Η διασπορά του ποντιακού ελληνισμού

Οι Έλληνες Πόντιοι, εγκατεστημένοι από την αρχαιότητα στην
περιοχή του Πόντου, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, σήμερα
είναι πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα, διασκορπισμένα σε όλο τον
κόσμο, και έζησαν πάντοτε ανάμεσα σε άλλους λαούς. Κυνηγημένοι
πολλές φορές από την πατρογονική τους γη και ιδιαίτερα κατά
τους ρωσοτουρκικούς πολέμους του 18ου και του 19ου αιώνα,
αναγκάστηκαν στη συνέχεια να εξοριστούν από τις τουρκικές
περιοχές το 1923. Πρόσφυγες σε πολύ μεγάλο αριθμό στην ΕΣΣΔ,
επρόκειτο και τότε να υποστούν νέους διωγμούς και μαζικές
εξορίες από το σταλινικό καθεστώς προς τις δημοκρατίες της
Κεντρικής Ασίας και τη Σιβηρία. Η κατάρρευση της σοβιετικής
αυτοκρατορίας προκάλεσε πρόσφατα νέες εξόδους προσφύγων προς το
νότο της Ρωσίας και την Ελλάδα ιδιαίτερα. Μέσα σε μια τόσο
τραγική ιστορία, ποια μπορεί να είναι η φύση της ποντιακής
ταυτότητας και με ποιο τρόπο κατόρθωσε να διατηρηθεί κατά τη
διάρκεια των διαδοχικών ξεριζωμών; Πώς, αυτός ο λαός στη
διασπορά, φαινομενικά αποκομμένος από τις ρίζες του, ζώντας σε
μια διαλυμένη περιοχή, μπόρεσε να διατηρήσει τα πολιτισμικά του
σημεία αναφοράς και να αντισταθεί στη λογική της εθνικής
ομοιογενοποίησης του κράτους-έθνους, στη Ρωσία αρχικά και
έπειτα στην Ελλάδα; Πώς οι ποντιακές παραδόσεις, ακόμα πολύ
ζωντανές στην Ελλάδα και στους κόλπους της ελληνικής διασποράς,
επιβίωσαν στον θρησκευτικό, στον καλλιτεχνικό και στον γλωσσικό
τομέα; Για να απαντηθούν αυτές οι ερωτήσεις, ο Michel Bruneau
συγκέντρωσε Έλληνες, Ρώσους και Γάλλους ερευνητές για το
Ποντιακό ζήτημα, με σκοπό να αναδείξουν τις ιδιαίτερες σχέσεις
που διατηρεί αυτός ο ξεριζωμένος λαός με την πατρογονική του γη
και τους χώρους εξορίας του.