Μύθοι 1

Τι κοινό έχουν ο Όμηρος και ο Αίσωπος πέρα από το ότι αμφισβητείται η ύπαρξη και των δύο, τουλάχιστον ως αποδεδειγμένα υπαρκτές ιστορικές προσωπικότητες; Η απάντηση είναι απλή, αν και κάπως ιερόσυλη: είναι οι περισσότερο δημοφιλείς δημιουργοί της αρχαιότητας των οποίων τα έργα για πολλούς αιώνες πριν καταγραφούν μεταδίδονταν προφορικά από γενιά σε γενιά, από τόπο σε τόπο. Αλλά έχουν και ένα άλλο κοινό σημείο οι δυο τους: είναι οι δημιουργοί που ελάχιστα υπολείπονται σε αριθμό αυθόρμητων μεταφράσεων [μεταφράσεις που γίνονται με πρωτοβουλία του μεταφραστή και όχι κατά παραγγελία], σε διάφορες γλώσσες, της Βίβλου. Οι δύο αυτές επισημάνσεις είναι αρκετές για να πείσουν τον οποιονδήποτε για τη μεγάλη αξία του έργου του σπουδαίου μυθοποιού Αισώπου. Ο Αίσωπος είναι μεγάλος μυθοποιός, δεν είναι μεγάλος παραμυθάς. Μπορεί το μεγαλύτερο μέρος του έργου του να αποτελείται από ιστορίες στις οποίες πρωταγωνιστούν ζώα ή φυτά, αλλά αυτά τα ζώα ή φυτά διαθέτουν όλα τα πνευματικά και ψυχικά στοιχεία καθημερινών ανθρώπινων χαρακτήρων. Οι μύθοι του δεν εξιδανικεύουν, δεν ωραιοποιούν, δεν δημιουργούν φανταστικούς κόσμους ή τουλάχιστον δεν επιδιώκουν να δημιουργήσουν, όπως συνήθως κάνουν τα παραμύθια αλλά, χρησιμοποιώντας πολλές φορές ως σκηνικό και αφορμή το φυσικό κόσμο, θέλουν να διδάξουν. Μπορεί οι αισώπειοι μύθοι να φαντάζουν απλοϊκοί σε σχέση με τα περίτεχνα και συχνά επώνυμα παραμύθια της Δύσης, αλλά εκφράζουν καλύτερα από αυτά τη λαϊκή σοφία, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το κάνουν τα δημοτικά τραγούδια. Οι μύθοι που αποδίδονται στον Αίσωπο, με τη λιτότητα και την ακριβολογία που τους χαρακτηρίζει, είναι το καταστάλαγμα αιώνων ανθρώπινης παρουσίας και δράσης, στοιχείο που τους επιτρέπει να είναι πάντοτε επίκαιροι και να επιδέχονται προσαρμογές στην πραγματικότητα κάθε εποχής και κοινωνίας, χωρίς να κινδυνεύουν να χάσουν τίποτα από το βαθύτερο νόημά τους. Αυτό δεν μπορούν να το πετύχουν τα παραμύθια.