Ο θησαυρός των ιπποτών

Μυστηριώδεις θάνατοι, κρυμμένοι θησαυροί κι ένα οδοιπορικό αυτογνωσίας


Έτος 1315. Ο πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ αναθέτει στον Γκαλθεράν ντε Μπορν, ιππότη του Τάγματος των Οσπιταλίων και περίφημο γιατρό και ερευνητή, την εξιχνίαση τριών θανάτων: του πάπα Κλήμεντος Ε΄, του βασιλιά Φιλίππου Δ΄ του Ωραίου και του σφραγιδοφύλακά του Γκιγιόμ ντε Νογκαρέ. Οι φήμες ήθελαν και οι τρεις να έχουν πέσει θύματα της κατάρας του μεγάλου μάγιστρου των Ναϊτών, Ζακ ντε Μολέ, που είχε καεί στην πυρά ένα χρόνο νωρίτερα. Παράλληλα, ο Γκαλθεράν αναλαμβάνει να αναζητήσει και τα ίχνη του χαμένου θησαυρού του Τάγματος των Ναϊτών, το οποίο είχε διαλυθεί και τα μέλη του είχαν εκδιωχθεί από την Ευρώπη.

Ακολουθούμενος από τον νόθο γιο του, Γκαρθία, και τη Σάρα, μια εβραία μάγισσα με εξωτική ομορφιά, ο Γκαλθεράν θα λύσει το μυστήριο των τριών θανάτων και θα εντοπίσει τις μυστικές κρύπτες του θησαυρού των Ναϊτών ακολουθώντας το Δρόμο του Αγίου Ιακώβου της Κομποστέλα. Κυνηγημένοι από όλους, ο Γκαλθεράν, ο Γκαρθία και η Σάρα θα διασχίσουν το δρόμο του προσκυνήματος από τη Γαλλία ως την Ισπανία για να καταλήξουν στο Φινιστέρε, στο Τέλος του Κόσμου, στις ακτές του Ατλαντικού, αναζητώντας τη λύτρωση και τη σωτηρία…

Από τις εκδόσεις

ΚΡΙΤΙΚΗ



Βιώνοντας μόνο το σήμερα και, πιο συγκεκριμένα, τη στιγμή που ήδη υφίσταται το σχεδόν σαρκικό μαρτύριο της απώλειάς της, ο συνειδησιακός άνθρωπος είναι, εν επιγνώσει του, ο χαμένος της σύντομης γήινης ιστορίας του. Εχοντας χάσει οριστικά το μακρινό πλέον χτες και, παράλληλα, γνωρίζοντας ότι δεν πρόκειται ποτέ να «συναντήσει» το μέλλον του, νιώθει ξαφνικά μετέωρος ανάμεσα σε δύο νεκρούς, έτσι κι αλλιώς, χρόνους που δεν του ανήκουν. Στην απεγνωσμένη του προσπάθεια να συγκρατήσει τουλάχιστον κάτι από τη φευγαλέα αναχώρηση της ημέρας, και θέλοντας να αντισταθεί στη διαπιστωμένη δολοφονία του χρόνου, καταφεύγει στην αναβίωσή της χρησιμοποιώντας τη «θαυματουργή» δύναμη του Λόγου. Το ιστορικό μυθιστόρημα ή μυθιστόρημα εποχής ενέχει τη σημασία όχι της «αναστήλωσης» ή της νεκρανάστασης του παρελθόντος, αλλά της ψευδαίσθησης ότι το «πεθαμένο» χτες παραμένει ζωτανό, κι ότι ο άνθρωπος, ως ένας υπερφυσικός ταξιδιώτης και νικητής του χρόνου, μπορεί να το επισκέπτεται κατά βούληση όποτε το θελήσει, συναντώντας ακόμη και τον χτεσινό ...εαυτό του. Ωστόσο, το μόνο όχημα που διαθέτει μέχρι στιγμής για να καλλιεργεί τη ματαιότητα της ελπίδας και να πραγματοποιεί το ανέφικτο είναι η λογοτεχνία. Το ταξίδι που επιχειρεί ο άνθρωπος μέσω αυτής σε παρελθόν και μέλλον, αυτό το νόημα έχει. Να καθηλωθεί αιωνίως σε μια πραγματικότητα μυθική, επαναλαμβάνοντας στον αιώνα τον άπαντα μια απολιθωμένη πραγματικότητα, απαλλαγμένη από τη φρίκη της διαπιστωμένης ρευστότητάς της.

