Απολογία ενός αιώνα που φεύγει

... Αυτή η δίκη έρχεται να επισφραγίσει μια απόφαση που τη γνωρίζω και με γνωρίζει χρόνια!...



Με κάνατε το αγαπητό σας θύμα!... Να σηκώσω πάνω μου όλα τα λάθη! Ο άνθρωπος - υποταγή, έτσι όπως ακριβώς τον θέλετε!... Ωραία, ωραία!... Αφήνομαι χωρίς δισταγμούς στα μεγαλεία της ανθρώπινης συμβατικότητας! ... (Ξεροβήχει). Με συγχωρείτε, δεν το 'θελα. Ίσως να κρύωσα!... (Μαζεύεται). Σας φαίνεται αστείο που μοιάζω με σαλίγκαρο; Χμ, περίεργο!... Δίχως κέλυφος προστασίας, τι σαλίγκαρος είμαι; (Κοιτάζεται). Δεν μπορώ ν' απαντήσω... Και εξάλλου, τι μπορώ να ξέρω εγώ για το ποιο θα είναι το μέλλον του ανθρώπου; Εγώ είμαι ένας αιώνας που φεύγει... Έναν άνθρωπο προσπάθησα να γνωρίσω και χάθηκα μέσα στις ερωτήσεις του!... Λένε, πως αυτός ήμουν εγώ!...

Τι κρίμα!... Δεν τον θυμάμαι, ούτε νέο ούτε γέρο!... Πιστέψτε με, δεν τον θυμάμαι!... Επιμένετε άδικα!... Δεχτείτε, αν θέλετε, να υψώσω τούτο το χέρι και να ορκιστώ... (Υψώνει με δυσκολία το δεξί του χέρι).

Αμφιβάλλετε ότι το χέρι είναι δικό μου;... Μα είναι κομμάτι του εαυτού μου. Ανήκει στην ίδια την ύπαρξή μου!... Αν διχάζεστε γι' αυτή, τότε γιατί με δικάζετε; Επιμένετε στη γνώμη ενός μελλοθάνατου; Αυτό σημαίνει πως πριν με δικάσετε είχατε βγάλει κιόλας την απόφαση... Μα την απάντηση για το ανθρώπινο μέλλον τη δώσατε μόνοι σας!...