Η νέα γενιά υπό καθοδήγηση: Το παράδειγμα του περιοδικού Η Νεολαία (1398-1941)

[...] Ο παρών τόμος αποτελείται από τρία μέρη. Στο Πρώτο Μέρος προσπάθησα να διερευνήσω το σκεπτικό και τον τρόπο έρευνας και ολοκλήρωσης του σχεδίου της έκδοσης της Bibliographie Hellenique από τον Legrand· έκρινα επίσης αναγκαίο να αναφερθώ αδρομερώς στους χώρους της βιβλιογραφικής παραγωγής, που αναπτύχθηκε έξω από τον κυρίως ελλαδικό χώρο: στη Βενετία, στο Μεδιόλανο, στη Ρώμη, στη Βασιλεία, στο Παρίσι, στη Βιέννη, στο Μόναχο κι αλλού. Χώροι, δηλαδή, εθνικώς ελεύθεροι, όπου μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας, σημειώθηκε μεγάλη εκδοτική δραστηριότητα, στην οποία μετείχαν και Έλληνες ή ελληνικής καταγωγής συγγραφείς, επιμελητές, τυπογράφοι και εκδότες. Προσπάθησα επίσης να διευρύνω τα όρια της μελέτης μου και να αξιολογήσω την προσφορά όλων εκείνων των λογίων που έσπευσαν να ανταποκριθούν στην έκκληση του Legrand για την παροχή βιβλιογραφικών πληροφοριών και επιστολές τους δημοσιεύονται στον παρόντα τόμο, αναφερόμενος στο συγγραφικό και ερευνητικό τους έργο και τη συμβολή τους, ειδικότερα, στον εμπλουτισμό της Bibliographie Hellenique. [...] Ακολουθεί, Μέρος Δεύτερο, η δημοσίευση των επιστολών όλων των ανωτέρω με βάση τον χρόνο επικοινωνίας τους με τον Legrand. Οι επιστολές του Κωνσταντίνου Σάθα, για παράδειγμα, εντάσσονται στη χρονική περίοδο 1869-1880, του Βασίλειου Γεωργιάδη στην περίοδο 1882-1883, του Αθανάσιου Παπαδόπουλου Κεραμέως στα χρόνια 1884-1887 και με ελάχιστες επικαλύψεις ακολουθούν οι επιστολές του Βασίλειου Μυστακίδη, του μοναχού Ματθαίου και τέλος των Αλέξιου Παυλώφ και Ιβάν Νικολάγιεβιτς Κορσούνσκυ. Εξάλλου, με τα υποσελίδια φιλολογικά σχόλια και τις σημειώσεις, προσπάθησα να φωτίσω πλευρές για πρόσωπα και έργα, που στέκουν στο επίκεντρο του επιστημονικού αυτού διαλόγου ανάμεσα στον Legrand και τους συνεργάτες του. Στο Τρίτο Μέρος δημοσιεύονται φωτομηχανικώς δείγματα επιστολών καθώς και μερικές χειρόγραφες βιβλιογραφικές πληροφορίες που είχαν στείλει στον Legrand ο Γεωργιάδης, ο μοναχός Ματθαίος, ο Παπαδόπουλος Κεραμεύς και ο Παυλώφ. Οι εν λόγω πληροφορίες υποδηλώνουν και τον υπεύθυνο τρόπο περιγραφής των διαφόρων βιβλίων. [...]

(από τον πρόλογο του βιβλίου)