Δωρόθεος Πρώιος, ένας επιφανής λόγιος του νεοελληνικού διαφωτισμού

Στην παρούσα μελέτη καταβλήθηκε η προσπάθεια ενδελεχούς διερεύνησης του βίου και της δράσης του επιφανούς λογίου της περιόδου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού Δωρόθεου Πρώιου. Η μελέτη περιλαμβάνει τέσσερα κεφάλαια, στα οποία παρουσιάζεται η δράση του λογίου στις διάφορες εκφάνσεις της ζωής του. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην καταγωγή, την οικογένεια και τις σπουδές του στον ελλαδικό χώρο αλλά και στην Ευρώπη. Στο δεύτερο κεφάλαιο περιγράφεται η εκπαιδευτική του δράση, ως διδασκάλου στη Σχολή της Χίου, οικοδιδασκάλου στην οικογένεια του Διερμηνέα του τουρκικού στόλου Κωνσταντίνου Χαντζερή και σχολάρχη στην Πατριαρχική Σχολή του Κουρούτσεσμε Κωνσταντινούπολης. Το τρίτο κεφάλαιο αφορά στην αρχιερατική δράση του, αρχικά ως μητροπολίτη Φιλαδελφείας και αργότερα ως μητροπολίτη Αδριανουπόλεως αλλά και στο ενδιαφέρον που εξακολουθούσε να δείχνει για ζητήματα παιδείας. Τέλος, το τέταρτο κεφάλαιο αναφέρεται στη σύλληψη και το μαρτυρικό θάνατό του Δωρόθεου υπέρ πίστεως και πατρίδος, ως θύμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.