Αντιγόνη, μια κόρη, μια χώρα

Η Αντιγόνη, αρχαία κόρη του μύθου, είναι ριγμένη σ’ ένα κελί επειδή θέλησε να
θάψει τον αδελφό της. Μια άλλη κόρη, στο σήμερα, είναι κλεισμένη στη φυλακή της αδράνειας. Πασχίζουν, με τον δικό της τρόπο η καθεμιά, να αποτυπώσουν τη θέση τους στον χάρτη του κόσμου, έναν χάρτη ρευστό που τον χαράζει ξανά και ξανά ο αγώνας για επικράτηση. Η χώρα νοσεί, η οικογένεια το ίδιο. Η επιθυμία, η αφοσίωση, η ελευθερία χάνουν συνεχώς έδαφος απέναντι στο διχασμό, τη διαφθορά, την αποκτήνωση. Η γυναίκα που αγαπά είναι ένας ναυαγός. Μπορεί το ηρωικό
παράδειγμα να λειτουργήσει γι’ αυτήν ως πυξίδα στο σήμερα;
Το έργο άρχισε να γράφεται το 2011, μέσα στην ταραχή της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης και ολοκληρώθηκε το 2020. Από τις σελίδες του περνούν σε αστραπιαία στιγμιότυπα η ασύδοτη ευφορία που προηγήθηκε της κρίσης, οι συμμορίες των νεοναζί, οι πρόσφυγες των πολέμων, τα στρατόπεδα εγκλεισμού, η οικολογική καταστροφή.
Φαίνεται πως οδηγείται κανείς κάθε τόσο στο μυθικό αρχέτυπο για να μπορέσει να συλλάβει το αδιανόητο, πως αναγκάζεται «…να ανακαλύψει μια αναλογία / … για να μπορέσει να πει / ότι το τρομερό που ζούμε τώρα δεν είναι / μοναδικό ξέρετε έχει ξανασυμβεί / … δεν είμαστε χωρίς πυξίδα…» (Anne Carson, Antigonick, 2012).

Απόσπασμα από το βιβλίο:
Πρώτα
ήταν εκείνο το στροβίλισμα
η ζωή έμοιαζε εύκολη γελοία ρευστή
αμέτρητα ζευγάρια πόδια χάραζαν
πλέγματα από φιγούρες ξέφρενες
χωρίς αρχή
χωρίς τέλος
χωρίς τελειωμό
και τα θύματα του χορού
οι σπρωγμένοι οι πατημένοι
οι διαμελισμένοι
σκόνη ψιλή που κατακάθιζε στις γωνίες

Η καρδιά μου φτερούγιζε κάθε ώρα
σαν πουλί πιασμένο που ψάχνει να ξεφύγει
έτρεχα να κρυφτώ σε σκοτεινά δωμάτια
σε τραβούσα απ’ το χέρι

πώς να με καταλάβεις
η διέγερση είναι το στοιχείο σου
ήθελες να με σύρεις πάλι πίσω
το ίδιο κι η αδελφή μου

μεταξύ σας ματιές γεμάτες νόημα
- Δεν ξέρεις να χαίρεσαι, Αντιγόνη

Ο Πατέρας στο υπόγειο
στον τόπο της αυτοτιμωρίας του
- Φύγε μακριά!
ούρλιαζε όταν πλησίαζα
πετούσε καταπάνω μου
το πιάτο του μ’ ό,τι είχε μέσα
τον έπιανε βήχας, πνιγόταν
προτιμούσε να μείνει στον τόπο
παρά να πιει απ’ το χέρι μου νερό

Η Μητέρα τον είχε εγκαταλείψει
οριστικά

***
Για την ποίηση της Ευαγγελίας Ανδριτσάνου έχουν γράψει:
« […] ποίηση που αινεί τη λεπταισθησία και την ακρίβεια, τη μεγάλη γνώση του παρελθόντος που συμβάλλει σε μια λυτρωτική κατανόηση του παρόντος, στο να μπορείς να μιλήσεις γι'αυτό το πολύπλοκο και πολύπτυχο παρόν »
– Γ.-Ι. ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ

«Πόλεμος της γυναίκας ενάντια στον κόσμο, στον κοινωνικό λόγο που την επικαθορίζει και την εμποδίζει να αρθρώσει τον δικό της, που την εγκαλεί και τη διαγράφει, την απαλείφει από τη διαδικασία την οποία η ίδια θέτει σε κίνηση, …μάχη με τον εαυτό, που σπαράσσεται ανάμεσα στο αρχέγονο και το κοινωνικό»
– ΤΙΤΙΚΑ ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΙΑ