Βουντού. X-Men εναντίον Ανθρώπων της Σκιάς

"Ο Σταύρος Αντωνίου, ως σκηνοθέτης, είχε την επιμέλεια της τηλεοπτικής εκπομπής Ειδικός Απεσταλμένος, που παρουσίαζε πολιτικές αναλύσεις διεθνών γεγονότων. Έτσι, συχνά γινόταν αποδέκτης εμπιστευτικών επισκέψεων τηλεθεατών που ήθελαν να προσθέσουν το δικό τους λιθαράκι στην ανάλυση των εξελίξεων ενός κόσμου όπου η μεγάλη συνωμοσία κρυβόταν επιμελώς πίσω από το καθετί".

Διασταυρώνοντας το φλέγμα της κλασικής αγγλικής σχολής με τον πυρετό της σκληρής αμερικάνικης αστυνομικής λογοτεχνίας, ο Ανδρέας Αποστολίδης μάς δίνει ένα συναρπαστικό αφήγημα, όπου η παρωδία διαβρώνει όχι μόνο τις απίθανες συμπτώσεις της πραγματικότητας αλλά και την καλοκουρδισμένη πλοκή.

Όταν ο νεοελληνικός τραγέλαφος (και το βαλκανικό του φόντο) αναλαμβάνει να διηγηθεί ιστορίες αρχαιοκαπηλίας, ναρκωτικών, λογοτεχνικού παροξυσμού, αστυνομικής διαφθοράς και τελετών μαύρης μαγείας· όταν ο λαβύρινθος της γραφής συναντά το λαβύρινθο της διαστροφής και της ειρωνείας.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Ο Ανδρέας Αποστολίδης κάθε άλλο παρά ανοίκειος με τη σύγχρονη πολιτική ιστορία τού τόπου μπορεί να θεωρηθεί. Αλλωστε το προηγούμενο μυθιστόρημά του, «Διαταραχές στα Μετέωρα», ήταν μια τολμηρή περιπέτεια, ένα πολιτικό θρίλερ, στα σκοτεινά χρόνια της δεκαετίας του '60, με πρωταγωνιστές -μεταξύ άλλων- τον τότε βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη αλλά και τον τότε άγνωστο Γεώργιο Παπαδόπουλο, επικεφαλής της χούντας των συνταγματαρχών.

Στο νέο του μυθιστόρημα οι αποστάσεις από τα κεντρικά πολιτικά δρώμενα είναι σαφείς, και το αφηγηματικό ενδιαφέρον του συγγραφέα στρέφεται σε ακραίες, αιρετικές ή και γραφικές ομάδες, που δεν τις χαρακτηρίζει αναγκαστικά κάποια ιδεολογική συγγένεια ούτε αξιόλογος κοινωνικός προβληματισμός -στοιχεία περισσότερο συμβατά με τους αριστερούς ιδεολόγους- αλλά η αυθαιρεσία της ερμηνείας και οι μη αιτιοκρατικές ακρότητες. Τουλάχιστον κατ' αρχήν.

«Ο Σταύρος Αντωνίου, ως σκηνοθέτης, είχε την επιμέλεια της τηλεοπτικής εκπομπής "Ειδικός Απεσταλμένος", που παρουσίαζε πολιτικές αναλύσεις διεθνών γεγονότων. Ετσι, συχνά γινόταν αποδέκτης εμπιστευτικών επισκέψεων τηλεθεατών που ήθελαν να προσθέσουν το δικό τους λιθαράκι στην ανάλυση των εξελίξεων ενός κόσμου όπου η μεγάλη συνωμοσία κρυβόταν επιμελώς πίσω από κάθε τι».

Απογυμνωμένη από την αφηγηματική ένταση και λειτουργία που θα είχε μια κλασική αστυνομική ιστορία, η συνωμοσία έχει μετατραπεί εδώ σε συνωμοσιολογία, καθώς ο κυρίαρχος λόγος ανήκει, στο ερεθιστικό αυτό αφήγημα, στο σαρκασμό, την ειρωνεία και την παρωδία.

