Η ερωτική αναισθησία των αχινών

"Η ερωτική αναισθησία των αχινών" είναι μια τρυφερή αφήγηση. Φανερώνει την ανάγκη των ανδρών για το ευαίσθητο ερωτικό άγγιγμα. Προτείνει και μια εναλλακτική ερμηνεία της φαινομενικής σκληράδας των αρσενικών. Η παραμυθητική εξιστόρηση των επεισοδίων βοηθάει σε μια συμπυκνωμένη προσέγγιση των ατυχών ερώτων. Η άνεση της απόδοσης ανθρωπομορφικών χαρακτηριστικών σε βράχους, καβούρια, κοράλλια, φύκια κτλ διευκολύνει και τον πιο πεισματάρη φαλλοκράτη να ακούσει τις ιδέες του βιβλίου σαν ένα παιδικό παραμύθι. Η κατανόησή τους μπορεί να συμβεί αργότερα, εξίσου απλά.

Τα κορίτσια μπορούν να διαβάσουν ψιθυριστά αυτή την αφήγηση στο προσκεφάλι του αγαπημένου τους και να τον νανουρίσουν σαν ένα παιδάκι που το καληνυχτίζεις και το βάζεις για ύπνο. Ανοίγοντας το βιβλίο θα δουν τις χρωματιστές απεικονίσεις της Γεωργίας Δαμοπούλου, που συνέβαλε εικαστικά σε κολάζ και ακουαρέλες τις παραγράφους της αφήγησης.

Η ερωτική αναισθησία των αχινών προκαλεί με την απλότητά της, διότι εξίσου εύκολα διαβάζεται ως παραμύθι, αλλά και εμπλουτίζει ποικιλότροπα τον αναστοχασμό μας πάνω στον έρωτα και στο σεξ, σε μια περίοδο ανάδυσης της ατομικότητας και του αποχωρισμού των ανθρώπων.

Κριτική:

A)Όταν μου ζητήθηκε από τον Κώστα να συμπαρουσιάσω το βιβλίο του στην αρχή αιφνιδιάστηκα, ευχάριστα ομολογώ, στη συνέχεια δίστασα και τελικά δέχτηκα, αφού με διαβεβαίωσε ότι πρόκειται για ένα παραμύθι για την αντρική ψυχή.

Φαντάστηκα ότι για να με επιλέξει με πιθανότατο κριτήριο – είναι αλήθεια ότι αυθαίρετα και χωρίς την άδειά του θεώρησα ότι αυτό υπήρξε το κριτήριο του – τον δηλωμένο μου φεμινισμό, με ή χωρίς εισαγωγικά, είτε θα ήθελε να μου δώσει κάποιο καλό μάθημα, σαν αυτά που εξακολουθητικά επιμένω να δίνω εγώ στους άντρες, είτε επεδίωκε να με σφετερισθεί, αποκαλύπτοντας μου τις ευαισθησίες των ενήλικων αντρών και όχι των αντρών- παιδιών, που τόσο χρόνια μάταια ψάχνω να ανακαλύψω.

Γιατί πρέπει να πω από την αρχή ότι σε ότι αφορά τα ερωτικά θέματα η άποψη μου είναι καθαρά πολεμική. Πολεμική με την έννοια, ότι γυναίκες και άντρες προέρχονται από αντίθετους κόσμους – επιτρέψτε μου λόγω χρόνου τις απλουστεύσεις και ευκολίες – ότι ποτέ μα ποτέ δεν θα συνταιριάξουμε στα θεμελιώδη ζητήματα, ότι για να συνεννοούμαστε και να συνυπάρχουμε ειρηνικά οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση, ο καθένας πρέπει συνεπώς να αναλάβει το κόστος του πολέμου και ανάλογα να χειριστεί τα πράγματα.

