Βαν Γκογκ

Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ είναι ένας Δυτικός ζωγράφος που έζησε στα τέλη του 19ου αιώνα. Tο καλλιτεχνικό του έργο συνεχίζει να εμπνέει ακόμη και σήμερα γιατί είναι ζωντανό και μοναδικό. Οι πίνακές του είναι γεμάτοι κίνηση και ζωή, παρ' όλο που τα θέματά τους είναι συνήθως απλά. Κι αυτό γιατί ο ζωγράφος προσπάθησε να αποδώσει την ενέργεια πίσω απ' αυτό που φαίνεται, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι, τα λουλούδια, ακόμη και τα σπίτια και τα έπιπλα να δείχνουν ολοζώντανα. Στο τέλος της ζωής του υπέφερε από αφόρητη μοναξιά και απελπισία. Όσο ζούσε τα έργα του δεν πουλιόνταν κι ένιωθε αποτυχημένος. Σήμερα όμως είναι από τα πιο γνωστά σε όλο τον κόσμο.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Ανάμεσα στις εκδόσεις με βιογραφίες προσωπικοτήτων που με το έργο τους έκαναν την ανθρωπότητα πλουσιότερη και πιο ανθεκτική, δωρίζοντάς της προσδοκίες και προοπτικές, αρκετές από αυτές, κατά καιρούς, απευθύνθηκαν στα παιδιά και στους νέους. Εχουμε κατά νου τη σειρά «Ανακαλύπτω την Τέχνη», εκδ. «Ερευνητές», με βιογραφίες του Μονέ, του Γκογκέν, του Βαν Γκογκ κ.ά., όπως επίσης τη σειρά των εκδόσεων Πατάκη «Γνωριμία με τον...» όπου ο αναγνώστης κατατοπίζεται γύρω από το έργο του Μιχαήλ Αγγελου, του Πικάσο κ.λπ., παρακολουθώντας συγχρόνως τα βήματά τους στη ζωή και την τέχνη.

Η καινούρια σειρά «Μεγάλες Μορφές της Επιστήμης και της Σκέψης» μέχρι τώρα κυκλοφόρησε τις βιογραφίες των Βαν Γκογκ και Ντα Βίντσι, αλλά και του Αϊνστάιν, του Σωκράτη και του Αρχιμήδη. Τα κείμενά τους, στην απόδοση του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, είναι εύληπτα, σαφή, και πλησιάζουν με σεβασμό και αρκετή ευαισθησία και λεπτότητα τις φωτεινές αυτές προσωπικότητες.

Αδυνατώντας να αναφερθούμε σε κάθε τόμο χωριστά, θα μιλήσουμε για το έργο της Joy Chao από την Ταϊβάν. Πρόκειται για την βιογραφία του Βαν Γκογκ, μιας από τις συγκλονιστικότερες παρουσίες στην ιστορία της ζωγραφικής.

Στο βιβλίο της η συγγραφέας και μεταφράστρια χρησιμοποιεί την πρωτοπρόσωπη γραφή, τοποθετεί δηλαδή το μεγάλο ζωγράφο να απευθύνει το λόγο στον αναγνώστη εξομολογούμενος. Τη στερημένη παιδική ηλικία, τη δίψα του για σπουδές, την ανέχεια της οικογένειας, τις απόπειρες να εργαστεί, και τα πάθη του βεβαίως. Διότι η ζωή του ήταν ένα πάθος. Μια φλόγα που πότε κόρωνε επικίνδυνα, πότε χαμήλωνε και φωτιζόταν το σύμπαν γύρω του. Συνεχώς, σε όλη τη σύντομη ζωή του (ανεχώρησε οικειοθελώς σε ηλικία 37 ετών) λαμπάδιαζε. Και υπέφερε: για τους φτωχούς ανθρακωρύχους που αρρώσταιναν, για την αγάπη στο συνάνθρωπο, για την κοινωνική αδικία, για τη γνώση, για τη μάθηση, για τους άτυχους έρωτές του. Για την τέχνη του, που την ονειρευόταν ξεχωριστή και μεγάλη, ικανή να παρηγορήσει. Πράγματι, με τους πίνακές του ήλπιζε να χαρίσει υπομονή και ελπίδα στους πάσχοντες. Και το κατόρθωσε. «Τη μεταμόρφωσε (τη ζωγραφική) από μια τέχνη στο περιθώριο της ανθρώπινης ζωής σε αληθινό μήνυμα ανθρωπιάς» έγραψε γνωστός ιστορικός της τέχνης.

Μόνος και περιφρονημένος, εκεί στην ηλιόλουστη εξοχή της Αρλ (ΝΑ Γαλλία), όπου κατέφυγε αναζητώντας το φως, και στα χρώματα που είχαν απορροφήσει αυτό το μοναδικό, άπλετο φως, παραδόθηκε στην τέχνη που τον δονούσε από παιδί. Ζωγράφιζε. Και ζωγράφιζε. Ηλίανθους και στάχυα. Ψαρόβαρκες και εργάτες. Το θερισμό. Παπούτσια και νεκρές φύσεις. Κρίνα. Ηλιους, δέντρα σαν φλόγες που τις σείει ο άνεμος μα δεν τις σβήνει. Μπλε του κοβαλτίου και ώχρα κίτρινη, κιννάβαρι και κίτρινο της Νάπολης, μαύρο του ελεφαντόδοντου. Και αργότερα, στο άσυλο όπου έμεινε έγκλειστος, ζωγράφισε μερικά από τα δυνατότερα και σημαντικότερα έργα του.

Βαριά τραυματισμένος, πέθανε στην αγκαλιά του αγαπημένου του αδελφού Τεό. Πρόδρομος του εξπρεσιονισμού, ο μεγάλος ζωγράφος έδωσε εξακόσιους περίπου πίνακες και οκτακόσια σχέδια και ακουαρέλες. Η αναγνώριση, ο σεβασμός, ο θαυμασμός έφτασαν με καθυστέρηση...

Η εικονογράφηση του Paolo Rui είναι καλή, περιέχει φως και χρώμα. Σαν το φως και το χρώμα της Αρλ. Η συγγραφέας Joy Chao με την τρυφερότητα της σκέψης και του λόγου της έχει απαλύνει την ατμόσφαιρα του φόβου και της απόγνωσης. Ηλικίες 9-12 χρόνων.



ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΑΝΤΙΤΗ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 15/10/2004