Παρευξείνιος διασπορά

Μια πολύτιμη και βασική πλέον μελέτη για την παρουσία των Ελλήνων στα βορειοανατολικά παράλια του Ευξείνου Πόντου. Για την περιοχή αυτή η Ελληνική ιστοριογραφία μέχρι τη δεκαετία του 1980 δεν παρουσίασε ανάλογο ιστορικό ενδιαφέρον, το οποίο επέξειξε σε μεγάλο βαθμό για τον Ποντιακό Ελληνισμό άλλων γεωγραφικών χώρων.

Με την παρούσα λοιπόν έρευνα καλύπτεται το κενό αυτό, γεγονός που επισημαίνεται και από την Ακαδήμια Αθηνών, η οποία βράβευσε το έργο με το Βραβείο των Αδελφών Κυριακίδη το 1995.


Με τη μελέτη αυτή του γνωστού ερευνητή Βλάση Αγτζίδη έρχονται στο φως σπάνια στοιχεία και ντοκουμέντα μέσα από ένα ογκώδες έργο 784 σελίδων. Για την παράθεση όλων των ιστορικών στοιχείων και δεδομένων που ανασυνθέτουν την άλλη Ελλάδα, η οποία αναπτύχθηκε στον Εύξεινο Πόντο, ο συγγραφέας εργάστηκε διεξοδικά και επίμονα την τελευταία δεκαετία, συγκεντρώνοντας πολύτιμα στοιχεία από την Ελλάδα και τη Σοβιετική Ένωση, τόσο σε βιβλιογραφικό όσο και σε αρχειακό επίπεδο.


Στο βιβλίο (στα δέκα κεφάλαιά του) γίνεται διεξοδική αναφορά:

α) Στην Ελληνική παρουσία στις βορειοανατολικές περιοχές τουΕυξείνου Πόντου.

β) Στον αγώνα για Ελεύθερο Πόντο και τον εμφύλιο στη Ρωσία

γ) Στην οριστική προσφυγοποίηση των Ελλήνων του Καυκάσου και στη στάση των Σοβιετικών οργανώσεων.

δ) Στο εθνικό πρόβλημα, στην πολιτική των μπολσεβίκων και την άνοδο του Στάλιν.

ε) Στον Ελληνικό Σοβιετικό τύπο και την πολιτιστική ανάπτυξη των Ελλήνων.

στ) Στην εκπαιδευτική κατάσταση των Ελλήνων και το γλωσσικό ζήτημα.

ζ) Στην κολεκτιβοποίηση και τη δημιουργία αυτόνομων Ελληνικών περιοχών.

η) Στις διώξεις-εκτοπίσεις.

θ) Στη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος και στην οργάνωση των Ελλήνων, και

ι) Στη μετασοβιετική περίοδο και το νέο προσφυγικό πρόβλημα.


Η μελέτη πληρεί όλους τους τύπους και τους όρους ενός αυστηρά επιστημονικού πονήματος με την πλούσια βιβλιογραφική και αρχειακή τεκμηρίωση, με τη γερή και πρωτογενή ιστορική τεκμηρίωση, την πληθώρα των παραπομπών και αναφορών, την παρουσίαση φωτογραφικού υλικού, πολύτιμων χαρτών και ενός χρήσιμου ευρετηρίου.