Κήπος χαρίτων

Δύο είναι οι δεσπόζουσες ποιητικές μορφές του ελληνικού 18ου αιώνα: ο Κρητικός Βιτσέντζος Κορνάρος (;-;) και ο κοσμοπολίτης Καισάριος Δαπόντες (1713-1784). Μορφές πολύ διαφορετικές, όχι και όμως ολότελα άσχετες. Η φήμη του Κορνάρου θεμελιώθηκε εκδοτικά στα 1713 με τον "Ερωτόκριτο" και (ανωνύμως, την ίδια χρονιά) από την "Θυσία του Αβραάμ". Η φήμη του Δαπόντε οικοδομήθηκε με μια σειρά ποιητικών εκδόσεων στα χρόνια 1766-1779. Από αυτές, η πρώτη είναι ο πολύπαθος "Καθρέφτης Γυναικών", που ανοίγει με την ανελέητη "θυσία του Ιεφθάε" και την σκανδαλιστικήν "Ιστορία της Σωσάννης". Το πιο φιλόδοξο όμως έργο του, ο "Κήπος Χαρίτων", είναι ίσως η πιο σημαντική και πάντως εκτενέστερη αυτοβιογραφική ποιητική του σύνθεση. Αλλά παραδόξως, ενώ ανάμεσα 1770 και 1780 ο Δαπόντες εφρόντισε να τυπωθούν οκτώ, τουλάχιστον, βιβλία του, ο "Κήπος Χαρίτων" που καλύπτει κυρίως μεν την περίοδο 1757-1765, έμεινε ανέκδοτος πάνω από έναν αιώνα. Μεταγράφοντας για την παρούσα έκδοση το κείμενο, ενοποίησα και απλούστευσα την ορθογραφία του στο όριο του θεμιτού, και εχώρισα με μία κενήν αράδα νοητές παραγράφους. Μακάρι, έτσι -μαζί με το κατ' ανάγκην ατελές Γλωσσάρι- το αξιανάγνωστο αυτό βιβλίο να έγινε και πιο ευανάγνωστο, ώστε να συντελέσει, με την σειρά του, στην περαιτέρω γραμματολογική αποκατάσταση του Δαπόντε στην συνείδηση νεότερων, απροκατάληπτων λογίων είτε ευλαβών αναγνωστών. (Αθήνα, Μάιος 1995, Γ. Π. Σαββίδης)



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ
Περί της από Σκοπέλου αποδημίας μου, και εις Βλαχίαν επιδημίας, και των εν αυτή

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ
Περί της προς τον Κωνσταντήνβοδα οικειώσεως, και των παρ' αυτώ
Αναφορά εις τον Αυθέντην
Αναφορά δευτέρα
Επίγραμμα εις τα πένθη του Συνταγματίου
Επίγραμμα εις τας επτά Συνόδους
Επίγραμμα εις τον προπάτορα Ενώς
Διάλογος Βλαχίας και Μπογδανίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ
Περί της προς τον Ιωάνβοόα οικειώσεως, και των παρ' αυτώ
Πίνδου ιστορία
Περί των Αγίων Λειψάνων
Περί του Σέχη
Περί του Χαχάμη
Περί των Αγίων Εικόνων
Περί του ονείρου
Ευχή εις τον Χριστόν υπέρ εαυτού ως εκπροσώπου της μητρός αυτού
Ευχή εις την Θεοτόκον υπέρ της μητρός αυτού

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ
Περί της φυλακής και των μετ' αυτήν
Επιγράμματα εις την του Ποκουαρίου βρύσιν
Επίγραμμα επιτάφιον
Περί του ιαθέντος πόνου των μυκτήρων
Περί του εμποδίσματος του συνοικεσίου

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ
Περί της εκ του κόσμου φυγής και των μετ' αυτήν
Περί του βασιλέως της Ρώμης
Ιστορία περί της βασιλείας των ξύλων
Εγκώμιον ερημιάς και μοναχικής διαγωγής
Περί του Μοναστηρίου της Παναγίας της Ευαγγελιστρίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΚΤΟΝ
Περί της μετά του Τιμίου Σταυρού από του Αγίου Όρους αποδημίας μου και εις Βλαχίαν επιδημίας, και των εν αυτή
Ιστορία των δύο Ασκητών
Περί του νέου Ναού του Ξηροποτάμου
Επίγραμμα εις αυτόν

