Η κόκκινη Μασσαλία

319314
Συγγραφέας: Attia, Maurice
Εκδόσεις: Πόλις
Σελίδες:548
Μεταφραστής:ΚΟΛΑΐΤΗ ΡΙΤΑ
Ημερομηνία Έκδοσης:01/06/2009
ISBN:9789604352302


Εξαντλημένο από τον Εκδοτικό Οίκο

Περιγραφή


Ο πόλεμος της Αλγερίας τελείωσε. Όλοι οι πόλεμοι κάποτε τελειώνουν. Πέντε χρόνια μετά, το ζευγάρι που γνωρίσαμε στο Μαύρο Αλγέρι, ο αστυνόμος Πάκο Μαρτίνεθ και η Ιρέν, συνεχίζουν τη ζωή τους· εκείνος στη Μασσαλία, εκείνη στο Αιξ-αν-Προβάνς.
Ένας νεκρός στη φοιτητική εστία θα φέρει τον Πάκο και τον Κουπιγκιάν, τον συνεργάτη του, κοντά στους φοιτητές και τις πολιτικές τους ανησυχίες. Ο κόσμος των αριστεριστών κάθε απόχρωσης, τροτσκιστές, αναρχικοί, μαοϊκοί, οπαδοί της Ρόζας Λούξεμπουργκ, ασφυκτιά κάτω από το γκωλικό καθεστώς. Η αστυνομική έρευνα δεν καταλήγει πουθενά, οι θάνατοι διαδέχονται ο ένας τον άλλο.

Υπόκοσμος και παρακρατικοί, "άνθρωποι της σιωπής, υπηρέτες της σκιάς" κινούνται στη Μασσαλία.

Ποιος κρύβεται πίσω τους και τι επιδιώκει;

Ενώ "η Γαλλία πλήττει", ασυγκίνητη από τα μεγάλα γεγονότα που συγκλονίζουν τον πλανήτη -Βιετνάμ, Μέση Ανατολή-, οι γάλλοι φοιτητές αποφασίζουν ότι "θα εξηγήσουν τις θέσεις τους απευθείας στον δρόμο". Τον Μάη του '68, η πεποίθηση ότι το παρελθόν θα υπαγορεύει το μέλλον φαίνεται ξεπερασμένη.

Σ' αυτό το πλαίσιο, οι ήρωες του Μωρίς Αττιά θα περάσουν ο καθένας από τις δικές του Συμπληγάδες και θα διασωθούν, ο καθένας με τα δικά του τραύματα. Παίρνουν δύναμη από τις αδυναμίες τους, ζητούν δικαίωση και δικαιοσύνη. Η φωνή τους, πότε ψύχραιμη πότε λαχανιασμένη, πάντοτε αληθινή, εξομολογείται, καταγγέλλει, διεκδικεί, ελπίζει...

Ιστορίες προσαρμογής και εξέγερσης,έρωτα,συντροφικότητας και συνωμοσίας, σ' ένα νουάρ πολυφωνικό μυθιστόρημα με πολιτικές προεκτάσεις, που ζωντανεύει με δεξιοτεχνία την εποχή και συνδέει τα ατομικά πεπρωμένα με την Ιστορία.

Α.Κ.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου


Κριτικές:

Ο αποικιοκρατικός πόλεμος στην Αλγερία έχει τελειώσει προ πενταετίας. Ο εσωτερικός εμφύλιος στη Γαλλία τώρα ξεκινά. Στα τέλη της δεκαετίας του '60, το ξακουστό λιμάνι της Μασσαλίας μοιάζει με το φυτίλι που θα τινάξει τη χώρα στον αέρα. Μια σπίθα χρειάζεται μόνο. Πολιτικά αδιέξοδα, πολιτισμικά χάσματα, αγεφύρωτες πληγές του παρελθόντος και η υπαρξιακή πορεία των έσχατων του «γαλλικού θαύματος», κάνουν απόβαση για μια επικών διαστάσεων σύγκρουση.

Ο Μωρίς Ατιά μεταφέρει τους βασικούς ήρωες από το προηγούμενο, εξαιρετικό μυθιστόρημα «Μαύρο Αλγέρι», στη Μασσαλία. Ο Ισπανοαλγερινός ντετέκτιβ Πάκο Μαρτίνεθ και η Ιρέν με το ένα πόδι, χαμένο στα συντρίμμια βομβιστικής επίθεσης στο Αλγέρι, εισέρχονται σε ένα άνευ προηγουμένου freak show δολοφονιών και ξεπαστρεμάτων που φαίνονται τυχαίοι, αλλά δεν είναι. Τροτσκιστές βουτηγμένοι σε συνωμοτικούς κώδικες κατεργάζονται σχέδια αέναης επανάστασης, λουξεμπουργκιστές ευαγγελίζονται λαϊκή εξέγερση με επικεφαλής οπλισμένες «μπριγάδες», γκωλικές παρακρατικές οργανώσεις όπως η διαβόητη SAC στρατολογούν νταβραντισμένους ανέργους για να επιβάλουν τον νόμο και την τάξη.

