Ο κόσμος σε έλλειψη ισορροπίας

«Πολλάκις εμελέτησα, εις τα βιβλία μου, τον δραστικόν ρόλον του ιδανικού εις την ζωήν των λαών. Εν τούτοις πρέπει να επανέλθω, διότι η παρούσα στιγμή χαρακτηρίζεται κατά το πλείστον ως πάλη αντιμαχομένων ιδανικών. Και πράγματι, απέναντι των παλαιών θρησκευτικών και πολιτικών ιδανικών των οποίων η δύναμις εξεφυλίσθη, υψούνται νέα ιδανικά τα οποία αξιούν να τα αναπληρώσουν. Η ιστορία διδάσκει ότι ένας λαός εφ’ όσον δεν έχει κοινά αισθήματα και συμφέροντα, κοινάς δοξασίας, δεν αποτελεί παρά συρφετόν ατόμων, χωρίς διάρκειαν και χωρίς δύναμιν. Η ένωσις μίας φυλής, η οποία αποτελεί την μετάβασιν αυτής από την βάρβαρον κατάστασιν εις τον πολιτισμόν, συμπληρούται με την αποδοχήν κοινού ιδανικού. Αι τυχαίαι κατακτήσεις δεν το αντικαθιστούν. Τα ιδανικά τα ικανά να ενώσουν την ψυχήν ενός λαού είνε διαφόρου φύσεως: θρησκεία της Ρώμης, λατρεία του Αλλάχ, ελπίς παραδείσου κλπ. Ως μέσον δράσεως η αποτελεσματικότης των είνε η αυτή αφ΄ης κατακτήσουν τον λαόν. Με ιδανικόν να ενεργή επί των ψυχών ένας λαός ευτυχεί. Η παρακμή του αρχίζει όταν τούτο εξασθενεί. Η δύσις της Ρώμης χρονολογείται από της εποχής κατά την οποίαν οι Ρωμαίοι έπαυσαν να σέβωνται τους θεσμούς και τους Θεών των…»

Γουσταύος Λε Μπον, 1923

Ανατύπωση της έκδοσης του 1945.