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΒΔΟΜΟΝ
Περί του εις Μπογδανίαν πηγαιμού και των εν αυτή
Στίχοι Ρωμανού βασιλέως εις το Τίμιον Ξύλον
Περί της υπαπαντής του Τιμίου Ξύλου
Περί του Σπαθάρη Γεωργάκη
Ιστορία περί του ληστού
Δια τα σαράντα βενέτικα
Δια την πατερίτσα
Δια τα μάρμαρα

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΟΓΔΟΟΝ
Περί της εις Βλαχίαν επιστροφής και των εν αυτή
Περί των κτιτόρων της Μονής του Ξηροποτάμου

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΝΑΤΟΝ
Περί του εις την Πόλιν ερχομού και των εν αυτή

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΚΑΤΟΝ
Περί του εις Χίον και Σάμον πηγαιμού και των εν Χίω
Επίγραμμα εις τον νέον τοίχον του Κουτλουμουσιου

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΝΔΕΚΑΤΟΝ
Περιγραφή της Σάμου επαινετική
Περί του αγίου Λειψάνου του Θεολόγου
Ιστορία περί του Πολυκράτους
Ιστορία περί του Πολυμήστορος
Ιστορία περί της Θυμοκλείας

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΩΔΕΚΑΤΟΝ
Περί της αθλιότητος του νυν καιρού
Περί του ονείρου του Σουλτάν Αχμέτ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΚΑΤΟΝ ΤΡΙΤΟΝ
Περί των θαυμάτων του Τιμίου Σταυρού, και της των Τατάρων αποστασίας, και της εν Μολδαβία αιχμαλωσίας, και του εν Γιασίω φόβου και ταραχής

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΚΑΤΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ
Περί της εις Σκόπελον και Εύριπον επιδημίας και των εν αυταίς

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΚΑΤΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ
Περί της εις το Άγιον Όρος επανόδου, και περί του Άθωνος, και περί Μεταμορφώσεων
Ιστορία περί της Αρχοντίσσης
[Περί του Αθωνος και Μεταμορφώσεων]

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΚΑΤΟΝ ΕΚΤΟΝ
Περί του Αγίου Όρους και των εν αυτώ
Περί του Φωτίου
Περί των εν Βαβυλώνι
Περί της ταφής του μεγάλου Αλεξάνδρου
Ιστορία περί του Αινείου
Ιστορία περί του Κομβάβου και της Στρατονίκης
Ιστορία περί της Οδάτης και του Ζαριάδρη
Περί αλλοκότων ερώτων
Περί του προγονού οπού αγάπησε την Στρατονίκην

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΚΑΤΟΝ ΕΒΔΟΜΟΝ
Περί των Εισοδίων του Τιμίου Ξύλου εις το ιερόν αυτού πάλιν Μοναστήριον

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΚΑΤΟΝ ΟΓΔΟΟΝ ΚΑΙ ΥΣΤΕΡΟΝ
Ύμνοι εις τον υπερύμνητον Σταυρόν
[Ύμνος πρώτος]
Ύμνος έτερος

ΕΠΙΜΕΤΡΟ
1. Προσφυγή του Δαπόντε στην Κριμαία και φυλάκισή του στην Πόλη
Περί του Ταταρχάνη
Περί του Κριμίου
Περί του Μπαχτσέ Σαραγίου
Περί των ποταμών
Περί των κελλίων των ασκητών
Περί του ντερβίση
Περί του Σαρίμπεη
2. Έτερα περί Κριμαίας
3. Η ανακήρυξη Ιωάννου Μαυροκορδάτου ως Αυθέντου Μπογδανίας
4. Περιγραφή Δακίας, μάλιστα δε και της Βλαχίας
Έκθεσις της νυν καταστάσεως της Βλαχίας εν είδει επιστολής
5. Λόγος ή Ευχή Εξαγορευτική, και Ιστορική, και Θεολογική
6. Εγκώμιον Φυλακής εν είδει επιστολής

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ
ΒΙΟ-ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΚΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
ΓΛΩΣΣΑΡΙ