Γαλλικό θέατρο Τότε και τώρα 2: Συμβολισμός: Πελλέας και Μελισσάνθη. Χρυσό κεφάλι

ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ, σε αντίθεση από το συμπαγές σύνολο του ρομαντικού θεάτρου, είναι ένας κατακερματισμένος γαλαξίας έργων που δίδουν έμφαση στο λόγο, ιδιαιτέρως στον ποιητικό λόγο, κείμενα πλούσια σε αναλογίες, μεταφορές, παρομοιώσεις, κείμενα που περιστρέφονται γύρω από το κείμενο, κείμενα που επιχείρησε να αναδείξει και να διαδώσει σ’ ένα ευρύτερο κοινό ο Paul Fort κατά τη δεκαετία του 1890 στο Θέατρο Τέχνης (Theatre d’art). Το θέατρο της υπέρβασης, των αδρών και καθαρών περιγραμμάτων, οι ήρωες του οποίου στοχεύουν και επιχειρούν την υπέρβαση όπως επιχειρούν να προκαλέσουν και την υπέρβαση στις τάξεις του κοινού, να το ωθήσουν προς μια υπερβατική πραγματικότητα, σε ένα σύμπαν εξιδανικευμένο.

Το Πελλέας και Μελισσάνθη του Μαίτερλινκ είναι από τα αντιπροσωπευτικότερα έργα του συμβολικού θεάτρου. Η σχετικά απλή πλοκή τοποθετείται σε χρόνο απροσδιόριστο και στο χώρο του μύθου. Μία αναδίφηση στα έγκατα της ίδιας της ουσίας της ζωής. Η γλώσσα του κυλά με άνεση, υποβλητικά, υπαινικτικά, υπακούοντας σ’ ένα όραμα που αναδύεται με λέξεις και σιωπές. Η εγγύτητα του Μαίτερλινκ και του Μαλλαρμέ είναι δεδομένη όπως και η φιλία τους. Η πλοκή του έργου, που εκλαϊκεύτηκε από την ομώνυμη όπερα του Ντεμπυσσύ (1902 ) είναι μία τυπική ιστορία ανεκπλήρωτου έρωτα ανάμεσα στη Μελισσάνθη και στον Πελλέα, καθώς η Μελισσάνθη είναι παντρεμένη με τον Γκολώ, αδελφό εξ αγχιστείας του Πελλέα. Ο έρωτάς τους είναι παρθενικός, αθώος, εφηβικός κατά τα πρότυπα της μεσαιωνικής και σαιξπηρικής παράδοσης του έρωτα που συντρίβεται από τις οικογένειες των εραστών που κινούνται από αντίθετα συμφέροντα.

Το δεύτερο έργο του τόμου, το Χρυσό Κεφάλι γράφτηκε το 1889 από τον Κλωντέλ σε ηλικία εικοσιενός ετών, άπληστο για ελευθερία και εξουσία, όπως επίσης άπληστο για την Αλήθεια, που του αποκαλύφθηκε την παραμονή των Χριστουγέννων του 1886, και ξαναγράφτηκε το 1894. Αλήθεια απαγορευμένη για τη σκηνή του θεάτρου από τον ίδιο τον ποιητή έως ότου του ζητήθηκε το έργο από τον Jean-Louis Barrault το 1939. Το σημαντικότατο τούτο έργο του γαλλικού ρεπερτορίου θα αναμείνει ώς το 1959, για να παρουσιαστεί στη σκηνή σε σκηνοθεσία αντίστοιχη της υψηλής του ποιότητας, στα εγκαίνια του «Οντεόν»., από τον Ζαν-Λουί Μπαρρώ με τους Alain Cuny και Laurent Terzieff, σε μουσική Honnegger υπό τη διεύθυνση του Pierre Boulez, σε σκηνικά του Andre Masson, παρουσία του στρατηγού Ντε Γκωλ και του Αντρέ Μαλρώ. Ήταν μια μυθική βραδιά για το γαλλικό θέατρο.