Παραπλάνηση

Η Τζούλιετ Άρμστρονγκ, ορφανό σχολιαρόπαιδο πριν από το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, νιώθει μόνη στον κόσμο, νιώθει ένα τίποτα. Καθώς βλέπει τον πόλεμο να πλησιάζει, ζητά να υπηρετήσει στις τάξεις γυναικών των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων και αντ’ αυτού καλείται να παρουσιαστεί στην εκκολαπτόμενη γραμματειακή ομάδα της ΜΙ5, των μυστικών υπηρεσιών της Μεγάλης Βρετανίας.

Λόγω των ικανοτήτων της, αποσπάται από τη γραμματεία και τοποθετείται σε ειδική επιχείρηση παρακολούθησης μιας ομάδας φιλο-Γερμανών υπονομευτών του Στέμματος, που συναντιούνται συχνά σ’ ένα διαμέρισμα κάπου στο Λονδίνο. Από την άλλη μεριά των λεπτών τοίχων, η ομάδα της ΜΙ5 καταγράφει όλες τις συνομιλίες τους και η Τζούλιετ τις μεταγράφει σε αρχεία.

Επίμονα, συστηματικά, η Τζούλιετ καταχωρεί κάθε βαρετή λέξη τους περί βρετανικού καιρού ή κατοικιδίων, μέχρι που το αφεντικό της, ο γοητευτικός και αινιγματικός Πέρι Γκίμπονς, αναγνωρίζει σ’ εκείνην μια ιδιαίτερη ικανότητα που τον οδηγεί να την αναβαθμίσει σε ενεργό μέλος της επιχείρησης. Η Τζούλιετ αποκτά καινούργιο όνομα, καινούργια ταυτότητα, καινούργια ζωή. Αναλαμβάνει να προσεγγίσει μια φριχτή, πλούσια χήρα που μισεί τους Εβραίους και συνεργάζεται με τους φιλο-Γερμανούς. Η Τζούλια διαπρέπει στον ρόλο της. Αντιμέτωπη με ολοένα και μεγαλύτερες προκλήσεις, αποδεικνύεται ευφυέστατη στο να αναλαμβάνει και να υποδύεται ανά πάσα στιγμή και νέους ψεύτικους ρόλους, σαν η μεταμόρφωση να ήταν δεύτερη φύση της.

Κι έτσι, το κατασκοπικό αυτό θρίλερ μετατρέπεται σε έναν ρυθμικό, πολυεπίπεδο διαλογισμό για την πολυπρισματικότητα της γυναικείας ταυτότητας. Οι γυναίκες της ΜΙ5 δεν χρειάζονται οδηγίες για να μεταμορφωθούν: το κάνουν ενστικτωδώς, με την εγγενή ικανότητά τους να μεταλλάσσονται όπως ακριβώς τους το επιβάλλουν οι εκάστοτε συνθήκες.


Είπαν για το βιβλίο:

[Η Ατκινσον ξέρει] να σερβίρει στον αναγνώστη το αιχμηρό, κάνοντάς το να φαίνεται ομαλό και οικείο. Καταλαμβάνει, δε, αυτή τη σπάνια θέση στο πεδίο του πολιτισμού, όπου και βραβεία κερδίζει αφειδώς και μόνιμη θέση έχει στις λίστες των μπεστ σέλερ. Η καλύτερη συγγραφική της δουλειά [...] καταφέρνει να κινείται άνετα μεταξύ του νουάρ, του ιστορικού μυθιστορήματος και μιας κριτικής αποτύπωσης της ζωής και της δουλειάς των γυναικών, που είναι τόσο ετερόδοξη όσο εκείνη της Ρέιτσελ Κασκ.

– Jonathan Dee, The New Yorker

Το σπουδαίο ταλέντο της Ατκινσον είναι ότι μπορεί να παρουσιάζει την καθημερινότητα με αποστασιοποίηση, ακόμα κι εν μέσω μιας πρωτοφανούς τραυματικής κατάστασης.
Τα σχόλια της Τζούλια αποτυπώνουν ένα υπέροχα βρετανικό, στωικό χιούμορ που υπογραμμίζει το παράλογο των τραγικών καταστάσεων. [...] Ένα σοφό κι αστείο μυθιστόρημα ιδεών που ρέει σαν κατασκοπευτικό θρίλερ. [...] Η Παραπλάνηση ζητά να αναλογιστούμε την πρόσφατη ιστορία μας και το αντίτιμο των προσωπικών και κοινωνικών μας επιλογών. Ένα βιβλίο που δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο.

– Stephanie Merritt, The Guardian

Πόσο θα ήθελαν τόσοι και τόσοι συγγραφείς να μπορούσαν να παρουσιάσουν ένα τέτοιο αριστούργημα!

– The Telegraph

Κανείς άλλος σύγχρονος μυθιστοριογράφος δεν μπορεί να διαχειριστεί εξίσου επιδέξια την υψηλή και την εμπορική πλευρά της λογοτεχνίας, το σημείο όπου συναντάται το λόγιο με το ευανάγνωστο. Αναμένω κάθε φορά το νέο μυθιστόρημα της Ατκινσον πώς και πώς [...] Η γοητεία του μυθιστορήματος της Ατκινσον οφείλεται στη χαρακτηριστική της ικανότητα να συνδυάζει σοβαρότητα και ελαφρότητα. Τραγωδία και κωμωδία πλέκονται τόσο ευφυώς μεταξύ τους που ο αναγνώστης πιάνει τον εαυτό του να γελάει από ευθυμία [...] με το σκοτεινό, πανέξυπνο χιούμορ της Ατκινσον, που δεν παύει να μας υπενθυμίζει πόσο βαθιά ικανοποίηση μπορούμε να αντλήσουμε από ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα.

– Αllison Pearson, The Sunday Telegraph