Το δαιμόνιον του Σωκράτη

Στο κείμενο που μας έχει παραδοθεί με τον λατινικό τίτλο De deo Socratis, μια φιλοσοφική πραγματεία σε μορφή ομιλίας, ο Απουλήιος (π. 124-170 μ.Χ.) εξετάζει κατ’ αρχάς συστηματικά το θέμα των δαιμόνων – οντοτήτων με φύση ενδιάμεση, μεταξύ θεών και ανθρώπων, και ρόλο διαμεσολαβητικό με στόχο την εκπλήρωση της πρόνοιας στον ανθρώπινο κόσμο.

Παράλληλα, όμως, πραγματεύεται ειδικότερα και το δαιμόνιο, τον αόρατο οδηγό και προστάτη του Σωκράτη, την εσωτερική του φωνή που, σχεδόν όπως μια θεία οντότητα, τον ανάγκαζε να αναζητά αδιάλειπτα την αλήθεια.

Ο Απουλήιος εκφράζει μια άποψη που και σήμερα μπορεί να εμπνεύσει όσους επιθυμούν να ακούν τη δική τους φωνή, τον «δαίμονά» τους. Όπως ο πλατωνικός Σωκράτης, χάρη στην αφοσίωσή του στη φιλοσοφία, ήταν σε θέση να γνωρίζει πώς να τιμά τον δαίμονα που του είχε οριστεί, ώστε να είναι σε επικοινωνία μαζί του όποτε το χρειαζόταν, έτσι μπορεί κι ο καθένας μας, με τον ενδεδειγμένο τρόπο ζωής, να έρθει σε επαφή με τον «δαίμονά» του και, κατ’ επέκταση, να βρίσκεται σε έμμεση επικοινωνία με το θείο.