Β) Όπως ήταν φυσικό ξεκινώντας με αυτή την προδιάθεση, με αυτήν ολοκλήρωσα και το διάβασμα του βιβλίου, αρνούμενη πεισματικά να προχωρήσω σε δεύτερη ανάγνωση.
Και η απόλαυσή μου ήταν μεγάλη όταν θεώρησα ότι και ο Κώστας έστω πιο υπαινικτικά μέσα από την αφήγησή του, παραδέχτηκε ότι ο πόλεμος υπάρχει, ο πόλεμος μαίνεται και ακόμη καλύτερα, ότι τον πόλεμο τον έχουν ήδη κερδίσει οι γυναίκες...
(Παρένθεση: Μια και το βιβλίο δεν καταπιάνεται με την ψυχούλα των γυναικών δεν μου επιτρέπεται να συμφωνήσω ή να διαφωνήσω μαζί του γύρω από αυτό, οφείλω μόνο να πω – προς δικαίωση της φήμης μου ως φεμινίστριας - ότι προς το παρόν τις μάχες κερδίζουν οι γυναίκες μα τον πόλεμο τον χάνουν…κλείνει η παρένθεση).

Και ακόμη ότι επιτέλους και αποτολμώντας να παρεξηγηθεί από τις φίλες του αποδέχεται την απλή, απλούστατη αλήθεια που ήξεραν καλά οι παλιοί, χωρίς αυτό να τους σώσει από τίποτα, παρά μόνο από περισσή και ανώφελη κούραση και που εμείς παλέψαμε, για να ξαναγυρίσουμε από εκεί που ξεκινήσαμε: στον έρωτα δεν υπάρχει ισότητα και ότι οι ρόλοι είναι διακριτοί.

Σε όλο το κείμενο είναι φανερή η διάκριση των δράσεων γυναικών-αντρών (πάντα ήθελα να χρησιμοποιήσω δημόσια αυτή τη λέξη), με ένα τρόπο σχεδόν ρομαντικό και γι αυτόν ακριβώς τον λόγο τόσο μα τόσο ευπρόσδεκτο. Αντιγράφω ενδεικτικά από το βιβλίο: «Υπάρχει όμως περίπτωση να έχει αυτή δικά της όσα κι εσύ φωνήεντα στα συμφωνητικά της. Σ’ εκείνη την περίπτωση, που όλα είναι ίσα, θα πλέξουνε τα φύλα σας με τα οικονομικά σας και μάλλον θα στραβώσουνε και τα κοινωνικά σας. Όπως και ο Κούντερα, λοιπόν, προτείνει στο ζευγάρι, στην έναρξη της σχέσης σας προσέξτε κατ’ αρχάς ό,τι θα πρωτοκάνετε στο μέλλον μην το άρετε, διότι θεωρούνται σύμβαση οι πρώτες οι ημέρες, όταν αναγνωρίζονται οι δύο εραστές»

Γ) Γνωρίζοντας τον Κώστα – στον βαθμό που ο ίδιος επέλεξε να μου γίνει γνωστός – είμαι βέβαιη πως θα αρνηθεί, ότι πρόκειται για ένα βιβλίο – εγχειρίδιο της πολεμικής-ερωτικής τέχνης. Ο ίδιος εμφανίζεται με συνέπεια μειλίχιος, φιλικός, καθόλου ανταγωνιστικός προς το φύλο μου, εκδηλώνει σε κάθε ευκαιρία τον θαυμασμό του προς τις γυναίκες και έχει έτσι καταφέρει, δίκαια, να διατηρεί φιλίες μαζί μας που αντέχουν στον χρόνο.

Τώρα με το βιβλίο του προχωράει ακόμη πιο πέρα. Εξομολογείται και αποκαλύπτεται, φιλοδοξώντας να εξομολογηθεί και να αποκαλυφθεί για λογαριασμό όλων των ομόφυλων του. Με συγκαλυμμένη ταυτότητα, χωρίς ωστόσο καμιά αμφιβολία μας λέει: μόνο ο έρωτας μιας γυναίκας μπορεί να σώσει την αντρική ψυχή, μόνο ο έρωτας μιας γυναίκας μπορεί να αποκαλύψει το φως που κρύβει μέσα στο κέλυφός του αλλιώς τι ; ο άντρας χάνεται, εκφυλίζεται, γίνεται φύκι, μάζα γλιερή.

Ή αλλιώς : Γυναίκες σώστε μας. Σώστε μας από τα αγκάθια μας, σώστε μας από την εσωστρέφεια μας, σώστε μας από τις ευκολίες μας...

