Οι Ρωμαίοι ποιητές και συγγραφείς

Αν και τα κορυφαία επιτεύγματα των Ρωμαίων, που είχαν πρακτικό χαρακτήρα, υπήρξαν το Δίκαιο, η δημόσια διοίκηση, η στρατιωτική οργάνωση, η αρχιτεκτονική και τα δημόσια έργα, δημιουργήθηκε παράλληλα μια σπουδαία λογοτεχνία με όργανο την πυκνή, λιτή, ακριβή, αυστηρά δομημένη και χωρίς διαλέκτους λατινική γλώσσα. Οι Ρωμαίοι ήρθαν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό καταρχάς τον 3ο π.Χ. αι., όταν κατέκτησαν την Μεγάλη Ελλάδα (Ν.Ιταλία και Σικελία), και αργότερα όταν τον 2ο π.Χ. αι. κυρίευσαν σταδιακά την Ελλάδα.
Η γνωριμία τους αυτή αρχικά χαρακτηρίστηκε από καχυποψία και επιφύλαξη, που σταδιακά εξελίχθηκε σε επιθυμία για μάθηση και μελέτη, θαυμασμό, αφομοίωση και μίμηση και εν συνεχεία σε πρωτότυπη δημιουργία. Η λογοτεχνία, η φιλοσοφία, η αρχιτεκτονική, η καλλιτεχνία και οι θεσμοί των Ελλήνων μπολιάστηκαν στον αδρό κορμό της Ρώμης, για να δώσουν νέους κλάδους παρόμοιους αλλά και διαφορετικούς. Η λατινική λογοτεχνία πλέον είναι αυθύπαρκτη, δημιουργική, εκφραστική της σκέψης, της νοοτροπίας, της αισθητικής και της εξελιγμένης γλώσσας των Ρωμαίων. Εμφανίζονται νέα είδη, όπως η σάτιρα, το μυθιστόρημα, η επιστολογραφία, οι επιστημονικές μονογραφίες, αλλά και η πλήρης θεματική διαφοροποίηση, όπως συμβαίνει με την ελεγεία.
Σε ακόμη πιο προχωρημένο στάδιο οι λογοτέχνες επιμερίζουν το είδος που καλλιεργούν, όπως είναι το καλλωπιστικό έπος και η έμμετρη επιστολή, ή αναμιγνύουν διαφορετικά είδη, όπως το μυθιστόρημα με την σάτιρα. Η ελληνική και η λατινική λογοτεχνία και εν γένει γραμματεία αποτελούν πλέον το πρότυπο και το υπόβαθρο της μετέπειτα δυτικής λογοτεχνίας και σκέψης.

Περιεχόμενα:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Ι. Από την αφομοίωση στην πρωτοτυπία
ΙΙ. Η κυριαρχία της λατινικής γλώσσας
III. Η ιστορική εξέλιξη
α. Χαρακτήρας και νοοτροπίες
β. Η ετρουσκική και ελληνική επίδραση
γ. Η περίοδος της Δημοκρατίας (Res Publica)
δ. Η εποχή του Αυγούστου και η περίοδος της Αυτοκρατορίας
ε. Ο αιώνας μετά τον Αύγουστο (14-117 μ.Χ.)
στ. Η σχέση των μετά τον Αύγουστο αυτοκρατόρων (14-117 μ.Χ.) με τα Γράμματα
ζ. Η μέση αυτοκρατορική περίοδος (117-305)
η. Οι ύστεροι αυτοκρατορικοί χρόνοι
θ. Μεταφυσικές ανησυχίες και μυστηριακές θρησκείες
ι. Η χριστιανική ρωμαϊκή γραμματεί
ια. Αναζωογόνηση της λατινικής λογοτεχνίας από τον 4ο αι.
IV. Η ρωμαϊκή εκπαίδευση
V. Οι συγγραφείς, οι προστάτες τους και η αποδοχή των έργων τους
VI. Η διάσωση και διάδοση της λατινικής γραμματείας
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Πρώτες εγκαταστάσεις
Η ετρουσκική επιρροή
Πρώτα γλωσσικά και λογοτεχνικά δείγματα
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
1. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Η τραγωδία και η virtus
Η κωμωδία και ο Μένανδρος
Οι παραστάσεις
Οι ηθοποιοί και άλλοι παράγοντες
Το θεατρικό οικοδόμημα
Η επιβίωση της ατελλανής φάρσας
Ο ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ ΜΙΜΟΣ
2. Ο ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ ΛΙΒΙΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ
3. Ο ΝΑΙΒΙΟΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΡΩΜΑΪΚΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ
4. ΕΝΝΙΟΣ, Ο ΠΟΛΥΣΧΙΔΗΣ ΠΟΙΗΤΗΣ
Η ζωή του
Ύφος και γλώσσα
Τα δράματά του
Άλλα έργα του
Ποιήματα
Ο Ευήμερος
Saturae
5. ΠΛΑΥΤΟΣ, Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΚΩΜΙΚΟΣ
Βιογραφικά
Οι υποθέσεις
Οι χαρακτήρες
Ιδιαίτερα γνωρίσματα
Ύφος και γλώσσα
Η διάρθρωση
Σκηνικά στοιχεία
Τα έργα
6. ΚΑΙΚΙΛΟΣ ΣΤΑΤΙΟΣ Ο ΓΑΛΑΤΗΣ
Βιογραφικά στοιχεία
Έργα και χαρακτήρες
Τεχνική και γλώσσα
7. ΤΕΡΕΝΤΙΟΣ Ο ΑΦΡΙΚΑΝΟΣ
Βιογραφικά στοιχεία
Περιεχόμενο και χαρακτήρες
Ιδιάζοντες πρόλογοι
Ιδιαίτερο ύφος, κομψή γλώσσα
Η μετρική του
Τερέντιος και Μένανδρος
Περίπλοκες υποθέσεις
8. ΠΑΚΟΥΒΙΟΣ, Ο ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Τα έργα του
Θέματα, ύφος και γλώσσα
9. ΑΚΚΙΟΣ, Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΤΡΑΓΙΚΟΣ
Η θεματολογία του
Οι τραγωδίες του
Άλλα έργα του
Η παρακμή του θεάτρου μετά τον Άκκιο
10. Ο ΣΕΝΕΚΑΣ ΩΣ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΟΣ
Θεματολογία
Μίσος, εκδίκηση και φρίκη
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
Octavia
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Έπος και πολιτική
Επιρροές
Μετά τον Βιργίλιο
Διαφορές με το ελληνικό
1. ΛΙΒΙΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ Ο ΔΙΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ
2. Ο ΝΑΙΒΙΟΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΠΟΥΣ
Ιστορία και μύθος
Τα ρωμαϊκά ιδεώδη
3. Ο ΕΝΝΙΟΣ ΩΣ ΕΠΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ [...]
ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ
ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΣΑΤΙΡΑ ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΙΝΟΗΣΗ
ΕΒΔΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΡΗΤΟΡΕΙΑ
ΟΓΔΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΤΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ ΕΙΔΗ
ΕΝΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΔΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΕΠΙΣΤΟΛΟΓΡΑΦΙΑ ΣΕ ΠΕΖΟ ΛΟΓΟ
ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