Αισχύλου Προμηθέας Δεσμώτης

Ο Προμηθέας Δεσμώτης του Δημήτρη Καμαρωτού είναι συμπαραγωγή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.

μια θεατρική – μουσική σύνθεση
έργο για ζωντανή αναμετάδοση

Η αναζήτηση των Προσώπων του Ήρωα μέσα από σημαντικά λογοτεχνικά και θεατρικά κείμενα είχε ως φυσική συνέπεια και την πρώτη έξοδο από τους χώρους του ΚΠΙΣΝ και τη συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ). Οι δύο φορείς συνέπραξαν με ενθουσιασμό, προκειμένου για την παρουσίαση του Προμηθέα Δεσμώτη του Δημήτρη Καμαρωτού, συνθέτη και δραματουργού του ήχου, στην ιστορική έδρα της ΕΒΕ, το Βαλλιάνειο Μέγαρο στην οδό Πανεπιστημίου. Σε αυτήν τη θεατρική – μουσική σύνθεση, έργο φτιαγμένο για ζωντανή αναμετάδοση, οι ηθοποιοί Αμαλία Μουτούση και Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, η μεσόφωνος Άννα Παγκάλου και οι μουσικοί Κατερίνα Κωνσταντούρου και Χρήστος Λιάτσος, θα αφηγηθούν την ιστορία του αισχυλικού Προμηθέα Δεσμώτη -όλο το κείμενο της τραγωδίας σε μετάφραση του ποιητή Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου.

Το νέο έργο του Δημήτρη Καμαρωτού συνομιλεί με τη χρονική στιγμή στην οποία παρουσιάζεται και τις ιδιαιτερότητες της ζωής μας σε συνθήκη πανδημίας. Πρόκειται για μία πρόταση μικτού θεάματος, προορισμένου να κινηματογραφείται και να αναμεταδίδεται ζωντανά, και μάλιστα για σειρά παραστάσεων. Δεν είναι κινηματογραφική ταινία, δεν πρόκειται για βιντεοσκοπημένη καταγραφή παράστασης, αλλά για ένα ζωντανό θέαμα, στημένο εξαρχής για να φτάσει στο κοινό μέσα από την οθόνη του υπολογιστή ή της τηλεόρασης.

Στον Προμηθέα Δεσμώτη, ο πρώτος των μυθικών ηρώων υποστηρίζει με το παράδειγμά του την αδήριτη ανάγκη της ανυπακοής και της αντίστασης στον αυταρχισμό της εξουσίας, όταν διακυβεύεται η ίδια η επιβίωση. Ο Προμηθέας, στις απαρχές του Κόσμου, εναντιώθηκε στην ανώτερη δύναμη, στο θέλημα του Δία, πληρώνοντας βαρύ τίμημα, για να προσφέρει στους ανθρώπους το δώρο της φωτιάς.

Οι δύο ηθοποιοί αναλαμβάνουν όλα τα πρόσωπα του έργου και η μεσόφωνος Άννα Παγκάλου τον Χορό. Σε συνθήκη εγκλεισμού για ένα απροσδιόριστα μεγάλο χρόνο, θέλουν να αφηγηθούν τα θαυμαστά και τρομερά πράγματα που γνωρίζουν. Για να γίνει σαφές ποιον χαρακτήρα υποδύονται κάθε φορά χρησιμοποιούν μια συγκεκριμένη τεχνική, τις «ηχητικές μάσκες». Όλη η τραγωδία λειτουργεί σαν παρτιτούρα, ο λόγος σαν μουσική από λέξεις κι η φωνή τους σαν μουσικό όργανο. Γύρω τους, οι μουσικοί τούς επιτηρούν και τους υποστηρίζουν.