Με το ανά χείρας ενδιαφέρον μυθιστόρημά της, η δημοσιογράφος και συγγραφέας, η αποκαλούμενη και ως «η νέα Ισπανίδα βασίλισσα του ποιοτικού μπεστ σέλερ», Ματίλντε Ασένσι ταξιδεύει στον πρώιμο μεαίωνα της πατρίδας της, κυρίως, στης οποίας το σκηνικό κυκλοφορούν ακόμη φαντάσματα του παρελθόντος, και συναντά τον κάτοικό της, μια περιπέτεια του οποίου περιγράφει με ζωηρά χρώματα, εικόνες και σκηνές. Παράλληλα, και μέσα από τη φανταστική ιστορία της, στην οποία μοιάζει να παίρνει κι αυτή μέρος, μια ιστορία «ενδεδυμένη» με πλουσιότατο πραγματολογικό υλικό, που αποτελείται από Ιστορία, μύθο, θρύλο, παράδοση, ακόμη και παραμύθι, συλλαμβάνει υπογείως την ψευδαίσθηση της αιωνιότητας του ανθρώπου. Από την εν λόγω συνάντηση προκύπτει επίσης η ενδόμυχη, σχεδόν αγχωτική, λαχτάρα αυτού του αιωνίως «αναχωρούντος» πλάσματος, να παραμείνει πάση θυσία μέσα στην προαναφερθείσα στιγμή, διατεθειμένος να πληρώσει βαρύτατο τίμημα προκειμένου να την αποκτήσει, παρ' όλο που γνωρίζει ότι η κατάκτησή της είναι συνδεδεμένη και με την ταυτόχρονη απώλειά της. Το εξωτερικό περίβλημα του μύθου της Μ. Ασένσι το υποδηλώνει σαφέστατα.

Το 1315, ο Γκαλθεράν ντε Μπορν, ιππότης του θρησκευτικού τάγματος των Οσπιταλίων, που είναι εγκαταστημένο στη Ρόδο, ο επονομαζόμενος «περκιζατόρε» (αναζητητής, ερευνητής), ένας ευρυμαθής, πολυμήχανος, σοφός, με κοφτερό μυαλό και ικανότητες σύγχρονου ντέτεκτιβ, καλείται να διαλευκάνει μια δύσκολη, μυστηριώδη υπόθεση. Με εντολή του πάπα Ιωάννη ΚΒ', ενός μικρόψυχου, άπληστου, βουλιμικού ακόρεστου για εξουσία και χρήμα, εκπροσώπου του θρησκευτικού φανατισμού, αποκορύφωμα του οποίου υπήρξαν οι φρικαλεότητες της Ιερής Εξέτασης, που αποκάλυψαν το αυθεντικό πρόσωπο του χριστιανισμού, το ανθρώπινο κτήνος και την υποκρισία του κλήρου, πρέπει να αποκαλύψει την αλήθεια για τους θανάτους του πάπα Κλήμεντος και του βασιλιά Φίλιππου του Ωραίου, τους οποίους καταράστηκε πάνω από την πυρά ο μέγας μάγιστρος των Ναϊτών, φανατικοί και λυσσαλέοι κυνηγοί του τάγματός του. Εναν χρόνο μετά την επαλήθευση της κατάρας, ο πάπας, μεταξύ δεισιδαιμονίας και ρεαλιστικής εκδοχής του συμβάντος, θέλει να μάθει αν ο φρικτός θάνατος ήταν έργο θεού ή ανθρώπων, εφόσον τώρα έχει αυτός σειρά. Στην πραγματικότητα, όμως, εκείνο που τον ενδιαφέρει είναι να βρεθεί ο κρυμμένος, αμύθητος θησαρός του διαλυμένου τάγματος των Ναϊτών. Ο «περκιζατόρε» είναι γιατρός, δηλαδή επιστήμονας, και ως εκ τούτου προοδευτικός, διορατικός, και, παρ' όλο που υπηρετεί το «σχήμα», τον ενδιαφέρει περισσότερο η αλήθεια. Γι' αυτήν αγωνίζεται, προσβλέποντας σε ένα πιο ανθρώπινο μέλλον, απαλλαγμένο από το θρησκευτικό σκοταδισμό. Είναι, όμως, παγιδευμένος στην εποχή του και πρέπει να «παίξει» με τους όρους της αν θέλει να κερδίσει τη «στιγμή» του. Ετσι, συνοδευόμενος από την ωραία Εβραία μάγισσα Σάρα και το νόθο γιο της Γκαρσία, θα διασχίσει όλη την κεντρική Ευρώπη, αρχίζοντας από το Παρίσι και ακολουθώντας το δρόμο του Αγίου Ιακώβου θα καταλήξει στην Κομποστέλα, προκειμένου να λύσει το «αίνιγμα» και να κερδίσει την ψευδαίσθηση του μέλλοντός του.

