Το παιδί και το καρβέλι

Ένα παιδί παρατηρεί, κρίνει και καταδικάζει το καθεστώς του Φράνκο αμέσως μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας. Είναι ο γιος του καθαιρεθέντος Δημάρχου, το μικρότερο μέλος μιας πολυμελούς οικογένειας δημοκρατικών, η οποία βιώνει, μαζί με άλλους, διώξεις, συλλήψεις, εκτελέσεις, απερίγραπτη φτώχεια και στέρηση, στη μάταιη, όπως αποδεικνύεται, προσπάθεια των νικητών να λεηλατήσουν τις ζωές τους από κάθε αίσθημα τιμής, αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς.
Το παιδί βλέπει χθεσινούς φίλους να μεταβάλλονται δουλικά σε εχθρούς. Μεγαλώνει σε μια πόλη όπου ο φόβος γεννά την αδιαφορία και τον χλευασμό προς τους αντιφρονούντες που πεινάνε, εξευτελίζονται, απειλούνται καθημερινά, που τους εκμεταλλεύονται για ένα καρβέλι «ψωμί» από πίτουρα, ενώ υποφέρουν, αγωνιούν για την τύχη δικών τους και ξένων. Συναρπαστική αφήγηση, στην πολύ καλή απόδοση των Κώστα Ασημακόπουλου και Ντίνας Σιδέρη, με καίριο σαρκασμό και πολλά ψυχογραφικά στοιχεία που αφορούν τακτικές και συμπεριφορές εκδηλωμένες άλλες με τον αυταρχισμό και άλλες με την ελευθερία τους.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα του Ισπανού Αγουστίν Γκόμεζ Άρκος, με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, που κατορθώνει να μεταβληθεί σ’ ένα παγκόσμιο χρονικό για τη μοίρα των ηττημένων και τον τρόπο που η αντίσταση απέναντι στις αυταρχικές εξουσίες μπορεί να συνεχιστεί. Η νίκη είναι θέμα ψυχικού σθένους και η ήττα ποτέ δεν έρχεται όσο κρατιούνται ζωντανές οι αξίες και τα ιδανικά. Το παιδί είναι η συνείδηση μιας εποχής που η μαρτυρία της παραμένει σημαντική ακόμα και σήμερα, επειδή αφορά τη διαχρονική πολιτική μάχη ανάμεσα στην ασχήμια του φασισμού και στην ομορφιά της δημοκρατίας.