Ενδεικτικός είναι ο τίτλος, ενδεικτική και η αρχή που σηματοδοτεί την έναρξη της δράσης -η καταγγελία άνεργης δημοσιογράφου για διεθνή σπείρα που εξαφανίζει αδέσποτα σκυλιά- ενδεικτική και η προσέγγιση των πολιτικών ζητημάτων: του μεγάλου τρομοκρατικού χτυπήματος στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης ή οι απόηχοι από τη δεκαετία του '60, τη δικτατορία των συνταγματαρχών αλλά και τις διαδηλώσεις για τη Μακεδονία.

Ιστορίες μαύρης μαγείας (τελετές βουντού με αδέσποτα στη Βαυαρία), Ελοχίμ, X-Men, Απεθάντων και αιρέσεων, συνδυάζονται και συμπλέκονται με τις πιο κλασικές τού είδους, ιστορίες ναρκωτικών, αρχαιοκαπηλίας και αστυνομικής διαφθοράς. Μαζί απόστρατοι εθνικόφρονες, τραμπούκοι, ακροδεξιοί αρχαιολάτρες που αναλαμβάνουν σταυροφορίες εναντίον σιωνιστών ομοφυλόφιλων και της επιχειρούμενης «αμαύρωσης» της ελληνικής ιστορίας, φανατικοί πολέμιοι της δυτικής σκέψης και της Ουνίας, ματάκηδες, Αλβανοί μαφιόζοι -όλοι να καταγγέλλουν την κυβερνώσα ελίτ πως συμμαχεί με τα εξωγήινα όντα εναντίον του υπόλοιπου πληθυσμού! Επιπλέον, η διακριτική παρουσία -ή απουσία;- της αστικής τάξης, πίσω από κλειστά παράθυρα, οι νεκροί που δεν έχουν τελικά πεθάνει, το νεκροζώντανο παρελθόν κι ένα συχνά τραγελαφικό παρόν. Και αναπόφευκτα σχεδόν, το φρικιαστικό έγκλημα ως συνδετικός κρίκος όλων των ετερόκλητων αυτών στοιχείων.

Δημοσιογράφοι και ΜΜΕ παίζουν κομβικό ρόλο: ως μεσάζοντες ανάμεσα στην αστυνομική και την πολιτική εξουσία, ως ο παραμορφωτικός καθρέφτης που παραποιεί κατά το δοκούν, το προσδοκώμενο ή το ανεκτό, γεγονότα και πληροφορίες, αποκρύπτοντας την περισσότερο δυσάρεστη και σίγουρα πιο σύνθετη πραγματικότητα.

Η δράση είναι περιπλεγμένη, πολυπρόσωπη, ο συγγραφέας επιστρατεύει στο σύντομο αστυνομικό(;) αφήγημα όλη τη μαεστρία του, με συνεχείς μετακινήσεις και αναδρομές στο παρελθόν, καθώς και μεταβολές της αφηγηματικής οπτικής, που απαιτούν την εγρήγορση του αναγνώστη. Μια ιστορία συναρπαστική, που στην τελευταία σελίδα αφήνει την αίσθηση πως κλείνει το μάτι στον αναγνώστη. Τηρεί ο συγγραφέας «απόσταση ασφαλείας» από τα δρώμενα, με διάθεση αν όχι απομυθοποιητική τουλάχιστον περιπαικτική, για ορισμένα από τα ίδια τα κλασικά μοτίβα του είδους, που εδώ ο ίδιος εξωθεί στα άκρα; 'Η μήπως εκεί βρισκόμαστε όλοι, ή πολλοί από εμάς, φλερτάροντας ήδη με το ανορθόδοξο και το παραφυσικό, εθελοτυφλούντες στις πολιτικές προεκτάσεις;



ΕΡΙΦΥΛΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 05/08/2005