Το Αρχιπέλαγος

[...] Το "Αρχιπέλαγος" του Μάρκο Μποσκίνι (Marco Boschini, "L' Arcipelago", Βενετία 1658), απότοκο της μακράς παράδοσης των θαλασσινών ταξιδιών και αντιπροσωπευτικό δείγμα του γραμματειακού είδους των "νησολογίων" -ενός σημαντικού κεφαλαίου της περιηγητικής γραμματείας- προσφέρει ένα μωσαϊκό γραπτών και εικονογραφικών στοιχείων για τα ελληνικά νησιά, από τους πλέον αγαπητούς προορισμούς -ή τουλάχιστον ενδιάμεσους σταθμούς των ταξιδιωτών διαχρονικά. Η ελληνική έκδοση του έργου αυτού -με μετάφραση του κειμένου και αναπαραγωγή των χαρτών, τηρώντας επιπλέον την σελιδοποίηση και, κατά το δυνατόν, σύνολη την τυποτεχνική μορφή της ιταλικής έκδοσης -βασίζεται στην αναστατική του πρωτότυπου έργου που κυκλοφορήσαμε τον Σεπτέμβριο του 2006 σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων (365 αριθμημένα). [...]


(από το εισαγωγικό κείμενο του Θοδωρή Κουτσογιάννη στη σειρά "Itineraria Graeca")



[...] Ο ίδιος ο τίτλος της έκδοσης προϊδεάζει τον αναγνώστη για το περιεχόμενό της, καθώς δηλώνει ότι είναι έργο γεωγραφικό, αλλά δίνει επίσης μυθολογικά και ιστορικά στοιχειά, ενώ απευθύνεται τόσο στον ειδικό ("κοσμογράφο", διάβαζε γεωγράφο) όσο και στον οποιοδήποτε αναγνώστη προς τέρψη του. Αναλυτικότερα, περιγράφει τα νησιά κι όλους τους φυσικούς γεωγραφικούς σχηματισμούς σε σχέση με αυτά (σκοπέλους, υφάλους, κόλπους, όρμους), καθώς και τις σημαντικότερες δομημένες θέσεις (λιμάνια, πόλεις οχυρά): πέρα από τα γεωγραφικά δεδομένα κάθε νησιού (θέση, περίμετρο και άλλες διαστάσεις, στοιχεία για την προσβασιμότητα, την πλοήγηση, τον ελλιμενισμό, κ.τ.ό.) δίνει στοιχεία ιστορικά, επιμένοντας κυρίως στη μυθολογία και σπανίως στην πιο πρόσφατη ιστορική κατάσταση. [...]
Το "Αρχιπέλαγος" του Boschini παρέχει επίσης στοιχεία της τρέχουσας ανθρωπογεωγραφίας, όσον αφορά δηλ. την κατοίκηση (όπου τονίζεται η λειψανδρία και η ερήμωση νησιών, καθώς λιγοστά ευημερούν) και τους τρόπους βιοπορισμού, εμμένοντας στις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τα διάφορα προϊόντα (κυρίως κρασί, σιτηρά και άλλα αγροτικά προϊόντα), σκιαγραφώντας έτσι την πολιτική οικονομία τους. [...]
Απ' όλες αυτές τις απόψεις, το "Αρχιπέλαγος" του Marco Boschini συνιστά ένα τυπικό νησολόγιο (insularium) μία σύνθεση δηλ. κατά βάση γεωγραφικού χαρακτήρα, προσδιοριζόμενη πρωτίστως από την ανάλογη χαρτογράφηση, όπου όμως επιπλέον παρατίθενται λήμματα με πληροφορίες ευρύτερου πραγματολογικού περιεχομένου, καταλήγοντας έτσι σ' ένα είδος εικονογραφημένης εγκυκλοπαίδειας για νησιά, κάποτε και για σημαντικές παράκτιες περιοχές. [...]

(από την εκτεταμένη εισαγωγή του Θοδωρή Κουτσογιάννη, με τίτλο: "Το Αρχιπέλαγος" του Marco Boschini και η εικονική πλοήγηση")