Δεκαοχτώ κείμενα

Ο Γιώργος Σεφέρης, 28 Μαρτίου του 1969, κάνει την περίφημη δήλωσή του εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος. Φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς αίρεται η προληπτική λογοκρισία για να αντικατασταθεί μ’ έναν σκληρό και ασαφή νόμο περί Τύπου. Ορισμένοι συγγραφείς, πού αντιστέκονταν με τη σιωπή τους, αποφασίζουν να εμφανιστούν ομαδικά δημοσιεύοντας κείμενα τα οποία μέσω της αλληγορίας, της ειρωνείας και του υπαινιγμού στρέφονται εναντίον της χούντας. Ο Στρατής Τσίρκας είναι ένας οπό τούς εμψυχωτές και πρωτεργάτες αυτής της πρωτοβουλίας που συσπειρώνει συγγραφείς από όλο το φάσμα των αντιδικτατορικών πολιτικών δυνάμεων, τάσεων και αποχρώσεων. Η Νανά Καλλιανέση αναλαμβάνει την εκτύπωση του τόμου με τον τίτλο: Δεκαοχτώ Κείμενα. Υπεύθυνοι εκδότες όμως, για να προστατευτεί η Νανά, σύμφωνα με τον νόμο είναι οι Μανόλης Αναγνωστάκης, Αλέξανδρος Αργυρίου, Νίκος Κάσδαγλης, Αλέξανδρος Κοτζιάς, Τάκης Κουφόπουλος, Ρόδης Ρούφος, Θ. Δ. Φραγκόπουλος. Γράφει η Νινέττα Μακρυνικόλα: «Το βιβλίο κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1970 και γνώρισε τεράστια επιτυχία, αν ληφθούν υπόψη τα δεδομένα της εποχής. Η πρώτη έκδοση, για την οποία τυπώθηκαν 3.000 αντίτυπα, εξαντλείται μέσα σε έναν μήνα. Στον κολοφώνα, βέβαια, αναφέρεται ένα τιράζ μόνο 1.000 αντιτύπων, επειδή υπήρχε ο φόβος της κατάσχεσης. Σε έξι μήνες έχουν εξαντληθεί τέσσερις εκδόσεις, δηλαδή 12.000 αντίτυπα».

Ξεφύλλιζα συγκινημένη το βιβλίο, από το ένα κείμενο στο άλλο, εντυπωσιασμένη με τον «Γύψο» του Θανάση Βαλτινού, τις «Νύχτες» του Τάκη Σινόπουλου, και με τα ποιήματα του Μανόλη Αναγνωστάκη ψηλά στον ουρανό σαν προσευχή. Η έκδοση χαιρετίστηκε με εγκωμιαστικό σχόλια στο εξωτερικό, ξένοι ραδιοφωνικοί σταθμοί αναφέρονται στο βιβλίο με ενθουσιασμό, ολόκληρο ή αποσπασματικά μεταφράζεται σε άλλες γλώσσες. Και δεν αποκλείεται σ’ αυτήν ακριβώς την απήχησή του να οφείλεται το γεγονός της μη κατάσχεσής του από το δικτατορικό καθεστώς.
Μάρω Δούκα,
«Ο Κέδρος της Νανάς Καλλιανέση»,
Αρχειοτάξιο, Οκτώβριος 2012

Οι συγγραφείς των Δεκαοχτώ Κειμένων:

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ
ΝΟΡΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ
ΛΙΝΑ ΚΑΣΔΑΓΛΗ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΣΔΑΓΛΗΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ
ΤΑΚΗΣ ΚΟΥΦΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ
Δ. Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ
ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ
ΡΟΔΗΣ ΡΟΥΦΟΣ
ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΚΑΙΗ ΤΣΙΤΣΕΛΗ
ΣΤΡΑΤΗΣ ΤΣΙΡΚΑΣ
Θ. Δ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