Η εξομολόγησή του νηού, του αχινού, του Σχιζόνειρου σαν κάθε εξομολόγηση έχει τις αρετές της: αν καταφέρει να φανεί ειλικρινής ή ακόμη καλύτερα «ξεδιάντροπη» εξουδετερώνει τις αντιστάσεις και του πιο καχύποπτου ή και της πιο πολύπαθης. Αν μάλιστα η εξομολόγηση έχει τα χαρίσματα της αφήγησης του Κώστα, είναι εντελώς ξελογιαστική.

Γιατί η αφήγηση έχει πλούσια χαρίσματα, που ελπίζω οι επόμενοι φίλοι του, ως αρμοδιότεροι, να έχουν εντοπίσει και αναδείξει όσο της αξίζει. Εγώ θα ξεχωρίσω λίγα της μόνο χαρακτηριστικά, που στην ουσία είναι χαρακτηριστικά του ίδιου του συγγραφέα γι αυτό και μπόρεσα να τα διακρίνω:

Πρώτα η μουσική της, που ήχησε μέσα μου, στον ίδιο ρυθμό που ηχεί η μουσική που παιανίζει ο ίδιος ο Κώστας. Μια μουσική αβίαστη, αρμονική, λικνιστική και τόσο καθησυχαστική…Μια μουσική που μπορείς να την χορέψεις με χορό ομαδικό, αλλά και μόνη, μια μουσική που μπορεί να σε κάνει να την προσέξεις, αλλά να μην σε αποσπάσει, μια μουσική που χωράει μέσα σε ένα δωμάτιο, ποτέ σε ένα στάδιο, που θα ήθελες να την ακούς όταν κάνεις έρωτα κι όταν γελάς, κι όχι όταν κλαις, όταν αποκαλύπτεσαι γυμνός κι όχι όταν ακκίζεσαι, όταν προσδοκάς και όχι όταν διαψεύδεσαι.

Μετά το περιπαιχτικό σχεδόν χλευαστικό ύφος της. Η ζωή είναι ένα παιχνίδι, που συνήθως το χάνουμε, όμως υπάρχει τρόπος να το διασκεδάσουμε. Είναι ο τρόπος της κυρίας αφήγησης του Σχιδόνειρου, αλλά και της παράλληλης αφήγησης του Αντώνη. Αυτός ο χλευασμός ή και εν πολλοίς αυτοσαρκασμός είναι σπουδαία αρετή για τη συγκεκριμένη αφήγηση, που φιλοδοξεί να είναι ένα καλυμμένο μανιφέστο του έρωτα, που δυστυχώς δεν βρέθηκε ακόμη τρόπος να τον διαχειριζόμαστε με λιγότερη σοβαρότητα. Και πιστέψτε με είναι μια δύσκολη αρετή και τολμάω να πω κατ’ εξοχήν αρρενωπή. Οι γυναίκες – παρά το ότι κατηγορούμαστε ότι έχουμε κατατροπώσει τους άντρες – δεν φαίνεται να έχουμε αποκτήσει την αναγκαία απόσταση από τα πράγματα, έτσι ώστε να τα αντιμετωπίζουμε περιπαιχτικά, όχι τουλάχιστον με την άνεση του Κώστα, που με την ίδια άνεση – και παρά το όποιο τίμημα – αντιμετωπίζει και την ζωή του.

Τέλος η πυκνότητα της και η συμπύκνωση των ιδεών: σαν παραμύθι για ενήλι-κους αρκούν αυτά που λέγονται. Ο καθένας ανάλογα με τις ανάγκες του – τις πολεμικές μην ξεχνιόμαστε – μπορεί να επεκτείνει τα νοήματα, να εμπλουτίσει τις συνταγές ευτυχισμένου βίου με πρόσθετα υλικά, να δοκιμάσει πιο σύνθετες μεθόδους διατήρησης της ευτυχίας. Σημασία έχει ότι η κεντρική ιδέα υπάρχει, τα παραδείγματα αρκούν και ο καθένας ας αναλάβει τις ευθύνες του...

