The complete discography of Dimitri Mitropoulos

ΚΡΙΤΙΚΗ



Η εργασία αυτή του ακαταπόνητου ερευνητή Στάθη Αρφάνη, από τις πληρέστερες δισκογραφίες που έχουν γίνει ποτέ για έναν καλλιτέχνη, δημοσιεύτηκε, για πρώτη φορά, στα 1990, τριάντα χρόνια μετά το θάνατο του Μητρόπουλου. Στόχος της, καθώς σημείωνε τότε ο συγγραφέας στην εισαγωγή της έκδοσης, ήταν «να καταγράψει κατά τον πληρέστερο δυνατό τρόπο τα υπάρχοντα ακροάματα, βοηθώντας έτσι κάθε ενδιαφερόμενο να τα εντοπίσει και να τα μελετήσει». Σήμερα, δέκα χρόνια αργότερα, η έρευνά του κυκλοφορεί και πάλι συμπληρωμένη και εμπλουτισμένη με νέα ευρήματα, καθώς και με μια εκτεταμένη εισαγωγή, η οποία αποτυπώνει την αρχική δυσπιστία του μαέστρου απέναντι στη διαδικασία της ηχογράφησης, την εξέλιξη των τεχνικών ηχογράφησης και τη σταδιακή μεταστροφή του Μητρόπουλου υπέρ του δίσκου ως μέσου σημαντικού για την απομνημείωση αξιόλογων μουσικών ερμηνειών, την πλούσια δισκογραφική του προσφορά, αλλά, κυρίως, τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην αγορά των δίσκων, σε μια εποχή που τα πάντα αποτιμώνται με όρους εμπορικούς. Κι αυτές δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. «Η εταιρεία που μέχρι σήμερα κατέχει τα δικαιώματα όλων σχεδόν των επίσημων εγγραφών σε δίσκους του Μητρόπουλου (μακάριοι οι κατέχοντες...) τον αγνόησε προκλητικά και, κατά τη γνώμη μου, σκόπιμα», γράφει ο Σ. Αρφάνης. «Η επιμονή του μαέστρου να εκτελεί και να ηχογραφεί έργα τα οποία, παρά το ενδιαφέρον τους, είχαν μικρή απήχηση στο κοινό της εποχής, δεν συμβάδιζε με τη βασική αρχή του εμπορίου, ότι "προϊόν που δεν πουλάει" πρέπει να αποσύρεται από την κυκλοφορία και να αντικαθίσταται από κάποιο που υπόσχεται υψηλότερες υλικές απολαβές. Μια εμπορική αρχή δεν μπορεί, ως εκ της φύσεώς της, να διακρίνει μεταξύ υλικών και πνευματικών προϊόντων. Υπό το πρίσμα του εμπορίου, αυτό που εμείς αποκαλούμε "έργο τέχνης", τοποθετώντας το στην κορυφή της αξιολογικής κλίμακας, βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τις κάλτσες ή τον μπακαλιάρο». Ευτυχώς που υπήρξαν και εταιρείες οι οποίες ανέλαβαν να κυκλοφορήσουν «ζωντανές» εκτελέσεις (κυρίως μαγνητοφωνημένες ραδιοφωνικές αναμεταδόσεις) ενός ευρύτατου και εξαιρετικά ενδιαφέροντος ρεπερτορίου, το οποίο καλύπτει σχεδόν όλο το φάσμα των μουσικών προτιμήσεων του μαέστρου. Έτσι, η εικόνα του Μητρόπουλου ως μαέστρου διαγράφεται, αν όχι ολοκληρωμένη, πάντως ικανοποιητική.

Στη θαυμάσια και από τεχνικής πλευράς νέα (δίγλωσση, ελληνικά - αγγλικά) έκδοση της δισκογραφίας του Δημήτρη Μητρόπουλου περιλαμβάνονται 474 λήμματα, αντίστοιχα με τα ανάλογα ακροάματα, τα οποία περιέχουν όλα τα βασικά στοιχεία για τα έργα και την ηχογράφησή τους: πλήρη περιγραφή του έργου και χρονολογία σύνθεσης, τόπο και ακριβή ημερομηνία ηχογράφησης, ορχήστρα, χορωδία και σολίστες, όπου υπάρχουν, είδος, εταιρεία και αριθμό καταλόγου του δίσκου για την πρώτη έκδοσή του και όλες τις γνωστές ανατυπώσεις του, με την ένδειξη live πλάι στον τίτλο του έργου, όταν πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση. Η έκδοση συμπληρώνεται με πέντε παραρτήματα που περιλαμβάνουν αντιστοίχως τις ψευδεπίγραφες εκτελέσεις Μητρόπουλου, τις ηχογραφημένες συνθέσεις του ίδιου του μαέστρου, ένα συνοπτικό κατάλογο όλων των ηχογραφήσεών του με απόλυτη χρονολογική σειρά, πλούσια βιβλιογραφία και ευρετήριο κυρίων ονομάτων.

Εύκολα διαπιστώνει κανείς το μόχθο που απαιτήθηκε για να ολοκληρωθεί αυτή η πολύτιμη εργασία. Αλλά το πάθος, η αφοσίωση, η αγάπη βρίσκονται πέραν πάσης αξιολόγησης. Και ήταν η αγάπη και η αφοσίωση του Στάθη Αρφάνη, όχι μόνο στο έργο του μεγάλου καλλιτέχνη, αλλά και στο παράδειγμα ζωής αυτού του «ασκητικού, αφιλοκερδή και πάντα πρόθυμου να βοηθήσει τους άλλους ανθρώπου», που «ξόδεψε ολόκληρη τη ζωή του στην υπηρεσία της μουσικής και του οποίου το σεμνό και ευγενικό χαρακτήρα δεν μπόρεσαν να αλλοιώσουν οι μεγαλύτερες διακρίσεις και οι σημαντικότερες επιτυχίες», που γονιμοποίησαν το μόχθο του ερευνητή και γέννησαν αυτόν τον ανεκτίμητο καρπό, το βιβλίο του.

Κ.ΣΧ., ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 12/01/2001