Η θεσμική κατοχύρωση των ελάχιστων ορίων διαβίωσης στην ελληνική και διεθνή έννομη τάξη

Η κατοχύρωση των ελαχίστων ορίων κοινωνικής προστασίας αποτελεί βασικό στόχο των σύγχρονων συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας, που εμπνέεται τόσο από κοινωνικοπολιτικές αντιλήψεις για την ευημερία των πολιτών και την κάλυψη των νέων κοινωνικών κινδύνων όσο και από τη θεσμική προσέγγιση για την ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους και την προαγωγή των κοινωνικών δικαιωμάτων με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Σκοπός της μελέτης είναι η διερεύνηση της θεσμικής εγγύησης των ελαχίστων ορίων διαβίωσης στην Ελληνική και τη διεθνή έννομη τάξη. Το ερευνητικό αντικείμενο εντοπίζεται στην ανάλυση των εσωτερικών και υπερεθνικών μηχανισμών που προσανατολίζονται στην προώθηση των στρατηγικών για την εξασφάλιση ελαχίστων ορίων καθώς και την αξιολόγηση της εφαρμογής των αντιστοίχων νομικών τεχνικών σε σχέση με την κάλυψη των αναγκών των ενδιαφερομένων.

Σύμφωνα με την προσέγγιση που υιοθετείται τελικά, ο κύριος μηχανισμός κατοχύρωσης ελαχίστων ορίων αντιστοιχεί στη θέσπιση ενός γενικού συστήματος ελαχίστου εισοδήματος για κάθε άτομο χωρίς επαρκείς πόρους και ασφαλιστική προστασία. Η νομική έρευνα όμως στην Ελλάδα σχετικά με τα γενικά συστήματα ελαχίστων ορίων εμφανίζεται "ελλειμματική". Η βασική αιτία πρέπει να αποδοθεί τόσο στη νομοθετική έλλειψη ενός γενικού συστήματος ελαχίστου εισοδήματος όσο και στην περιορισμένη δογματική ανάπτυξη του κλάδου του Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας. Στην πρόκληση αυτή επιδιώκει να αντεπεξέλθει η παρούσα μελέτη, επιχειρώντας μια συστηματική παρουσίαση των κανονιστικών αξόνων πάνω στους οποίους μπορεί να στηριχθεί η εισαγωγή ενός παρόμοιου συστήματος καθώς και μια τυποποίηση των γενικών αρχών λειτουργίας του.

Η μελέτη αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τους σχεδιαστές των πολιτικών κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας, τους ερμηνευτές του Δικαίου Κοινωνικής Προστασίας και του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας, τα στελέχη της διοίκησης που υλοποιούν δράσεις κοινωνικής πρόνοιας, τους εκπαιδευτικούς και ερευνητές που δραστηριοποιούνται στο πεδίο του κοινωνικού δικαίου και της κοινωνικής πολιτικής.