Το πεπρωμένο μας είναι τα άστρα

Αυτό το βιβλίο είναι ένα διαστημόπλοιο που έχει βάλει πλώρη για τα Άστρα. Το μεγάλο ταξίδι έχει ξεκινήσει προς τα μυστήρια του Διαστήματος, προς την Εξωγήινη Ζωή, προς το «Ξένο» και το Παράξενο. Επιβιβαστείτε. Το Σύμπαν μας περιμένει...

Τα περιεχόμενα του βιβλίου:

Χρίστος Γούδης
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Παντελής Γιαννουλάκης
ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΣΤΡΑ
ΔΙΑΓΑΛΑΞΙΑΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ
Γιώργος Στάμκος
ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΕΞΩΓΗΙΝΟΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ ΑΓΝΟΟΥΝ;
ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ;
Λουκάς Καβακόπουλος
ΕΙΝΑΙ Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΜΑΣ ΜΙΑ ΦΥΛΑΚΗ;
ΑΝΔΡΟΕΙΔΗ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Παντελής Γιαννουλάκης
ΑΣΤΡΟΘΕΟΙ
ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΔΙΝΕΣ
Δημήτρης Ευαγγελόπουλος
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ
ΤΙΤΑΝΑΣ, ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ
Συνέντευξη στον Δημήτρη Τερζή
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΙΜΙΖΗΣ, Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΤΗΣ NASA
Παντελής Γιαννουλάκης και Χρίστος Γούδης
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑD ASTRA PER ASPERA
ΑΠΟΒΑΣΙΣ ΕΞΩΓΗΙΝΩΝ
Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΚΟΣΜΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Μηνάς Μαδεντζίδης
ΑΠΕΙΡΟΙ ΚΟΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΙΡΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ
Νίκος Κανακάρης
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ
ΙΩ, ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ ΠΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΕΙ ΤΑ ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΑ
Λουκάς Καβακόπουλος
Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ
Παντελής Γιαννουλάκης
ΑΡΘΟΥΡ ΚΛΑΡΚ
Νίκος Κανακάρης
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ Χ
Δημήτρης Ευαγγελόπουλος
ΝΙΜΠΙΡΟΥ, Ο 12ος ΠΛΑΝΗΤΗΣ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Γιώργος Στάμκος
ΑΡΗΣ, Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΑΤΡΙΔΑ
SPACESHIP ONE
Παντελής Γιαννουλάκης
ΓΗ: ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΡΕΙΑΝΟΙ!
Λουκάς Καβακόπουλος
AΡΗΣ: EΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΓΗΙΝΟΙ!
Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ SETI@home!
Παντελής Γιαννουλάκης
ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΞΩΓΗΙΝΟΙ!
Η ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΧΡΟΝΟΥ
Γιώργος Στάμκος
Ο ΤΕΣΛΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΞΩΓΗΙΝΟΥΣ
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΩΝ ΕΞΩΓΗΙΝΩΝ
Σωκράτης Αικατερινίδης
ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΩΝ ΓΙΑ UFO
UFO ΠΑΝΙΚΟΣ ΣΤΟ ΙΡΑΝ
Γιώργος Στάμκος
ΠΟΙΟΙ ΕΦΗΥΡΑΝ ΤΟΥΣ «ΚΑΚΟΥΣ ΕΞΩΓΗΙΝΟΥΣ»;
ΤΙ ΨΑΧΝΟΥΝ ΟΙ «ΕΞΩΓΗΙΝΟΙ»;
Παντελής Γιαννουλάκης
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΞΩΓΗΙΝΟ ΣΙΝΕΜΑ
Γιώργος Στάμκος
ΞΕΝΟΜΟΡΦΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ
ΑΟΡΑΤΟΙ ΚΟΜΗΤΕΣ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΤΗ ΓΗ;
Παντελής Γιαννουλάκης
ΠΑΡΑΞΕΝΑ OΝΤΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥ
Νίκος Κανακάρης
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΞΩΓΗΙΝΗΣ ΕΛΕΥΣΗΣ
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΠΟΥΛΗΣΕ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ
Παντελής Γιαννουλάκης
ΕΞΩΓΗΙΝΟΣ: STRANGER IN A STRANGE LAND
Σωκράτης Αικατερινίδης
ΣΠΟΡΑ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΕΞΩΓΗΙΝΟΥΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΟΙ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ
VIRTUAL ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Ι
Παντελής Γιαννουλάκης
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΥΚΙΑΝΟ
VIRTUAL ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΙ
Παντελής Γιαννουλάκης
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ ΒΕΡΝ
VIRTUAL ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΙΙ
Γιώργος Στάμκος
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΧΑΤΜΑ ΓΚΑΝΤΙ
VIRTUAL ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙV
Λουκάς Καβακόπουλος
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ WERNER VON BROWN
ΚΑΙ ΤΟΝ ROBERT HEINLEIN
VIRTUAL ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ V
Γιώργος Στάμκος
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ CARL SAGAN
ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Διαβάστε τον πρόλογο του βιβλίου:

