Βέρνον ο μικρός Θεός ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Με ένα καστ από ιδιόρρυθμους τύπους, αναίσθητες, φλύαρες νοικοκυρές (που όλες τους έχουν, μυστηριωδώς, χηρέψει πρόσφατα) και έναν πολύ ξεχωριστό έφηβο με το "χάρισμα" να βρίσκεται στο ακατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή, το μυθιστόρημα Βέρνον ο μικρός θεός είναι μια αχαλίνωτη περιπέτεια που καταφέρνει ένα σατιρικό πλήγμα στην καρδιά της σύγχρονης Αμερικής.

Από τις εκδόσεις

ΚΡΙΤΙΚΗ



TΟ 2003 EINAI H ΔEYTEPH ΦΟPA ΣTHN IΣTΟPIA TΩN BPABEIΩN MΠΟYKEP, ΠΟY H KPITIKH EΠITPΟΠH TEΛEIΩΣE TH ΣYNEΔPIAΣH THΣ ΣE MIA MΟNΟ ΩPA. MHΠΩΣ ΟI KPITEΣ EΠIΘYMΟYN NA ΣTEIΛΟYN ENA MHNYMA;



Τα δύο τελευταία χρόνια, τα βραβεία Μπούκερ φαίνεται πως επιχειρούν άνοιγμα σε ένα είδος πιο μπιτάτης λογοτεχνίας. Μετά τη Ζωή του Πι του Yann Martel (βραβείο Μπούκερ 2002), βραβεύτηκε ο DBC Pierre για το βιβλίο του Ο μικρός θεός. Μια δεκαετία πριν, η κριτική επιτροπή επέλεγε βιβλία γραμμένα από διανοούμενους συγγραφείς. Βιβλία που ύφαιναν τον αφηγηματικό τους δόλο με αργούς ρυθμούς και πρόβαλλαν, με έκτυπο τρόπο, την πυκνή λογοτεχνική τους πρώτη ύλη (Τζ. Κούτζι, M. Ατγουντ). Από το 2002, η επιτροπή επιχειρεί μια στροφή: οι επιλογές της προσανατολίζονται σε βιβλία που διακρίνονται για τη νεωτερικότητά της γραφής, τον μοντέρνο ρυθμό της αφήγησης, την επιθετική φρεσκάδα τους. Έγιναν πιο αγοραία τα κριτήρια; Πολλοί υποστηρίζουν πως η επιτροπή επιθυμεί να στείλει το μήνυμα: η λογοτεχνία είναι διασκέδαση. Ένα καλογραμμένο βιβλίο είναι αναγνωστικό γλέντι.



Αυστραλέζικο καρτούν



Ο DBC Pierre είναι Αυστραλομεξικανός. Το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο (το πραγματικό του όνομα είναι Peter Finlay) προέρχεται από τον Dirty (But Clean) Pierre, ένα αυστραλέζικο καρτούν, που του είχαν κολλήσει για παρατσούκλι. Ο Pierre έζησε περιπετειώδη βίο. Το κουκούλι μιας σταθερής οικογενειακής ζωής δεν τον προφύλαξε από μια άγρια εφηβεία: ναρκωτικά, τζόγος. Μόλις στα τριάντα επτά του χρόνια μαζεύει τα κομμάτια του κι αρχίζει από την αρχή. Ξεκινά τη συγγραφή του βιβλίου Ο μικρός θεός. Μια συνηθισμένη ιστορία που παρακολουθεί στις ειδήσεις ήταν η αφορμή: ένας αδέξιος έφηβος, που μακέλεψε ένα σωρό ανθρώπους, μπαίνει στο αυτοκίνητο του σερίφη. Ήταν αρκετό, για να ανάψει όλα τα φώτα στο μυαλό του Pierre.

H ιστορία έχει ως εξής: στο Μαρτίριο της Πολιτείας του Τέξας ένας έφηβος σκοτώνει δεκαέξι συμμαθητές του και αυτοκτονεί. Το πένθος βαραίνει την πόλη. Όταν αρχίζει η αφήγηση, το έγκλημα έχει συντελεστεί. Ο δεκαπεντάχρονος Βέρνον, ο πιο στενός φίλος του ανήλικου δολοφόνου, βρίσκεται στο γραφείο του σερίφη και ανακρίνεται. Όλος ο τόπος έχει γεμίσει δημοσιογράφους και κάμερες. Ο Βέρνον είναι καταφανώς αθώος. Όμως μοιάζει με ένοχο. Δεν κλαίει, δεν χτυπιέται με απόγνωση. Στέκεται απαθής. Δε φοράει παντοφλέ παπούτσια, αλλά αθλητικά μποτάκια που εγείρουν υποψίες τσαμπουκαλεμένου ανήλικου. Σνιφάρει, πού και πού. Κι ενώ η υπόθεση πάει να κλείσει άδοξα, εμφανίζεται ένας δήθεν ρεπόρτερ, ο Λαλίτο, ο οποίος χτίζει την ανύπαρκτη ώς τότε καριέρα του στην πλάτη του Βέρνον. H τηλεόραση παραληρεί. H κοινή γνώμη κατασκευάζεται. Τα δεδομένα αλλάζουν. Ο Βέρνον κάνει μόνο τα λάθος πράγματα. Εμπιστεύεται την αθωότητά του, αλλά δεν την επιδεικνύει. Στο τέλος, καταφεύγει στο Μεξικό. Ο Λαλίτο τον καταδιώκει κι εκεί. H δίκη γίνεται, οι κάμερες παίρνουν φωτιά. Όμως η υπόθεση περιπλέκεται με απρόοπτο τρόπο, όταν η πτέρυγα των μελλοθανάτων μετατρέπεται σε ριάλιτι και το κοινό ψηφίζει ποιανού σειρά είναι να πεθάνει...



Εμμονές



Το βιβλίο του Pierre διακρίνεται για τον καταιγιστικό αφηγηματικό του ρυθμό. Ο αφηγητής Βέρνον έχει απόλυτη ελευθεροστομία, σκατολογικές εμμονές, δεκαεξαβάλβιδη οξύνοια. Οι άνθρωποι γύρω του ακκίζονται στην κάμερα, γυρνούν γύρω από το εγωπαθές μικρό τους σύμπαν. Μαύρη κωμωδία, πικρό χιούμορ: εμείς και η τηλεόραση. Πώς κατασκευάζεται η εικόνα από τα μίντια, πώς κατευθύνονται τα πλήθη, πώς πιστεύουμε αυτό που δείχνουν οι κάμερες και όχι αυτό που βλέπουμε με τα ίδια μας τα μάτια. Όσο ακραία κι αν δείχνει η σάτιρα, δεν παύει να είναι, παράλληλα, φωτογραφικά αληθοφανής. Ο αναγνώστης ίσως κουραστεί από το απύλωτο στόμα του Βέρνον και το σταθερό μπιτ του αφηγηματικού του ρυθμού. Όμως ο ήρωας, στο τέλος, θα κάνει την έκπληξη: η ζωή τον ωριμάζει, γεγονός που επιδρά και στη "φωνή" του. Τα αφηγηματικά νήματα δένονται μεταξύ τους. Γίνονται θηλιά. Ο Χωκ Φιν της γενιάς του Έμινεμ θα δώσει την τελευταία του παράσταση.

Ένα βιβλίο για την παντοκρατορία της τηλεόρασης, που χρησιμοποιεί τα τεχνάσματα και τους κλικάτους ρυθμούς της μικρής οθόνης. Ένας αφηγητής που θα μπορούσε να είναι πολύ πετυχημένος ράπερ.



ΣΟΦΙΑ ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ

ΤΑ ΝΕΑ, 20-03-2004