Από την Ελλάδα στο Μπίρκεναου

Tον Απρίλιο του 1944 ο Λεών Κοέν πέρασε την πύλη του Άουσβιτς. Κατά την παραμονή του στο στρατόπεδο εξαναγκάστηκε να ενταχθεί στο εργατικό δυναμικό της Ζόντερκομάντο, της ειδικής μονάδας εργασίας που αποτελούνταν από Εβραίους και ήταν υπεύθυνη για την απομάκρυνση των σορών από τους θαλάμους αερίων και την καύση τους στα κρεματόρια.

Με ένα συνειδητά απλό αφηγηματικό ύφος, που συνδυάζει τον ωμό ρεαλισμό με ένα πικρό χιούμορ, ο συγγραφέας καταγράφει το οδοιπορικό του, που ξεκινάει με την επιστροφή του στη Θεσσαλονίκη αμέσως μετά το τέλος του ελληνοϊταλικού πολέμου και, μέσω της Αθήνας και του στρατοπέδου Χαϊδαρίου, καταλήγει στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Επίσης, μνημονεύει καταστάσεις και πρόσωπα, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έπαιξαν τον ρόλο τους τόσο στην προσωπική του διαδρομή όσο και στα γενικότερα δρώμενα των ημερών.

Η ιδιότητα του Λεών Κοέν ως μέλους της Ζόντερκομάντο καθιστά την αυτοβιογραφία του ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο, που μας γνωστοποιεί τις λεπτομέρειες της σκοτεινότερης σελίδας του εικοστού αιώνα, όπως τις έζησε ο ίδιος. Αποτελεί, επίσης, μια από τις ελάχιστες μαρτυρίες για τη μέρα που οι κρατούμενοι βρήκαν το θάρρος να ορθώσουν το ανάστημά τους και να εξεγερθούν στη ναζιστική φονική μηχανή, επιλέγοντας να πεθάνουν ελεύθεροι και με τους δικούς τους όρους.

Η αποστολή αυτού του βιβλίου, όπως γράφει ο ίδιος ο Λεών Κοέν, είναι να μην ξεχαστούν ποτέ τα όσα συνέβησαν. Να συμβάλλει, στο μέτρο που του αναλογεί, στη συνειδητοποίηση του κόσμου ότι οι θηριωδίες στις οποίες υποβλήθηκαν οι συνάνθρωποί μας στα στρατόπεδα του θανάτου, δεν πρέπει να συμβούν ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ.