Ο Κ.Π. Μισιρκόφ (1874-1926) και η κίνηση των Μακεδονιστών

Στην εργασία αυτή επιχειρείται να ανιχνευθούν ενδείξεις της γένεσης ενός πρώιμου Μακεδονισμού μέσα από κείμενα της μακεδονικής καταγωγής βουλγαρικής ιντελιγκέντσιας στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα και, ιδιαίτερα, να παρουσιαστεί η "σλαβομακεδονική εθνική θεωρία" που διατύπωσε ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) στο βιβλίο του "Για τις Μακεδονικές υποθέσεις", το οποίο τυπώθηκε στη Σόφια στα 1903, αμέσως μετά την εξέγερση του Ίλιντεν στη Μακεδονία. Στο Μακεδονισμό αυτής της περιόδου και στην αναβίωση της "σλαβομακεδονικής" θεωρίας του Μισίρκοφ φαίνεται ότι στηρίχθηκε η διαδικασία της μακεδονικής εθνογένεσης, η οποία προωθήθηκε δυναμικά από την πολιτική εξουσία, όταν στα 1944-45 αποφασίστηκε να ιδρυθεί η Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας και να συμπεριληφθεί ως ομόσπονδο μέλος στη Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.
... Η απομάκρυνση των Σλάβων της Μακεδονίας από τη βουλγαρική εθνική επιρροή και η δημιουργία χωριστής εθνότητας της "μακεδονικής", η διαμόρφωση γραπτής "μακεδονικής" γλώσσας με βάση τα "κεντρικά σλαβομακεδονικά ιδιώματα", η ανασύσταση της Αρχιεπισκοπής της Αχρίδας ως αυτόνομης Μακεδονικής Εκκλησίας, η αναζήτηση των ιστορικών καταβολών του "σλαβομακεδονικού" έθνους στα χρόνια του Βυζαντίου ήταν κάποια από τα κύρια σημεία της θεωρίας του Μισίρκοφ, την οποία όμως ο ίδιος δεν άργησε να απαρνηθεί. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ωστόσο, επανήλθε στην υποστήριξη κάποιων απόψεων της νεότητάς του, διακηρύττοντας ότι τελικά "εμείς πρέπει να είμαστε περισσότερο Μακεδόνες παρά Βούλγαροι..."

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)