 'Ιανουάριο και Φεβρουάριο, αμυγδαλιές (είκ. 1,2,3). Μπορεί να ύποστηριχθεί ότι πρόκειται για το σημαντικώτερο μνημείο του ελλαδικού χώρου της μεσοβυζαντινής εποχής. Μνημείο ουσίας για την ιστορική περίοδο κατά την οποία πραγματοποιήθηκε -από τα μέσα του 10ου αί. έως τα μέσα περίπου του 11 ου αί. -δηλαδή κατά την ύψιστη περίοδο της βυζαντινής ισχύος. Σημαντικό όμως και για την πρωτοποριακή καλλιτεχνική σπουδαιότητά του, που έγκειται στο γεγονός ότι κυοφόρησε νέες τάσεις πρωτότυπες τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και σε θέματα καλλιτεχνικής παρουσίας. Σημαντικό επίσης και για το μέγεθος και την λαμπρότητα με την οποία παρουσιάζονται οι νέες αυτές καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες. [...]