Το οργανωμένο έγκλημα που ουσιαστικά ελέγχει τη σηματοδότηση των μασσαλιώτικων δρόμων επιλέγει κάθε φορά με ποιους θα συμμαχήσει και ποιους θα κυνηγήσει. Συνδετικοί κρίκοι ένας Αρμένης μπάτσος όπου κατατρέχεται από τον εφιάλτη της Γενοκτονίας και μια ραγισμένη εσωτερικά όσο και ευκολόπιστη νεαρή «πεταλουδίτσα», που διάμεσων της σεξουαλικότητας της στοιχειώνει όσους την πλησιάζουν.

Ο συγγραφέας και ψυχίατρος Μωρίς Ατιά είναι ένας «pied noir» (μαύρο πόδι) όπως αποκαλούνταν οι Γάλλοι της Αλγερίας μετά τον επαναπατρισμό τους. Συνθέτει ένα σύμπαν που εκκινεί από την ακραία ανάγκη για επιβίωση και αυτοπροσδιορισμό. Ο τσαντλερικός ντετέκτιβ Πάκο Μαρτίνεθ φανατικός σινεφίλ ενώνει τα κομμάτια της τερατώδους καθημερινότητας «υποδυόμενος» πότε τον Λι Μάρβιν στη ταινία «Το Μεγάλο Χτύπημα», και πότε τον Λίνο Βεντούρα στο φιλμ «Η Δεύτερη Πνοή». Είναι τίμιος, αλλά όχι απαραίτητα ξάστερος.

Τον τραβά σαν μαγνήτης η διαστροφή του εγκλήματος. Η παρατήρηση της εξελικτικής πορείας της δολοφονικής φύσης. Δηλαδή της ίδιας της ανθρώπινης υπόστασης. Πάνω από πολιτικές νόρμες και δικαιολογίες, το αιτιατό των πράξεων κρύβεται πίσω από μια ψευδοσυνειδητότητα. Ένα αχαρτογράφητο ασυνείδητο, που κανείς δεν γνωρίζει κάτω από τα κατάλληλα ερεθίσματα τι μπορεί να κάνει. Θύτες και θύματα αναζητούν αφορμές. Αντιπαλότητα, ζήλια, υποστήριξη μιας ιδεολογικής καθαρότητας.

Το τραγούδι του Ζακ Μπρελ «Παλιοί Εραστές», η μελαγχολία του Φερρέ όταν διασκευάζει Ρεμπώ, αποτελούν ασπίδα διαφυγής μπροστά στο εξάσφαιρο του «Ωραίου Σέργιου», τις θεωρίες των Καταστασιακών και την πολυδιάσπαση της Αριστεράς. Η τέχνη σώζει. Για τον Μωρίς Ατιά, η Γαλλία σπαράσσεται από το Vertigo μιας επαναστατικής Λερναίας Ύδρας. Ξεκαθαρίζει τους λογαριασμούς με το πρόσφατο παρελθόν της. Αυτό αναπόφευκτα οδηγεί σε τριγμούς.

Οι πρώτες ρωγμές εμφανίζονται στο πολυσυλλεκτικό λιμάνι της Μασσαλίας. Οι γειτονιές, τα βρώμικα στενά, υποδεικνύουν τον Γόρδιο Δεσμό των ταυτοτήτων. Το καλειδοσκοπικό παιχνίδι των ρόλων μέσα από τους οποίους καλείται ο καθένας να πάρει θέση. Λιανική φόνων σε χονδρικές τιμές. Προλετάριοι, αστοί, αριστεριστές, ραβίνοι, εργατοπατέρες και μοιραίες γυναίκες σε ένα χωνευτήρι όπου η δράση αποκαλύπτει δισεπίλυτες σπαζοκεφαλιές, που θυμίζουν λογαριθμικές εξισώσεις.

Η λύση περνά από την επίπονη διαδικασία της κάθαρσης. Η τελευταία δεν θεωρείται δεδομένη. Δεν έχει οριοθετηθεί. Ο συγγραφέας ακολουθεί τους ήρωές του και κάθε φορά ανακαλύπτει κάτι καινούργιο που τον οδηγεί σε ένα μεγαλύτερο αίνιγμα. Η περιπέτεια της ζωής δεν έχει τέλος. Το μυθιστόρημα απαιτεί τη μέγιστη εγρήγορση από τον αναγνώστη.

Η αργκό της περιοχής διανθισμένη με μυριάδες ακρώνυμα πολιτικών οργανώσεων και κομμάτων μπορεί να αποτελούσε την αχίλλειο πτέρνα του βιβλίου για τους μη μυημένους. Χάρις όμως στις πλούσιες παραπομπές και την ρευστή μετάφραση της Ρίτας Κολαΐτη, ο αναγνώστης δια της αφαιρετικής μεθόδου, κρατά τον Μίτο της Αριάδνης μέχρι τέλους. Για τον Μωρίς Ατιά, η περιγραφή μιας τοιχογραφίας της εποχής δεν αποτελεί ζητούμενο. Σε κάθε πρόταση αναπτύσσει τον προσωπικό στοχασμό και τον πολιτικό λόγο των πρωταγωνιστών που δεν είναι άλλος από την ανασκευή της Ιστορίας όπως εξελίχθηκε τη δεκαετία του '60.