«Δος μοι πα στω και ταν Γαν κινάσω». Με τη φράση αυτή διακήρυττε ο Αρχιμήδης την ανατρεπτική δύναμη των μοχλών του, υποσχόμενος μέχρι και την εργαλειακή ανατροπή της Γης. Δυνάμεις ανατροπής εκλύονται πράγματι από τη διεύρυνση των γνώσεων, την περιπέτεια των ανακαλύψεων και τη σύλληψη των εφευρέσεων του ανθρώπου. Ανατροπής τού εκάστοτε υπαρξιακού πλαισίου μέσα στο οποίο τού επιβάλλεται να ζει, να κινείται και να σκέπτεται. Ενός πλαισίου που του επιβάλλεται από την πλειοψηφική δικτατορία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που εξυπηρετεί την απαιτούμενη ψυχοστασία των κοινωνικών δομών, την αναγκαία για τη διασφάλιση της στρωτής ροής της καθημερινότητας, που ανυποψίαστη κυλά στις εσκαμμένες κοίτες της γνώσης του παρελθόντος.
Στην αρχή του 21ου αιώνα, ο άνθρωπος βρίσκεται στο μεταίχμιο της μεταμόρφωσής του σε «μετα-άνθρωπο». Η κάμπια που σερνόταν για εκατομμύρια χρόνια στο έδαφος και κολυμπούσε στο υγρό αταβιστικό παρελθόν της, έγινε χρυσαλλίδα, έβγαλε φτερά κι άρχισε να πετά δειλά-δειλά έξω από τη γήινη φωλιά της. Κι άρχισε να βλέπει τον πλανήτη Γη από ψηλά και να ατενίζει όλο και πιο ψηλά ρίχνοντας διεισδυτικότερες ματιές στο σύμπαν.

Κοιτώντας πίσω του, βλέπει τα θραύσματα από τα κελύφη που τον περιόριζαν πνευματικά σ’ ένα γεωκεντρικό σύμπαν, σ’ ένα ηλιοκεντρικό σύμπαν, σ’ ένα γαλαξιακό σύμπαν, και νιώθει, παράλληλα με το μεγαλείο της υπέρβασης, την αμηχανία της μικρότητάς του. Για να συνειδητοποιήσει ότι μικρό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ασήμαντο, άσκοπο και ανάξιο, και να προβληματισθεί για την υπόστασή του. Και να αντιληφθεί ότι συνυπάρχει, όχι μόνο με τους επιφανειακά γνωστούς και κατακτημένους κόσμους των φυτών και των ζώων, αλλά και με μικρούς αόρατους κόσμους άγνωστης προέλευσης και αποστολής.
Ο κόσμος των μικροοργανισμών, των βακτηρίων και των ιών, είναι ένας από τους «θαυμαστούς καινούργιους κόσμους» που ενδέχεται να προκαλέσει τη μεγάλη ανατροπή στις αντιλήψεις μας για τη ζωή στη Γη και στο σύμπαν. Μοριακά νέφη στον Γαλαξία μας, αστεροειδείς, μετεωρίτες και κομήτες δεν αποκλείεται να κρύβουν μέσα τους ολόκληρους τέτοιους κόσμους σε συνεχή διαστημική διακίνηση. Συγκεκριμένες απορροφητικές υφές στο φάσμα της σκόνης των τεράστιων μοριακών νεφών (που μέσα τους έχουν ήδη ανιχνευθεί πολύπλοκα οργανικά μόρια) και της σκόνης των μετεωριτών, συμπίπτουν με αντίστοιχες υφές που προέρχονται από καλλιέργειες μικροβίων, ενώ η περιοδικότητα επιδημιών που οφείλονται σε παρόμοιους μικροοργανισμούς συμπίπτει με τη χρονική περίοδο της εισόδου της Γης σε περιοχές του πλανητικού μας περιβάλλοντος που είναι γεμάτες από υπολείμματα κομητών. Πέραν αυτών, οι ιδιότητες των βακτηρίων όσον αφορά την αντοχή τους σε ακραίες καταστάσεις πίεσης και θερμοκρασίας αλλά και σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας, καταστάσεις που ποτέ δεν χαρακτήριζαν τον πλανήτη μας για να αποδοθούν στην ικανότητα προσαρμογής τους, είναι αινιγματικά εξωγήινες.

