Δημόκριτος

Η πεμπτουσία της φιλοσοφικής σκέψης των μεγαλύτερων φιλοσόφων όλων των εποχών, σε μικρά εύχρηστα βιβλιαράκια που απευθύνονται σε όλους τους αναγνώστες, γραμμένα από κορυφαίους καθηγητές των πανεπιστημίων του Κέμπριτζ και της Οξφόρδης.







Στη σειρά μικρών ολιγοσέλιδων βιβλίων «Μεγάλοι φιλόσοφοι» του οίκου «Ενάλιος» κυκλοφόρησαν και τέσσερις μονογραφίες για τους Σωκράτη, Πλάτωνα, Αριστοτέλη και Δημόκριτο. Αν εξαιρέσουμε αυτό που φέρει το όνομα του Αριστοτέλη -είναι ένα είδος εισαγωγής στην «Ποιητική» του φιλοσόφου- όλα τα άλλα επιχειρούν να μας γνωρίσουν τους τρεις αρχαίους φιλόσοφους και το έργο τους συνολικά. Δεν μπορούν να θεωρηθούν εμπεριστατωμένες εργασίες, ούτε καν εργασίες που απευθύνονται σε επίπεδο φοιτητών της Φιλοσοφίας. Είναι περισσότερο κάτι σαν άρθρα εγκυκλοπαίδειας -κάποια από αυτά αρκετά κατατοπιστικά. Παράδειγμα, αυτό του Paul Cartledge (Πολ Κάρτλετζ) «Δημόκριτος». Ο συγγραφέας, με λόγο περιεκτικό και συνοπτικό τρόπο, προσπαθεί να γνωρίσει στο σύγχρονο αναγνωστικό κοινό τον αρχαίο -5ος-4ος αιώνας π. Χ.- φιλόσοφο από τα Αβδηρα Δημόκριτο, ο οποίος υπήρξε, όπως και ο δάσκαλός του Λεύκιππος, ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της ατομικής θεωρίας στην αρχαιότητα. Αυτή η θεωρία «κράτησε» τους επιστήμονες και τους φιλόσοφους ώς το 19ο αιώνα μ.Χ., οπότε αναπτύχθηκε η σύγχρονη Φυσική, αλλά δεν ανέτρεψε τη δημοκρίτεια άποψη -απλώς την επιβεβαίωσε και την ανέπτυξε περαιτέρω. Όμως ο Δημόκριτος -όπως και όλοι οι αρχαίοι φιλόσοφοι- είχε μια σφαιρική αντίληψη του κόσμου και της ανθρώπινης κοινωνίας.

ΝΙΚΟΣ ΝΤΟΚΑΣ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 14/12/2001