Αυτοκράτωρ Νικηφόρος Φωκάς Περί παραδρομής πολέμου

Η «πολεμική παραδρομή» αφορά ένα συγκεκριμένο είδος πολέμου, το οποίο ονομάζεται από τους ερευνητές, που έχουν ασχοληθεί με το έργο, άλλοτε «ανταρτοπόλεμος», άλλοτε «κλεφτοπόλεμος», άλλοτε «ανορθόδοξος πόλεμος» και άλλοτε «καταδρομική επιχείρηση», αν και κανένας από αυτούς τους όρους δεν ανταποκρίνεται επακριβώς στον όρο «παραδρομή» ούτε στο περιεχόμενο του έργου. Το κείμενο αναφέρεται σε πόλεμο τακτικού στρατού εναντίον αλλοεθνών εισβολέων που επιτίθενται διεξάγοντας μη συμβατικό πόλεμο, ουσιαστικά δηλαδή πρόκειται για τρόπους και επιχειρήσεις αντιμετώπισης αυτού που σήμερα ονομάζεται «ασύμμετρη απειλή». Η πολεμική μέθοδος, που αναπτύσσεται εδώ, εμπεριέχει τεχνάσματα, ελιγμούς και σχεδιασμούς ενός τακτικού στρατού κατά τις επιχειρήσεις που προηγούνται ή έπονται της κεντρικής αναμέτρησής του με τον αντίπαλο στρατό.

Περιεχόμενα
- Τα φυλάκια και πόσο διάστημα οφείλουν να απέχουν το ένα από το άλλο
- Τα φυλάκια των οδών και οι κατάσκοποι
- Η κίνηση των εχθρών και η εκ των προτέρων κατάληψη δύσκολων χώρων
- Η εκτέλεση αιφνιδιαστικών επιθέσεων εναντίον των εχθρών και η αντιμετώπιση των αντιπάλων όταν επιστρέφουν στην περιοχή τους
- Ο έγκαιρος έλεγχος των υδάτων που εντοπίζονται στα στενά
- Οι παράπλευρες επιχειρήσεις εναντίον των απλών καταδρομέων και ο υπολογισμός του αριθμού των ανδρών τους
- Η συνάθροιση και η κίνηση του στρατού και η παραχώρηση άδειας στους εμπόρους να εισέρχονται και να κατασκοπεύουν
- Η παρατήρηση και η παρακολούθηση του στρατού
- Η κίνηση και η παρακολούθηση των καταδρομέων
- Ο διαχωρισμός των καταδρομέων από τους άνδρες που τους ακολουθούν από πίσω
- Η θέση του πεζικού στις δύο πλευρές των στενών περασμάτων
- Η αθρόα έξοδος των αντιπάλων πριν από την σύναξη των ρωμαϊκών στρατευμάτων
- Η ενέδρα εναντίον των λεγόμενων μινσουρατόρων μέσα στο στρατόπεδό τους
- Η αποχώρηση των ιππέων από το πεζικό όταν οδοιπορούν μαζί
- Η ασφάλεια
- Ο διαχωρισμός των σκευοφόρων
- Η επιδρομή των αντιπάλων μέσα στην χώρα μας με μεγάλες δυνάμεις και η προετοιμασία ενεδρών
- Πότε πρέπει ο στρατηγός να προβεί σε παράπλευρες πολεμικές επιχειρήσεις από δύο μεριές, εναντίον των αντιπάλων
- Η κατάσταση, ο εξοπλισμός και η εκγύμναση του στρατού
- Η επί μακρόν παραμονή των αντιπάλων στην χώρα μας και η εισβολή του στρατού μας στην δική τους χώρα
- Η πολιορκία περιτειχισμένης πόλης
- Ο διαχωρισμός του αντίπαλου στρατού σε δύο ή τρία μέρη
- Η οπισθοχώρηση των αντιπάλων και η κατάληψη κλεισούρας
- Ο νυχτερινός πόλεμος
- Άλλος τρόπος κατάληψης οδού που δυσχεραίνει την κατάβαση