Ο ρόλος των βακτηρίων στην προέλευση της ζωής στη Γη και στην εξέλιξη των μορφών της, όταν διερευνηθεί, δεν αποκλείεται να ανατρέψει οριστικά την «επαρχιακή» θεωρία της εξέλιξης, η οποία, πέραν του ενστικτώδους γεωκεντρισμού της, δέχεται σοβαρά πλήγματα από την οριστικοποίηση των παλαιοντολογικών ευρημάτων ότι οι πολύπλοκες μορφές ζωής στον πλανήτη ενέκυψαν αιφνιδιαστικά (από που άραγε;) πριν από 570 εκατομμύρια χρόνια. Ήταν κάτι σαν ένα είδος απρόσμενης ανθοφορίας από ένα δέντρο του οποίου ο κορμός και τα κλαδιά δεν μας είναι ορατά. Η δε θρυλούμενη εξέλιξη των ειδών προχωρεί με εκρηκτικά άλματα, ανά 100 περίπου εκατομμύρια χρόνια, ανάμεσα σε κοσμικά ατυχήματα καταστροφών της Γης από συγκρούσεις με αστεροειδείς, που εξαφανίζουν μαζικά και οριστικά ολόκληρα είδη ζωής (εξαφάνιση των δεινοσαύρων και πολλών άλλων ειδών πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια). Κι όλα αυτά εν μέσω έμβιων όντων με «εξωγήινες» αντοχές σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας –χαρακτηριστικό του χώρου του διαστήματος– που εμφανίσθηκαν το καθένα τους αιφνιδιαστικά και ουδεμία εξέλιξη υπέστησαν έκτοτε, για εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια (κατσαρίδες, γαρίδες, σκορπιοί).
Η όλη εικόνα είναι συμβατή με το σενάριο της πιθανής περιοδικής εισόδου του ηλιακού μας συστήματος σε πυκνά μοριακά νέφη, κατά την πορεία του γύρω από το κέντρο του Γαλαξία μας, μια πορεία που χρειάζεται περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια για μια πλήρη περιφορά. Η «σύγκρουση» του ηλιακού μας συστήματος με ένα τέτοιο μοριακό νέφος έχει σαν αποτέλεσμα τον εκσφενδονισμό πολλών κομητών από το «νέφος κομητών» που περιβάλλει το ηλιακό μας σύστημα, προς όλες τις κατευθύνσεις. Κάποιοι από αυτούς που πλησιάζουν ή συγκρούονται με τη Γη, την ψεκάζουν κυριολεκτικά με νέο γενετικό υλικό, δημιουργώντας «γενετικές καταιγίδες» (βροχές βακτηρίων και ιών μόνο;) που επηρεάζουν, κατευθύνουν ή καθορίζουν την εμφάνιση νέων μορφών ζωής στον πλανήτη.

