Φυσιολογία του ανθρώπινου σώματος

Ο όρος «Φυσιολογία» σημαίνει «Μελέτη της φύσης» και αποτέλεσε από την αρχαιότητα τον πρόδρομο των σύγχρονων βιο-ιατρικών επιστημών. Η «Φυσιολογία του ανθρώπου» περιορίζεται στη μελέτη της φύσης του ανθρώπου και η συσχέτισή της με την Ιατρική είναι προφανής από την ιστορικά ταυτόχρονη εξέλιξή τους. Το Βραβείο Νόμπελ στη σχετική επιστήμη απονέμεται «στη Φυσιολογία ή στην Ιατρική».
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από δισεκατομμύρια κύτταρα που διαφοροποιημένα οργανώνονται σε εξειδικευμένους ιστούς, όπως τον μυϊκό, τον νευρικό, τον επιθηλιακό κ.ά. και περαιτέρω σε λειτουργικά συστήματα, όπως το καρδιαγγειακό, το ενδοκρινικό, το ανοσοποιητικό κ.ά. Όλα αυτά αποτελούν μια θαυμάσια βιολογική μηχανή ικανή να αναπτυχθεί, να αναπαράγει και να αλληλεπιδράσει με τον κόσμο παρά τις διάφορες περιβαλλοντικές μεταβολές και αντιξοότητες που συσσωρεύονται εναντίον της. Στο παρόν βιβλίο επισημαίνεται σε κάθε κεφάλαιο η σημαντική συνιστώσα των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων του ανθρώπου, η ομοιόσταση, που επιτρέπει τη συντήρηση και ρύθμιση της σταθερότητας που απαιτείται για τη σωστή λειτουργία. Η ομοιόσταση είναι μια υγιής κατάσταση που διατηρείται με τη συνεχή προσαρμογή των βιοχημικών και φυσιολογικών οδών. [...]
Αυτό το σύγγραμμα απευθύνεται σε προπτυχιακούς φοιτητές των επιστημών υγείας και η συγγραφή του προέκυψε μετά από συζητήσεις όχι μόνο με τις/τους εξαιρετικούς συναδέλφους που συμμετέχουν στη συγγραφή του, αλλά και με αρκετούς άλλους στη διάρκεια της ακαδημαϊκής μου πορείας καθώς και με φοιτητές και την εκδότρια του συγκεκριμένου πονήματος. Στόχος είναι οι φοιτητές/-τριές μας με τη μελέτη και κατανόηση της Φυσιολογίας να γνωρίσουν τη λειτουργία και ρύθμιση του ανθρωπίνου σώματος, να έλθουν σε επαφή με τον προβληματισμό που ανακύπτει, ώστε εν τέλει να μπορούν να είναι δεκτικοί αλλά να παραμένουν και επιλεκτικοί στην υπερπληροφόρηση της εποχής μας. Στο μέλλον, ως εργαζόμενοι στον ευρύ χώρο της υγείας, θα είναι σε θέση να επεξεργαστούν και να αξιοποιήσουν ακόμα πιο εξελιγμένες πληροφορίες. Μαρία Αλμπάνη




ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΜΕΡΟΣ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

1. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Επίπεδα οργάνωσης του ανθρωπίνου σώματος
Κλινική περίπτωση
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ
Η κυτταρική μεμβράνη
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΔΙΑΜΕΣΟΥ ΤΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ
Διάχυση
Ώσμωση
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕΣΩ ΚΥΣΤΙΔΙΩΝ: ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ ΚΑΙ ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΠΡΩΤΕΪΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ
Ακουαπορίνες (Υδατοπορίνες)
ΕΙΣΑΓΩΓΗΣΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
Δυναμικό ηρεμίας της μεμβράνης
Εκπόλωση και υπερπόλωση της μεμβράνης
Μεμβρανικά δυναμικά
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Διακυτταρική επικοινωνία
Υποδοχείς
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

2. ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Κλινική περίπτωση
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Το νευρικό κύτταρο
Νευρογλοία (ή γλοία)
Αξονική μεταφορά
Ηλεκτρική σηματοδότηση
ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΤΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ
Δημιουργία των δυναμικών ηρεμίας και ενέργειας
Ιοντικές μεταβολές κατά τη δημιουργία του δυναμικού ενέργειας
Η έννοια της βαλβίδας και η διεγερσιμότητα του νευρικού κυττάρου
Ανερέθιστη περίοδος
Σύνθετο δυναμικό ενέργειας
Αγωγή της νευρικής ώσης
ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ
Έκκριση χημικού νευροδιαβιβαστή - Νευρομυϊκή σύναψη
Άθροιση στον χώρο και στον χρόνο
Λειτουργία των αισθητικών υποδοχέων - Παραγωγό δυναμικό
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Νεύρα
Αναγέννηση νευραξόνων
Ερευνητικές προσεγγίσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

3. ΜΥΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ [...]
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΩΤΟΥ ΜΥΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ
ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΜΥΣ
ΛΕΙΟΣ ΜΥΣ
ΜΕΡΟΣ Β. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

4. ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ - ΦΛΟΙΟΣ
ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
ΛΟΒΟΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ
ΗΛΕΚΤΡΟΕΓΚΕΦΑΛΟΓΡΑΦΗΜΑ

5. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΦΛΟΙΟΣ
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
ΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙΔΑ
ΒΑΣΙΚΑ ΓΑΓΓΛΙΑ
ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ
ΝΩΤΙΑΙΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑ

6. ΣΩΜΑΤΟΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ
ΜΗ ΕΙΔΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΟΤΗΤΑ
ΕΙΔΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΟΤΗΤΑ

7. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ, ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ
ΥΠΟΘΑΛΑΜΟΣ
ΑΜΥΓΔΑΛΗ
ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ

8. ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΣ
ΜΕΡΟΣ Γ. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

9. ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ
Η ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
ΜΕΡΟΣ Δ. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

10. ΕΡΥΘΡΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ
ΑΙΜΑ

11. ΛΕΥΚΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ, ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΗΞΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ
ΛΕΥΚΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
ΜΕΡΟΣ Ε. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

12. ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΣΤΟΥΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ
ΜΕΡΟΣ ΣΤ. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

13. ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΜΕΡΟΣ Ζ. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

14. ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΜΕΡΟΣ Η. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

15. ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ
ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

16. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΩΟΘΗΚΕΣ
ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

17. ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΡΡΥΘΜΙΣΗ
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
ΘΕΡΜΟΡΡΥΘΜΙΣΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