Αυτά και άλλα σχεδόν με κατάφεραν.
Διάβασα και το οπισθόφυλλο που προτείνει το βιβλίο-παραμύθι ως νανούρισμα στο προσκεφάλι του αθώου παιδιού-άντρα και προς στιγμήν ψιθύρισα στοργικά: Αχ οι καημένοι οι άντρες...
Ευτυχώς τα αντανακλαστικά μου υπήρξαν γρήγορα. Θυμήθηκα ότι έχουμε πόλεμο – άλλωστε για να απαντήσω προκαταβολικά στις αντιρρήσεις του Κώστα αντιγράφω από το βιβλίο « Μα η μάχη διαδραματίζεται για το επάνω χέρι, ποιος απ΄τους δυο ο αρχηγός, ποιος είναι το αστέρι; Ποιος είναι αξιόλογος και ποιος ο ικανός; Και όταν άντρα μου καλέ, εσύ υποχωρήσεις και πεις «αγάπη μου, ό,τι εσύ ορίσεις» την πάτη-σες για τα καλά, διότι η γυναίκα θέλει τον άντρα σερνικό και όχι σαν την κότα».

Λοιπόν ωραία. Είναι ένα γλυκό-γλυκύτατο παραμύθι, που με τον τρόπο του αποκαλύπτει ότι και οι άντρες έχουν ψυχή και μάλιστα ψυχή που μόνο με τον έρωτα μιας γυναίκας έχει ελπίδα να κρατηθεί ζωντανή. Ωραία λοιπόν έχουμε ευθύνη απέναντι τους. Δεν πρέπει να τους προσπερνάμε επειδή απλά είναι αγκαθωτοί, επιθετικοί και το άγγιγμα τους μας πονά σαν του αχινού. Μπορούμε και οφείλουμε να τους μαλακώσουμε, να τους βγάλουμε τα αγκάθια, να τους αμβλύνουμε τις γωνίες τους, να τους δώσουμε σχήμα και μορφή.

Δεν πειράζει ότι μετά το πολύ-πολύ να γίνουν στρογγυλοί (από την καλοπέραση και το καλοτάισμα), γλυστεροί (από την αδράνεια) και βαρετοί σαν ένα κοχύλι. Αρκεί που θα ξέρουμε ότι μέσα σ’ αυτό το τόσο αδιάφορο κοχύλι κρύβεται ένα μαργαριτάρι, που περιμένει καρτερικά εμάς να το αποκαλύψουμε και που θα είναι όλο δικό μας (θα είναι άραγε;).

Αλλιώς υπάρχουν και χειρότερα: θα καταντήσουν μαύροι, σιχαμεροί και γλοιώδεις, θα λερώνουν το σύμπαν μας με την γλίτσα τους και θα σιγοπεθαίνουν αποπνέοντας σαπίλα και απελπισία. Και για όλα αυτά θα φταίει ότι δεν τους αγαπήσαμε αρκετά, ώστε να τους σώσουμε...

Τελικά ανασυγκροτώντας την αμείλικτη και απροσάρμοστη οπτική μου για το θέμα έρωτας, χάρη στη φήμη της οποίας υπενθυμίζω ότι επιλέχτηκα απόψε γι αυτήν τη θέση και για να μη διακινδυνεύσω να απογοητεύσω τον αγαπημένο μου φίλο, κα-ταλήγω: Ωραίο το παραμύθι, πράγματι παρηγορητικό για το νανούρισμα του αθώου με κάθε έννοια άντρα, όμως εμένα μου κάνει μόνο για ένα πράγμα και σαν τέτοιο το δέχομαι με πολύ χαρά και το προτείνω στις ομόφυλές μου:

Σαν μια απολογία αντρική, σαν μια δημόσια παραδοχή: είμαστε ανήμποροι να πορευτούμε μόνοι μας, σταθείτε δίπλα μας, διαφεντέψτε μας, δείξτε καλοσύνη και ανεκτικότητα στην εγκατάλειψη που απειλεί το είναι μας.

Αυτό μήπως δεν κάνουμε αγαπητοί μου αιώνες τώρα;

Θάνα Κίκαλου