Οι απόψεις αυτές, ως ιδέες, δεν ήταν ξένες στην επιστήμη του 20ού αιώνα, δεδομένου ότι προβλήθηκαν συστηματικά από ολιγάριθμους μεν, αλλά σημαντικούς επιστήμονες του καιρού τους (από την αρχή ως και το τέλος του αιώνα), χωρίς όμως να κατορθώσουν να διατρήσουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα που από τη φύση του είναι συντηρητικό και απαιτεί (ορθώς) σκληρές αποδείξεις για τη συμπερίληψή τους στο τρέχον ερμηνευτικό σχήμα της πραγματικότητας, όπως την αντιλαμβανόμαστε μέσα από τα μάτια της κατεστημένης επιστήμης. Η αυξανόμενη αξιοπιστία τους των τελευταίων ετών οφείλεται ακριβώς στις επιστημονικές ενδείξεις (αν όχι αποδείξεις) που παρέχονται μέσα από αστροφυσικές κυρίως έρευνες, συνεπικουρούμενες από την αναγκαστική πλέον αναθεωρητική έρευνα των γεωλογικών και βιολογικών ευρημάτων και δεδομένων.
Ο χώρος της Αστρονομίας υπήρξε ιστορικά ο κατ’ εξοχήν ταραξίας του κατεστημένου (Αρίσταρχος, Κοπέρνικος, Γαλιλαίος, Τζιορντάνο Μπρούνο για παράδειγμα), οι αλήθειες όμως που διακήρυσσε έπρεπε να περιμένουν την ευρύτερη κοινωνική ωρίμανση, για να επιβεβαιωθούν μέσα από την ενασχόληση του κύριου σώματος των ερευνητών της επιστήμης και την παροχή αδιαφιλονίκητων αποδείξεων. Θυμηθείτε ότι για την οριστική αποδοχή του ηλιοκεντρικού συστήματος απαιτήθηκαν 100 περίπου χρόνια από τη δημοσίευση του έργου του Κοπέρνικου. Έχουμε λοιπόν καιρό μπροστά μας.
Και μέχρι τότε η προσοχή μας θα είναι στραμμένη στους ψίθυρους των άστρων. Μήπως και κάποιο μήνυμα μας έρθει από κάποιον αδελφό ή ανάδελφο εξώκοσμο πολιτισμό. Μέχρι να καταφέρουμε τουλάχιστον να στείλουμε εμείς το μήνυμά μας «εκεί» ή να κάνουμε γνωστή την παρουσία μας, φυσικά, ραδιοφωνικά, εικονικά ή έστω πνευματικά.
Όμως κι αυτή μας η προσπάθεια πιθανόν να μην ξεφεύγει από τα επαρχιακά κοσμικά όρια της αντίληψής μας και τον εγωκεντρισμό της σκέψης μας. Αλήθεια, ποιος κάθεται να σκεφτεί σοβαρά πως ο κάθε άνθρωπος είναι ένα ολόκληρο ιδιότυπο σύμπαν; Πως κουβαλά μέσα του δισεκατομμύρια αυτόνομα κύτταρα (έτσι νομίζουν αυτά τουλάχιστον) που ζουν τη δική τους ζωή μέσα σε μια δυναμική ισορροπία που η καθημερινότητά της χαρακτηρίζεται από 500 εκατομμύρια θανάτους και άλλα 500 εκατομμύρια γεννήσεις; Γιατί τόσα υπολογίζονται ότι είναι τα κύτταρα που πεθαίνουν και άλλα τόσα που γεννιούνται κάθε μέρα, στον ανθρώπινο οργανισμό. Κι όλα τους ζουν και δουλεύουν στον δικό τους κόσμο, με τα δικά τους καθήκοντα, τις δικές τους αποστολές, τις δικές τους μάχες με τους εισβολείς ιούς, το δικό τους σύστημα επικοινωνίας.
Σαν πείραμα σκέψης, μεταμορφώστε τον κάθε άνθρωπο σε λιλιπούτειο κύτταρο και δείτε ένα πλέγμα ανθρώπινο να περιβάλλει τον πλανήτη Γη. Επιδερμικά, επιφανειακά, σαν ένα δίκτυο εγκέφαλων, ανθρώπινων και ηλεκτρονικών, με την πληροφορία να κινείται και να διαχέεται στην υδρόγειο, με τον καθένα μας να νομίζει πως μάχεται στον δικό του πόλεμο, πως εξυπηρετεί τις δικές του προσωπικές επιδιώξεις. Έτσι ακριβώς, όπως τα κύτταρα μέσα στον δικό μας οργανισμό. Σκεφθείτε για μια στιγμή τα κύτταρα της γλώσσας μας. Δουλεύουν και παράγουν πρωτεΐνες, χωρίς ποτέ να μπορούν να αντιληφθούν πως είναι μέρος ενός οργάνου που, μεταξύ των άλλων που κάνει, χρησιμοποιείται –εργαλειακά έστω– για να μιλά, να αρθρώνει λόγο επικοινωνίας με κάποιον συνάνθρωπό του, που για τα κύτταρά μας δεν είναι ούτε ορατός, ούτε κατανοητός.


Μήπως κι εμείς είμαστε απλά τα κύτταρα ενός μετανθρώπινου εγκέφαλου που περιβάλλει τον πλανήτη Γη, έκφανση της ενδότερης δυναμικής της ύλης του ή έστω της εξώκοσμης σποράς της; Μήπως εγκέφαλοι-πλανήτες μιλάν εδώ και χρόνια μεταξύ τους, γελάνε, κλαίνε, αστειεύονται (με μας), «ενώ εις την οδόν έξω, ουδέν ακούουν οι λαοί»; Λέμε, μήπως;

Χρίστος Γούδης, Καθηγητής Αστροφυσικής, Διευθυντής Ινστιτούτου Αστρονομίας
και Αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών,