Ο κώδικας της ανατροπής

Ο Αντυ, προγραμματιστής υπολογιστών, που φτιάχνει συστήματα ηλεκτρονικής ασφάλειας για λογαριασμό των πελατών του, θα ζήσει μια τρομακτική περιπέτεια. Αρνούμενος να βοηθήσει έναν φιλόδοξο εισαγγελέα, που του ζητά να κατασκοπεύσει τις οικονομικές συναλλαγές των πελατών του, καταλήγει στη φυλακή.
Θεωρούμενος πλέον «εχθρός του κράτους», ο βαθιά πικραμένος Αντυ αφοσιώνεται σ' ένα έργο ζωής: την κατασκευή ενός ολοκληρωμένου συστήματος εμπιστευτικού ηλεκτρονικού εμπορίου που θα είναι αδύνατον να ανιχνευθεί από τις κρατικές αρχές...





ΚΡΙΤΙΚΗ



Το μυθιστόρημα Ο κώδικας της ανατροπής. Εγκλημα στο Διαδίκτυο (πρωτότυπος τίτλος Revolutionary Language) του Ντέιβιντ Κάλντεργουντ, συγγραφέα που ζει και εργάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει γράψει μελέτες σχετικά με τα ζητήματα της ατομικής ελευθερίας, πραγματεύεται την ελεύθερη διακίνηση αγαθών μέσω του Διαδικτύου και τα εμπόδια που θέτουν σε αυτήν οι κυβερνητικοί φορείς. Κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο Αντυ Αρτσερ, προγραμματιστής υπολογιστών που φτιάχνει συστήματα ηλεκτρονικής ασφάλειας για λογαριασμό των πελατών του. Οταν αρνείται να βοηθήσει έναν φιλόδοξο εισαγγελέα που απαιτεί από αυτόν να κατασκοπεύει τους πελάτες του, ο Αντυ καταλήγει στη φυλακή. Από αντίδραση και πείσμα, θεωρούμενος πλέον εχθρός του κράτους, μετά την απόλυσή του με αναστολή αφοσιώνεται στην κατασκευή ενός ολοκληρωμένου συστήματος εμπιστευτικού ηλεκτρονικού εμπορίου που θα είναι αδύνατον να ανιχνευτεί από τους ειδικούς των κρατικών αρχών.

Ο Αντυ συνδέεται αισθηματικά με τη Λώρελ Τόμπσον, η οποία τον εγκαταλείπει αμέσως μετά τη φυλάκισή του για να σχετιστεί με τον διώκτη του, τον εισαγγελέα Ντουάιτ Σάνμπριτζ, και να γίνει βοηθός του. Ο Ντουάιτ τον φυλάκισε μολονότι «δεν είχε κάνει κακό σε κανέναν, δεν βίασε, δεν επιτέθηκε», δεν χρησιμοποίησε όπλα ή μαχαίρια, ούτε ρόπαλα του μπέιζμπολ, απλώς είχε στη διάθεσή του «ένα πληκτρολόγιο, ένα μικροεπεξεργαστή, λίγη μνήμη». Ετοιμάζεται μάλιστα να τον δικάσει με τον νόμο περί εσωτερικής τρομοκρατίας, ώστε να περάσει την υπόλοιπη ζωή του πίσω από τα κάγκελα ή ακόμη να πεθάνει εκεί από μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια. Στο τέλος όμως - για να υπάρχει και happy end - οι δύο εραστές ξαναβρίσκονται, σε πείσμα του κράτους και των γραφειοκρατών που το στηρίζουν.

Το μυθιστόρημα δεν είναι μόνο ένα οξύ προπαγανδιστικό κείμενο για τον οικονομικό φιλελευθερισμό αλλά και ένας λίβελος κατά του κράτους που δυναστεύει τους πολίτες, μα και ένας ύμνος για την ελευθερία. Ο συγγραφέας το διανθίζει με ρήσεις και απόψεις (τις τοποθετεί ως μότο) διασήμων ανδρών, όπως του Τόμας Τζέφερσον, του Αλεξίς ντε Τοκβίλ, του Τζέιμς Φένιμορ Κούπερ, του Σαλούστιου, του Βολταίρου, του Εριχ Φρομ, του Τζορτζ Οργουελ. Για παράδειγμα, λέει ο Φ. Α. Χάγιεκ: «Ισως το γεγονός ότι έχουμε δει εκατομμύρια ανθρώπους να ψηφίζουν την απόλυτη εξάρτησή τους από έναν τύραννο έκανε τη γενιά μας να καταλάβει ότι η δυνατότητα επιλογής κυβέρνησης δεν εξασφαλίζει απαραίτητα και την ελευθερία». Επίσης λέει ο Σαλούστιος: «Λίγοι άνθρωποι επιθυμούν την ελευθερία, οι περισσότεροι λαχταρούν μόνο έναν δίκαιο αφέντη». Από την πλευρά του ο συγγραφέας διά στόματος του κεντρικού του ήρωα δηλώνει: «Η ελευθερία είναι ο χειρότερος εχθρός του κράτους, το οποίο δεν μπορεί να ανεχτεί τη σκέψη ότι κάτι, οτιδήποτε, βρίσκεται έξω από τον έλεγχό του». Ακόμη διά στόματος άλλου ήρωα υποστηρίζει: «... αν βιάσεις ή κλέψεις, ακόμα κι αν σκοτώσεις, μπορεί να μην κάνεις καθόλου φυλακή, έστω κι αν δεν δουλεύεις για την κυβέρνηση. Αν δεν πληρώσεις, όμως, τη δεκάτη στον αυτοκράτορα, αυτό είναι πραγματικό έγκλημα».

Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος, πολιτικός που υποστηρίζει παντί τρόπω την ελεύθερη οικονομία και τις αρχές της, πρεσβεύοντας τη δραστική μείωση της φορολογίας και τη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, στον πολύ ενδιαφέροντα πρόλογό του εκφράζει την άποψη ότι Ο κώδικας της ανατροπής δεν είναι αποκλειστικά ένα μυθιστόρημα τεχνολογικής φαντασίας αλλά μια ιστορία που ανήκει στην εποχή μας. Ισχυρίζεται δε ότι ο ήρωας του βιβλίου σύντομα θα πάψει να είναι φανταστικό πρόσωπο, αφού οι «ανακαλύψεις» του θα διευκολύνουν τους πολίτες «να είναι αφεντικά των εισοδημάτων τους ξεφεύγοντας από το μακρύ χέρι του άπληστου κράτους». Ωστόσο, μια παράγραφος του βιβλίου (εκδόθηκε το 1999) δείχνει πόσο μακριά από την πραγματικότητα βρίσκονται ο συγγραφέας και οι οπαδοί του φιλελευθερισμού. Διαβάζουμε: «Οι γονείς μου έφυγαν τρέχοντας από την Αργεντινή, και παραιτήθηκαν από τα πολιτικά τους δικαιώματα προκειμένου να πολιτογραφηθούν Αμερικανοί. Τι ειρωνεία να βλέπεις το ρεύμα να αλλάζει, την Αργεντινή και άλλες πρώην χαμένες οικονομικές περιπτώσεις να ελευθερώνουν τις αγορές τους, να έχουν τελειώσει με τις επιδοτήσεις [...] να βλέπεις τους πολίτες τους να δρέπουν τους καρπούς των βελτιωμένων συνθηκών ζωής» (σελ. 97). Σήμερα όμως το 80% των πολιτών της Αργεντινής βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας, η οικονομία της χώρας έχει καταρρεύσει και το πολιτικό σύστημα εκεί περνάει μια σοβαρότατη κρίση που ταλανίζει ολόκληρη την κοινωνία. Ισως αυτό το φαινόμενο να προδικάζει και το μέλλον των θεωριών και των ευχολογίων του Ντέιβιντ Κάλντεργουντ.



Φίλιππος Φιλίππου (συγγραφέας)

ΤΟ ΒΗΜΑ , 16-06-2002