Ένας λόγος ή μάλλον πολλοί λόγοι που διέπουν την αρνησικυρία του σήμερα γεννήθηκαν με αισιοδοξία και διαστρεβλώθηκαν από αθεράπευτο αυθορμητισμό εκεί, το '68. Το έτος που στάμπαρε το μεταίχμιο των αλλαγών. Των διαψεύσεων και της αχαλίνωτης ουτοπίας. Το αφηγηματικό μέτρο του συγγραφέα αξιομνημόνευτο. Κυματιστό, οξύ και επαμφοτερίζον, ξεσκεπάζει τις απωθημένες πλευρές των χαρακτήρων του. Διερευνά τις αγκυλώσεις που γεννούν οι ιδεοψυχαναγκαστικές εμμονές τους.

Την ίδια στιγμή που η αγορά ανθρώπινου κρέατος αχόρταγα ζητά και άλλους νεκρούς, αντιλαμβανόμαστε πως ο καπιταλισμός δεν είναι μόνο ένας πολύποδας οικονομικής χειραφέτησης. Αλλά και το καθρέφτισμα ενός αλησμόνητου όσο και ανομολόγητου τραύματος που ενυπάρχει εντός ανθρωπίνου οργανισμού ως κοινωνικού υποκειμένου, που περιμένει μια σκέψη, έναν συνειρμό ή μια εικόνα για να ποδηγετήσει τη λογική. «Η Κόκκινη Μασσαλία» είναι ένα απενοχοποιημένο ανάγνωσμα, δελεαστικό, που το νιώθεις κάτω από το δέρμα σου.

Η ΑΥΓΗ / 22 Σεπτεμβρίου 2009, ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΜΟΥΛΗΣ

Κριτικές

πολυεπιπεδο.καταπληκτικο μυθιστορημα.αξιζει.

Πολυεπίπεδο μυθιστόρημα

Δαιδαλώδες δεύτερο μέρος μιας τριλογίας νουάρ αστυνομικής περιπέτειας, με ήδη γνωστούς αλλά και νέους ήρωες που συμπλέκονται σφιχτά σε μια επικίνδυνη, επίμονη αλλά και επίπονη διαδικασία διαλεύκανσης μιας σειράς σκοτεινών και ανεξήγητων, εκ πρώτης όψεως, φόνων στη Μασσαλία της πολιτικής αναταραχής τη δεκαετία του ’60. Αριστεριστές και ακροδεξιοί, φοιτητικές ζυμώσεις και εξεγέρσεις, κράτος και παρακράτος, παραπολιτικές ίντριγκες και υπόκοσμος, που θυμίζουν αρκετά τη μετεμφυλιακή Ελλάδα ( δεκαετίες ’50 και ’60 ), αποτελούν το σκηνικό της δράσης του ασυμβίβαστου επιθεωρητή Πάκο Μαρτίνεθ και της αγαπημένης του Ιρέν, οι οποίοι θα πληρώσουν σκληρό τίμημα στο τέλος προσπαθώντας να λύσουν τα αποτρόπαια εγκλήματα.
Πολύ ενδιαφέρον και σφιχτοδεμένο αστυνομικό μυθιστόρημα, τόσο για την πλοκή – την οποία δεν είναι εύκολο να παρακολουθήσει κάποιος κάνοντας μόνο μια διαγώνια ανάγνωση – όσο και για τη βύθιση που επιχειρεί ο ικανότατος σ. στον ψυχικό κόσμο των κυριότερων ηρώων του. Θεωρώ υπερβολικό ωστόσο το ερωτικό στοιχείο το οποίο, σε αντίθεση με το «Μαύρο Αλγέρι», υπερτονίζεται – ως ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο που επανέρχεται ανά τακτά διαστήματα στη ροή της αφήγησης – και καταντά αρκετές φορές άκαιρο και ασύμβατο με την οικονομία της υπόθεσης. Εξαιρετική, τέλος, η συγγραφική δύναμη και η μαεστρία του Μ. Αττιά να χειριστεί αποτελεσματικά και προς τέρψιν του αναγνώστη το τόσο μεγάλο πλήθος των προσώπων που συγκροτούν τη δράση και την εξέλιξη της ιστορίας αλλά και να αναδείξει τη συμπλοκή των ηρώων του με το κοινωνικό γίγνεσθαι της Γαλλίας εκείνη την εποχή των πολιτικοκοινωνικών αναταραχών. Πάρα πολύ καλό!
Γράψτε μια κριτική
ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!

Δωρεάν αποστολή σε όλη την Ελλάδα με αγορές > 30€

ΒΙΒΛΙΑ ΧΕΡΙ ΜΕ ΧΕΡΙ

Γιατί τα βιβλία πρέπει να είναι φτηνά!

ΕΩΣ 6 ΑΤΟΚΕΣ ΔΟΣΕΙΣ

Μέχρι 6 άτοκες δόσεις με την πιστωτική σας κάρτα!