Τα αίτια του Πελοποννησιακού πολέμου

Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος είναι κεντρικό ζήτημα της ελληνικής ιστορίας και αντικείμενο του Θουκυδίδη στο καλύτερα σωζόμενο ιστορικό έργο της αρχαιότητας.

Πολλά έχουν γραφεί για αυτόν τον πόλεμο, αλλά η σύγχρονη βιβλιογραφία είναι ελλιπής. Ο de Ste Croix επανεξετάζει με βαθιά γνώση, επιμέλεια και οξυδέρκεια όλες τις πηγές και παραμέτρους του πολέμου και καταθέτει με σαφήνεια και πρωτοτυπία μια άκρως εμπεριστατωμένη μελέτη των αιτίων του. Κατά γενική ομολογία πρόκειται για μια σημαντικότατη συμβολή στην ελληνική πολιτική ιστορία και θα παραμείνει για πολλά χρόνια αξεπέραστο έργο αναφοράς όχι μόνο για ειδικούς αλλά και για τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται για τα ελληνικά πράγματα.




ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Εισαγωγικό
Θουκυδίδης
Αθήνα

ΠΩΣ ΚΡΙΝΕΙ Ο ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
432/1 και 460
Θουκυδίδης Α 23.5-6· 88· 118.2

ΤΟ ΑΜΕΣΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ, 435-1
Η στάση των δύο πλευρών το 432-1
Επίδαμνος και η συμμαχία Αθήνας-Κέρκυρας
Ποτείδαια
Ο Φορμίων στον Αμβρακικό κόλπο και η συμμαχία της Αθήνας με τους Ακαρνάνες

Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ
Οι είλωτες
"Δεν έπαιρναν γρήγορα την απόφαση να κάμουν πόλεμο - εκτός αν..." (Θουκυδίδης Α 118.1)
Η "φυσική" εξωτερική πολιτική της Σπάρτης και η Πελοποννησιακή Συμμαχία
Η Πελοποννησιακή Συμμαχία
Πώς καθοριζόταν η εξωτερική πολιτική της Σπάρτης
Η αστάθεια της σπαρτιατικής εξωτερικής πολιτικής

ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Πριν από το 478/7
Τα "γεράκια" της Σπάρτης, 478/7 και 465/4, και ο Θεμιστοκλής
Το ξέσπασμα του "πρώτου Πελοποννησιακού Πολέμου", 460
Αισχύλος
Άργος και Μέγαρα
Η Σπάρτη στον πρώτο Πελοποννησιακό Πόλεμο και η σημασία του ελέγχου της Μεγαρίδος από την Αθήνα
Τα γεγονότα του 446/5
Τα "γεράκια" της Σπάρτης ξανά, 440 και 433/2
Η Σπάρτη και η Αθήνα το 432/1

ΚΟΡΙΝΘΟΣ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑ
Η στάση της Κορίνθου απέναντι στην Αθήνα
Η υπόθεση του "εμπορικού ανταγωνισμού"
Η Αθήνα και η Δύση

ΤΑ ΜΕΓΑΡΙΚΑ ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
Εισαγωγή
Οι πηγές
Το "καλοπροαίρετο και λογικό ψήφισμα" και το ψήφισμα του Χαρίνου
Η υπερισχύουσα αντίληψη για το κύριο Μεγαρικό Ψήφισμα
Χρεοκοπία της υπερισχύουσας αντίληψης για το ψήφισμα. Μια νέα ερμηνεία
"Οι Μεγαρείς"
"Η αθηναϊκή αγορά"
"Τα λιμάνια της ηγεμονίας"
Η προσφορά ανάκλησης του Μεγαρικού Ψηφίσματος

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Οι όροι των τριαντάχρονων σπουδών
"Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος" και συγγενείς εκφράσεις
Σύγχρονα έργα για τον Θουκυδίδη
Στιγμές απόφασης στο έργο του Θουκυδίδη
"Να έχουν κοινούς εχθρούς και φίλους" και η φύση των όρκων και των συνόδων της Δηλιακής Συμμαχίας
Ο "Γέρος Ολιγαρχικός" (Ψευδο-Ξενοφών, Αθηναίων Πολιτεία)
Η ειρήνη του Καλλία και οι συνέπειές της
Το κατάγειν
Χρονολογήσιμα εδάφια στον Θουκυδίδη, με ειδική αναφορά στο Α 97.2
Ο Περικλής και η αθηναϊκή "χερσαία ηγεμονία"
Περδίκκας και Αθήνα
Η χρονολογία 433-1 και οι σπαρτιατικές πρεσβείες στην Αθήνα το 432/1
Συμμαχία και επιμαχία
Ο φόρος της Ποτείδαιας στη δεκαετία του 430
Στρατιωτικές εκστρατείες και οι λογαριασμοί των ταμιών των ιερών θησαυρών της Αθηνάς για το 433/2 και το 432/1
Η ολιγανθρωπία της Σπάρτης
Η ιδιότητα του μέλους της Πελοποννησιακής Συμμαχίας
Ο "καταστατικός χάρτης της Πελοποννησιακής Συμμαχίας": Σύνοψη
Εισδοχή νέων μελών στην Πελοποννησιακή Συμμαχία
Η καταστολή "αποστασιών" μελών της Πελοποννησιακής Συμμαχίας
Οι Βοιωτοί και οι Κορίνθιοι, 404-395
Θουκυδίδης Ε 54.1
Η ονομασία της σπαρτιατικής συνέλευσης
"Δια βοής κι όχι με ψήφο"
Αριστοτέλης, Πολιτικά ΙΙΙ κ.λπ. για τις δικαστικές αρχές στη Σπάρτη
Η δίκη των Σπαρτιατών βασιλέων
Εκλογιμότητα της σπαρτιατικής γερουσίας
Σπαρτιάτες νικητές στην Ολυμπία κ.λπ.
Οι πολιτικές αντιλήψεις του Αριστοφάνη
Η "εξέγερση του Άγιδος Γ'"
Η "δυτική πολιτική" του Θεμιστοκλή και οι σχέσεις του με τους ριζοσπάστες δημοκράτες
Θουκυδίδης Α 102.4
Ο τρόπος με τον οποίο ο Θουκυδίδης χρησιμοποιείτο περιπλείν (Α 107.3)
Η ίδρυση των Θουρίων
Σύγχρονες απόψεις για το Μεγαρικό Ψήφισμα
Αριστοφάνης. Αχαρνής 515-23
Ανθεμόκριτος και το ψήφισμα του Χαρίνου
Πλούταρχος, Περικλής 29.4
Αριστοφάνης, Αχαρνής 533-4 [557-8] και Τιμοκρέων, απόσπ. 5
Μερικές ύστερες πηγές που συγχέουν το ψήφισμα αποκλεισμού με το ψήφισμα του Χαρίνου
Συνέπειες της διαφοράς μεταξύ πολεμικών και εμπορικών πλοίων
Αθηναίος και Αττικός
Αποκλεισμός από την αθηναϊκή Αγορά
Πορνοτελώνης στον Φιλωνίδη
Μερικοί αθηναϊκοί νόμοι που αφορούσαν στην Αγορά
Αγορές για ξένες εκστρατευτικές δυνάμεις
Εκκλησίες δήμων

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