Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις

Στην δίνη των καιρών μας αλληλοεμπλέκονται τα κοινωνικοπολιτικά και πολιτισμικά προβλήματα σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό (ελληνικό) επίπεδο. Γι' αυτό και οι κοινωνιολογικές μελέτες και τα άρθρα του έργου είναι εξαιρετικά ποικίλου περιεχομένου, συγχρόνου, αλλά και ιστορικού, όταν η ιστορία έχει συντελέσει στην διαμόρφωση του παρόντος. Μερικά άρθρα είχαν δημοσιευθεί στον Τύπο κατά την δεκαετία του 2000 με αφορμή και την τότε επικαιρότητα, αλλ' οι προβληματισμοί που θίγονται εξακολουθούν κατ' ουσίαν να υπάρχουν και σήμερα, ίσως από διαφορετική οπτική γωνία, ίσως και πέρα από το παρόν.
Ένα κεντρικό θέμα του έργου είναι, εκτός άλλων, μακρυά από εθνοκεντρικές θεωρήσεις, ο ιστορικο-κοινωνιολογικός εντοπισμός της πολιτισμικής θέσης της Ελλάδος στον κόσμο και ειδικά σε σχέση με την σύγχρονη εξέλιξη του δυτικού κόσμου· στην διερεύνηση αυτή συνέβαλε και η δεκαετιών εμπειρία του συγγραφέως σε δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Κεντρική σημασία αποδόθηκε επίσης στην κυριαρχία του σημερινού μεταλλαγμένου καπιταλιστικού συστήματος, γεγονός που έδωσε την βάση κριτικής ανάλυσης παγκοσμίων κινδύνων και των ευρωπαϊκών διαστάσεων τους (επιβολής ανελευθερίας, λιτότητας, ανέχειας, περιβαλλοντικής καταστροφής κ.α.) και της αναζήτησης κάποιων λύσεων.
Καίριο μέλημα του συγγραφέως -σε όλο το συγγραφικό του έργο- είναι η σαφής και κατανοητή διατύπωση απόψεων και η αποφυγή δυσνόητων αφαιρετικών κατασκευών και αφηρημένων εννοιών, όσον θεωρητικό χαρακτήρα και αν έχουν τα αναπτυσσόμενα θέματα. Είναι περιττό να λεχθεί ότι η ύπαρξη θέσεων αντιθέτων από τις υποστηριζόμενες είναι όχι μόνο αυτονόητη αλλά και ευπρόσδεκτη. Η διαλεκτική, ως γνωστόν, γεννήθηκε στην Ελλάδα! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα
Πρόλογος Α' / Β' / Γ' Έκδοσης
ΑΝΤΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ
1. Georg Simmel: Η επικαιρότητα ενός καθολικού πνεύματος, κοινωνιολόγου-φιλοσόφου 100 έτη
από τον θάνατό του (1919-2019)
2. Max Weber: 'σύγχρονος' κοινωνιολόγος 100 έτη από τον θάνατό του ( 1920-2020)
ΜΕΡΟΣ Α' ΚΕΙΜΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
Α. ΓΕΝΙΚΑ
Ο κυνισμός του καπιταλισμού με το ένδυμα της ελευθερίας
Η εξάρθρωση των κοινωνικών κατακτήσεων: δυνατότητες αντίδρασης;
Ακαδημαϊκός καπιταλισμός και ακαδημαϊκή ανελευθερία. Κοινωνιολογική επισήμανση του σήμερα
Κλίμα, διατροφή: σκότος και αυγή ελπίδων
Για να τερματισθεί η παραγνώριση των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων στο πεδίο των (κοινωνικών) δικαιωμάτων του ανθρώπου. Σημασιολογική και κοινωνιολογική θεμελίωση
Β. ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ
Συγχρονισμένη ιστορική αναδρομή
Γι' αυτήν την Ευρώπη;
Το κοινωνικό τέλμα της Ε.Ε.: αναγκαίες αρχές για την υπέρβασή του
Γ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Κομματικό κράτος, πελατειακές σχέσεις: κοινοτισμός ως θεραπεία
Οι συνέπειες της διαχείρισης της κρίσης στην κοινωνική κατάσταση της Ελλάδος
Οι γάγγραινες του ελληνικού συνδικαλισμού
Ιστορία και τέλος της αναιτιολόγητης απόλυσης μισθωτού
ΜΕΡΟΣ Β' ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
Α. ΓΕΝΙΚΑ
Όχι στην παγκόσμια πολιτισμική ισοπέδωση και στον αντίποδά της, τον εθνικισμό. Ναι στον πατριωτισμό
Ελευθερία του πνεύματος και η διακινδύνευσή της σε ιδιωτικά Πανεπιστήμια
Μετάδοση ξενικών πολιτιστικών στοιχείων ως κοινωνιολογικό φαινόμενο (με ελληνικές αναφορές)
Εκτροπές του κοινωνικού φύλου και της εννοίας 'δικαίωμα'
Το ιδεολόγημα του gender και η 'υπερτροφία' του ρατσισμού. Κοινωνιολογική αντίκρουση
Β. ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Το εις ενικόν απευθύνεσθαι' ως διαχρονική έκφραση της ελληνικής επικοινωνίας. Ιστορικό-κοινωνιολογική
συμβολή
Εθνική ταυτότητα και ρόλος αυτής στις εθνικές στρατηγικές επιλογές. Προβλήματα και προτάσεις
Το ιστορικό ελληνικό πολιτικό ήθος
Γιατί η προϊούσα παρακμή μας;
Το μάθημα των θρησκευτικών: το πρόβλημα και η προτεινόμενη λύση του
ΜΕΡΟΣ Γ' ΚΕΙΜΕΝΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
Επιστήμη, Ορθοδοξία και θρησκευτική παιδεία
Εκκλησία και πολιτικά ζητήματα
Σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας
Με αφορμή την παράσταση των 'Δαιμονισμένων του Ντοστογιέβσκη'
Προκλήσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον 21° αιώνα
Θρησκευτικές διαφοροποιήσεις και ενοποίηση στην Ευρώπη
Η οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας και η σύνδεσή της με τον φιλελευθερισμό του αγώνος της Ανεξαρτησίας