Το δίκαιο του ηλεκτρονικού εμπορίου

Το βιβλίο της Καθηγήτριας στο Α.Π.Θ., κυρίας Ελίζας Αλεξανδρίδου αποτελεί την πλέον επίκαιρη και συστηματική προσπάθεια της ελληνικής βιβλιογραφίας να αντιμετωπίσει τα νομικά ζητήματα, που έθεσε το ηλεκτρονικό εμπόριο. Η ύλη του δεν εξαντλείται στο π.δ. 131/2003, με το οποίο μεταφέρθηκε στο ελληνικό δίκαιο η οδηγία 2000/31/ΕΚ, αλλά επεκτείνεται σε πολλά ιδιαίτερα κρίσιμα για το ηλεκτρονικό εμπόριο ζητήματα.
Ενδεικτικά αναφέρονται το ζήτημα της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και των θεμελιωδών κανόνων και αρχών που την διασφαλίζουν καθώς και τα ζητήματα της διαδικασίας κατάρτισης των ηλεκτρονικών συμβάσεων και του κύρους των ηλεκτρονικών υπογραφών (π.δ. 150/2001). Ακόμη, λεπτομερώς αντιμετωπίζονται τα ακανθώδη προβλήματα, αφένος της πληρωμής σε απευθείας σύνδεση στις συναλλαγές μέσω του διαδικτύου, με έμφαση στην προστασία του κατόχου πιστωτικής κάρτας λόγω των κινδύνων υποκλοπής και δόλιας χρησιμοποίησης των στοιχείων της κάρτας του από τρίτους και αφετέρου, της διεθνούς δικαιοδοσίας και του εφαρμοστέου δικαίου στις διασυνοριακές διαφορές (συμβατικής και εξωσυμβατικής φύσεως) που ανακύπτουν υπό συνθήκες «εικονικής» μόνο πραγματικότητας. Σημαντικό τμήμα του βιβλίου κατέχει η προβληματική των ηλεκτρονικών διευθύνσεων (domain names), η οποία εξετάζεται με βάση το ελληνικό δίκαιο των διακριτικών γνωρισμάτων και τη σχετική απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Σε ιδιαίτερο κεφάλαιο αντιμετωπίζεται το ζήτημα της προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, στο οποίο εντάσσεται και το θέμα της προστασίας του χρήστη του διαδικτύου από τη λήψη μη ζητηθέντων διαφημιστικών μηνυμάτων μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (spamming). Το ενδιαφέρον του αναγνώστη προσελκύει η ανάπτυξη αρκετών ακόμη επίκαιρων ζητήματων, όπως αυτά του νομικού πλαισίου της διαφήμισης στο διαδίκτυο, της σύγχρονης τάσης προσφυγής σε μηχανισμούς εξώδικης επίλυσης των διαφόρων και των δυνατοτήτων αυτορρύθμισης στο πλαίσιο του διαδικτύου με τη σύνταξη κωδίκων δεοντολογίας σε επίπεδο κρατών μελών, αλλά και σε κοινοτικό επίπεδο.
Σε όλα σχεδόν τα κεφάλαια γίνεται αυτοτελής αναφορά στην προστασία του καταναλωτή με έμφαση στις κοινοτικές οδηγίες για την πωλήσεις από απόσταση και για τους καταχρηστικούς όρους σε συμβάσεις με καταναλωτές και αναζητώνται πρόσφορες λύσεις ενόψει των αυξημένων κινδύνων που ελλοχεύουν για τους καταναλωτές, όταν πραγματοποιούν συναλλαγές μέσω του διαδικτύου.
Καθώς παρακολουθεί τον προβληματισμό και την επιστημονική συζήτηση που λαμβάνου χώρα τόσο στην ελληνική έννομη τάξη, όσο και στον κοινοτικό χώρο στο πλαίσιο του φιλόδοξου προγράμματος «ηλεκτρονική Ευρώπη», διευκολύνει την αντιμετώπιση προβλημάτων της πράξης (ακόμη και διασυνοριακής φύσεως), αλλά και την βαθύτερη μελέτη ειδικότερων ζητημάτων. Τη χρηστικότητα του έργου επαυξάνει το εκτενές παράρτημα των κυριότερων σχετικών νομοθετικών κειμένων και το εξαντλητικό λημματικό ευρετήριο.