Το κομματικό αρχείο

Το αρχείο του ΚΚΕ, αυτή η μοναδική συλλογή ντοκουμέντων για την ιστορία της ελληνικής κοινωνίας, χωρίσθηκε σε δύο κομμάτια και εκτέλεσε υποχρεωτικά, στις εποχές των διώξεων, διαδρομές στις κομμουνιστικές χώρες, όπου καταγράφηκαν μυθιστορηματικές εμπλοκές (απώλειες, αποσπάσεις κομματιών του υλικού, λεηλασίες).
Στο βιβλίο, προσφέρονται προς συζήτηση η διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, η στάση του ΚΚΕ Εσωτερικού στο ζήτημα των αρχείων, η παγίδευση, κατά την άποψη των συγγραφέων, του ΚΚΕ Εσωτερικού και του διάδοχου κόμματος της ΕΑΡ στα Σκόπια το 1968-1988 καθώς και η απόπειρα των σλαβομακεδόνων για τεκμηρίωση των απόψεων της γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας Μακεδονίας επί του Μακεδονικού Ζητήματος έχοντας στο επίκεντρο τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο.
Εξετάζεται επίσης η στάση του ΚΚΕ επί γενικού γραμματέως Χαρίλαου Φλωράκη, τα ακόλουθα γεγονότα στα αρχεία στο κτίριο του Συνασπισμού στην Αθήνα (1989 - σήμερα), η σημερινή κατάσταση του αρχειακού υλικού, η ίδρυση και λειτουργία των ΑΣΚΙ (Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας).

Για τη στάση του ΚΚΕ στο θέμα των αρχείων που έχει στη διάθεση του, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι "το ΚΚΕ, παίζοντας στην πολιτική σκακιέρα τη βαριάντα της άμυνας σκαντζόχοιρου -με την πολιτική περιχαράκωση του κομματικού σώματος, με την κατασκευή ενός ιδεολογικού, φιλοσοφικού και ιστορικού καταφυγίου ικανού να προσφέρει προστασία από ξένες επιδράσεις-, περιέλαβε στους τακτικούς σχεδιασμούς την εργαλειακή θεώρηση του αρχείου του. Το αρχείο, αποτελώντας εργαλείο, χρήζει περιφρoύρησης και απαιτεί διαχείριση ανάλογη. Ωστόσο, το εργαλείο, στα χέρια του ΚΚΕ, αχρησιμοποίητο, απαξιώνεται".

Η χρήση του κομματικού αρχείου τροφοδοτεί την επικαιρότητα με θεωρητικές και ιδεολογικές αντιδικίες για τη συμβολή των πηγών στην ιστορική έρευνα, τη χρήση των κομμουνιστικών αρχείων, τους κομμουνιστές και την ιστορία τους, την κοινωνική επανάσταση ως μελλοντικό καθήκον και όχι ως παρελθούσα ιστορία.