Στον εξωτερικό φλοιό της περιπέτειας, που εκτυλίσσεται στο μακρινό χτες, μια μεταμφιεσμένη ωστόσο εκδοχή τού σήμερα, ο Γκαλθερόν και η συντροφιά του, και μέσω αυτών η συγγραφέας, που μοιάζει να τους ακολουθεί αόρατη, θα συναντήσουν την αγριότητα του Μεσαίωνα. Αλλά και τον υπόγειο ναό των Ναϊτών, την Κιβωτό της Διαθήκης, τα γοτθικά υπόγεια του Παρισιού και τη δυσωδία της «αγίας» Κομποστέλας. Ανάλογα περιβάλλοντα, και όχι μόνο συμβολικά βέβαια, θα συναντήσει κανείς σε όλους τους «τόπους λατρείας», είτε στην αρχαία είτε στη σύγχρονη εποχή. Το ενδιαφέρον της Μ. Ασένσι επικεντρώνεται στο τρίπτυχο των βασικών ηρώων της. Το ταξίδι τους δεν εξαντλείται απλώς στη διεκπεραίωση της περιπέτειάς του, και μόνο, μέσα από την οποία αναδύεται και η περιπέτεια ενός ολόκληρου κόσμου. Λειτουργεί, κυρίως, ως οδοιπορικό μύησης προς την αποκάλυψη-συνειδητοποίηση του εαυτού, της εσωτερικής ενηλικίωσης και της οντολογικής υπόστασής τους. Είναι και το ουσιώδες εκείνο στοιχείο που τους διαφοροποιεί από το να είναι μόνον οι ήρωες μιας εντυπωσιακής ιστορίας.

Το συναρπαστικό ψευδοϊστορικό μυθιστόρημα φαντασίας της Μ. Ασένσι είναι δομημένο με τις συνταγές του αστυνομικού θρίλερ, η άψογη αρχιτεκτονική τού οποίου οφείλει αναμφισβήτητα πολλά στον Ουμπέρτο Εκο, στο ιπποτικό μυθιστόρημα του επικού κύκλου του βασιλιά Αρθούρου και των Ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας και βέβαια στον Ουόλτερ Σκοτ. Τα διδάγματα του εν λόγω παρελθόντος είναι τέλεια αφομοιωμένα στο έργο της Μ. Ασένσι, το πνευματικό και φιλοσοφικό βάθος του οποίου το ξεχωρίζουν από ανάλογα της σειράς που έχουν κατακλύσει την αγορά τον τελευταίο καιρό.



ΜΑΚΗΣ ΠΑΝΩΡΙΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 24/06/2005