Ο αιχμάλωτος του τώρα

Όταν άρχισα να διαβάζω το μυθιστόρημα ‘Ο Αιχμάλωτος του Τώρα’ με εντυπωσίασε ευχάριστα η άνετη και δεινή εν πολλοίς εκφορά του λόγου του συγγραφέα, οι ζωντανές και δυνατές περιγραφές του. Είχα όμως μια επιφύλαξη μήπως βρίσκομαι μπροστά σε μιαν αυτοβιογραφία, καλογραμμένη μεν αλλά σε περιεχόμενο σαν τις εκατοντάδες που κυκλοφορούν στον ελληνικό χώρο τα τελευταία χρόνια. Ευτυχώς η συνέχεια με διέψευσε. Γρήγορα κατάλαβα πως είχα να κάμω με ένα λογοτέχνημα, που αξιοποιώντας, συνηθισμένα θα έλεγα, καθημερινά βιώματα, μπορούσε να προεκτείνει τον εξωτερικό τόπο, το εξωτερικό βίωμα, στον ενδότερο τόπο της ψυχής του συγγραφέα του, αλλά και του καθενός ανθρώπου, που αναζητεί την ψυχή του, τον χαμένο ή αλλοτριωμένο εαυτό του στα αρχέγονα στοιχεία που τον συνθέτουν. Μια κουκκίδα στο σύμπαν, το Μεσοχώρι και τα πέριξ, σε προκαλούν να επανατοποθετηθείς στην πρωτόγονη σου υπόσταση και διανύοντας ξανά, μέσα σε λίγες μόνο ώρες, τη μακρά διαδρομή της φύσης σου, να συναποκομίσεις και να βιώσεις ξανά και ξανά, όλα εκείνα που θάφτηκαν μέσα μας και σφραγίστηκαν με την ταφόπλακα του πολιτισμού. Δεν ξέρω αν θα μπορούσαν πολλοί, με μια τόσο μικρή ύλη, να διαγράψουν αυτή την ανθρώπινη πορεία της ψυχής, την αγωνία και τις αναζητήσεις της, την τραγικότητα εν τέλει του Είναι. Είμαι σίγουρη πως το μυθιστόρημα αυτό είναι μια πολύ σημαντική κατάθεση στην τράπεζα της λογοτεχνίας του ελληνικού χώρου.

Μυριάνθη Παπαονησιφόρου

Το μυθιστόρημα Ο Αιχμάλωτος του Τώρα, του Κώστα Αρμεύτη, είναι μια σημαντική κατάθεση στην Ελληνική Πεζογραφία Η γραφή του χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή περιγραφική και αφηγηματική δεινότητα, με όχημα πάντα ένα σπαρταριστά γλαφυρό ύφος και μια πολυεπίπεδη αυτοσαρκαστική στοχαστικότητα.

Πέραν των γλωσσικών και εκφραστικών αρετών του, ακόμα και με πενιχρή εξωτερική πλοκή κατορθώνει να δημιουργήσει πειστικά ένα ολοδικό του παρθενικό κόσμο, γεμάτο απτή ύλη και βιωματική εμπειρία. Αναπτύσσει με λογοτεχνικότητα και διακειμενικές αναφορές, έναν εσωτερικό ψυχοπνευματικό μύθο, τον οποίον και μας προτάσσει ως υπαλλακτικό τρόπο ζωής.

Είναι ένα σύγχρονο στη δομή και τα μέσα του μυθιστόρημα, που κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον και την προσοχή μας. Η επιμονή κι η αφοσίωσή του στην ανάδειξη του ταπεινού και της λεπτομέρειας, όχι μόνο μας συγκινεί ιδιαίτερα, αλλά προσδίνει στον βιωμένο υλικό κόσμο του μια πνευματικότερη διάσταση. Γίνεται έντονα αισθητή μια εκ των πραγμάτων αναθρώσκουσα υπαρξιακή αύρα, πιο διατρητική ακόμα κι από τις συχνές και άμεσες φιλοσοφικές του διανοίξεις… Οι οποίες πάλι σπάνια αυτονομούνται ή μας κουράζουν, γιατί προσλαμβάνονται κατά περίεργο τρόπο ως απολογισμός και φυσιολογική απόρροια της εσωστρεφούς αφηγηματικής ανέλιξης.

Ο συγγραφέας- ήρωας του ιδιόμορφου αυτού μυθιστορήματος, ως συγκαιρινός πνευματικός Ροβινσώνας, κατορθώνει τελικά με τον λόγο να εξυψώσει ένα πρωτόγονο σχεδόν κι αρχαϊκό βιοτικό περιβάλλον σε διαχρονικότερο σύμβολο της υπαρξιακής αγωνίας του. Πετυγχαίνει προπάντων αυτό τον στόχο, όχι τόσο με τα μέσα της γνωσιολογικής τεκμηρίωσης, αλλά πιο πολύ έμμεσα με τη λογοτεχνική υποβολή, δηλαδή με αισθητικά μέσα. Κι αυτό είναι το κύριο ζητούμενο.

Προσωπικά ως αναγνώστης, γυροφέρνοντας με τη φαντασία μου στο Αιγαίο – κι αν περνούσα τυχαία από ‘κείνα τα μέρη – θα μ’ έτρωε η περιέργεια να μού’ δειχνε κάποιος πού είναι η Νεάπολη, και πού είναι ψηλότερα το Μεσοχώρι, με το Φαρακλό και τις Καστανιές παραπίσω…Όπως ακριβώς θα συνέβαινε με τη Σκίαθο, όπου ίσως θ’ αναζητούσα τον τόπο, για παράδειγμα, του διηγήματος «Ολόγυρα στη λίμνη» του κοσμοκαλόγερου της ελληνικής λογοτεχνίας. Έτσι φαίνεται πως απαθανατίζεται ένα μέχρι χθες ασήμαντο κι άγνωστο μέρος…Μέσω δηλαδή της καταξιωμένης καλλιτεχνικής δημιουργίας.


Ανδρέας Πετρίδης

Πάφος, 14/05/2010