Η μουσική των πρώτων αριθμών

Στο σχολείο μάθαμε ότι πρώτος αριθμός είναι εκείνος που διαιρείται (ακριβώς) μόνο με τη μονάδα και με τον ίδιο του τον εαυτό. Εκείνο που δεν μάθαμε είναι ότι οι πρώτοι αριθμοί, ταυτίζονται με το πιο βασανιστικό μυστήριο που προσπαθεί να εξιχνιάσει η ανθρώπινη γνώση.

330 π.Χ.: ο Ευκλείδης, στα Στοιχεία του, αποδεικνύει ότι οι πρώτοι αριθμοί είναι άπειροι, ρίχνοντας το γάντι στους μαθηματικούς των επόμενων αιώνων. Πού βρίσκεται η πρότυπη μορφή (το καλούπι) που παράγει αυτούς τους αριθμούς; Ποιος είναι ο επόμενος;

1859, Ακαδημία του Βερολίνου: ο γερμανός μαθηματικός Μπέρναρντ Ρίμαν, παρουσιάζει μια πραγματεία που αφορά το μυστήριο των πρώτων αριθμών. Η Υπόθεσή του υπόσχεται τη λύση του αρχετυπικού γρίφου. Όμως, λίγο αργότερα, ο Ρίμαν πεθαίνει. Την επόμενη ημέρα, η σπιτονοικοκυρά του (που σίγουρα δεν άντεχε άλλο την υποχόνδρια ιδιοφυία του μεγάλου μαθηματικού) καθαρίζει το σπίτι, και παραδίδει στη φωτιά όλα τα προσωπικά χαρτιά του με εκείνες τις αλλόκοτες σημειώσεις.

2005: η Υπόθεση του Ρίμαν αποτελεί ακόμη την υπ' αριθμόν ένα μονομανία των κορυφαίων μαθηματικών. Θεωρείται πολύ πιο δύσκολη και αναμφίβολα πιο σημαντική από το Τελευταίο Θεώρημα του Φερμά. Η απόδειξή της θα κλονίσει την ασφάλεια στις τραπεζικές συναλλαγές και στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Θα επιφέρει κοσμογονικές συνέπειες στην εξέλιξη της επιστήμης, καθώς οι πρώτοι αριθμοί βρίσκονται στο σημείο συνάντησης της Κβαντομηχανικής και της Θεωρίας του Χάους, καθορίζοντας το μέλλον της Πληροφορικής.
Διψασμένοι για γνώση, εκκεντρικοί -πλην όμως λαμπροί- επιστήμονες, οδηγούνται άλλοι στην τρέλα και άλλοι στη δόξα. Η Μουσική των πρώτων αριθμών -μια αυθεντική μαθηματική περιπέτεια- αφηγείται την εκστρατεία για την ανακάλυψη του ιερού δισκοπότηρου των Μαθηματικών.

Οι πρώτοι αριθμοί (αριθμοί όπως το 2, το 3, το 5, το 7, το 11, κλπ) είναι -για την αριθμητική- ακριβώς ό,τι είναι για τη φυσική τα άτομα της ύλης. Είναι οι δομικοί λίθοι πάνω στους οποίους χτίζονται όλοι οι υπόλοιποι αριθμοί. Όμως, ποια είναι η σειρά τους; Πώς παράγονται; Πώς προκύπτει κάθε φορά ο επόμενος;

Πριν από σχεδόν 150 χρόνια, o Μπέρναρντ Ρίμαν έφτασε πολύ κοντά -όσο κανένας άλλος- στην επίλυση του προβλήματος. Δυστυχώς πέθανε χωρίς να αποκαλύψει την απόδειξη στην Yπόθεσή του.
Έκτοτε, λαμπροί μαθηματικοί συναγωνίζονται για την επίλυση του "πλέον καταζητούμενου προβλήματος", ενώ χρηματικό βραβείο ενός εκατομμυρίου δολαρίων έχει αθλοθετηθεί για τον νικητή.
Ο συγγραφέας μάς χαρίζει ένα υπέροχο ταξίδι στον όμορφο κόσμο των πρώτων, ένα ταξίδι που το κάνει ανθρώπινο παρουσιάζοντας τη ζωή και την προσωπικότητα των κορυφαίων μαθηματικών της ιστορίας με την ίδια ζωντάνια και γοητεία που παρουσιάζει και τις ιδέες τους.

"Το βιβλίο του Μάρκους ντι Σωτόι αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα και συναρπαστική επισκόπηση του προβλήματος που οι περισσότεροι μαθηματικοί τοποθετούν στην κορυφή του καταλόγου των "πλέον καταζητούμενων" προβλημάτων τους. Ανεξάρτητα με τις επιδόσεις σας στα Μαθηματικά, αναμφισβήτητα θα απολαύσετε τη Μουσική των Πρώτων".

"Ένα καταπληκτικό βιβλίο! Σκέτη απόλαυση. Μόλις το άρχισα δεν μπορούσα να το αφήσω ούτε στιγμή. Ο ντι Σωτόι μας χάρισε ένα υπέροχο ταξίδι στον όμορφο κόσμο των πρώτων, ένα ταξίδι που το έκανε ανθρώπινο παρουσιάζοντας τη ζωή και την προσωπικότητα μερικών από τους κορυφαίους μαθηματικούς της ιστορίας με την ίδια ζωντάνια και γοητεία που παρουσιάζει και τις ιδέες τους".

(Όλιβερ Σακς)

"Αυτή η συναρπαστική αφήγηση, η αποκωδικοποίηση της απροσπέλαστης γλώσσας του μαθηματικού ιερατείου, είναι δοσμένη σαν ποίημα. Ο ενθουσιασμός του Μάρκους ντι Σωτόι είναι εμφανής στην κάθε γραμμή αυτού του ύμνου στη χαρά της ανώτερης ευφυΐας φωτίζοντας και τις πιο σκοτεινές πλευρές αυτού του απόκοσμου σύμπαντος".