Ο χώρος του Αναγνωστηρίου στο Βαλλιάνειο κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος προσδίδει ειδικό βάρος (μετέχοντας και αυτός στην αφήγηση) στην εμπειρία των ερμηνευτών. Αφηγούνται την ιστορία, σαν μια ζωντανή μαρτυρία: κάποιοι που ήταν εκεί πριν από αυτούς, άφησαν τα ίχνη τους. Υπάρχουν βιβλία, υλικά βιντεοπροβολών, αντικείμενα, χειρόγραφες σελίδες του κειμένου, σημειώσεις δικές τους και των άλλων που πέρασαν από εκεί. Ίσως ο Προμηθέας να ήταν ένας απ’ αυτούς...

Με εικόνες, ήχους και μουσική ρίχνουν μια γέφυρα ανάμεσα στην κατοικία των βιβλίων και τις οθόνες των σπιτιών μας.

Σημείωμα του συνθέτη/δραματουργού Δημήτρη Καμαρωτού:

«Πηγαίνουμε με έναν μύθο, τον μύθο του Προμηθέα Δεσμώτη στο Βαλλιάνειο Μέγαρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος επί της οδού Πανεπιστημίου, βρισκόμαστε στον χώρο όπου η Αθήνα ακούγεται διαφορετικά και ο χρόνος συμπιέζεται. Αντιγράφουμε με τα δικά μας μέσα, αυτόν τον μύθο που έγινε ποίηση από τον Αισχύλο, που έγινε ένα νέο λογοτεχνικό έργο - μετάφραση από τον Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο και διαμέσου όλων των αλλεπάλληλων απεικονίσεων, φτιάχνουμε μια μουσική των νοημάτων για οθόνες led. Επιστρέφουμε στον μύθο τη δυνατότητα να ειπωθεί ξανά τώρα, σε αυτό τον χώρο.

Εκεί, βρίσκονται δύο αποκλεισμένα πρόσωπα, δύο ηθοποιοί,
τρεις μουσικοί που τους περιβάλλουν,
ένας έναστρος ουρανός και ένα κινηματογραφικό συνεργείο.
Κάθε παράσταση είναι μοναδική. Οι λέξεις μετατρέπονται σε ήχο.
Οι διαδικτυακοί θεατές μπορούν να αφήσουν ένα ηχητικό ίχνος στο περιβάλλον/ τοπίο, που εντός του ξεκινάει το θέαμα.


Κάποιος λέει:
”Προμηθέα, όλα συμβαίνουν μακριά έξω από το σπίτι, στον χώρο όπου συναντιούνται τα στοιχεία. Όμως, αυτή /-ός είναι μέσα, εκεί κοντά στα ίχνη σου, στον απόηχο των τυπογραφικών στοιχείων μιας Εθνικής Βιβλιοθήκης. Εκεί, διάσπαρτα στα απόκρημνα βράχια, τα σημάδια σου, εμφανίζονται πρόσκαιρα.
Ό,τι προλάβω πρέπει να σου πω, ό,τι προλάβεις μπορείς να ακούσεις. Νομίζω έξω βρέχει”».

Συντελεστές:

Μετάφραση: Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος
Σύλληψη/μουσική σύνθεση/ηχητική δραματουργία: Δημήτρης Καμαρωτός
Σκηνικός Χώρος: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Εύα Νάθενα
Διεύθυνση Φωτογραφίας/ Φωτισμός: Γιάννης Δρακουλαράκος
Καλλιτεχνική Συνεργασία: Ελένη Καβούκη
Σύμβουλος Δραματουργίας: Νίκος Φλέσσας
Σχεδιασμός Ήχου: Κώστας Μπώκος/ Studio19
Σχεδιασμός Βίντεο Προβολών στον χώρο της Βιβλιοθήκης: Βασίλης Κουντούρης/ Studio19
Βοηθός Ενδυματολόγου: Δάφνη Φωτεινάτου

Ερμηνεύουν:
Αμαλία Μουτούση
Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης
Άννα Παγκάλου, μεσόφωνος
Κατερίνα Κωνσταντούρου, πιάνο
Χρήστος Λιάτσος, κρουστά