Η προβληματική στέγαση της δικαιοσύνης στον Πειραιά

Με την παρούσα μελέτη επιχειρείται μία συνθετική καταγραφή της δημοκρατικής θεσμικής λειτουργίας της Δικαιοσύνης, της ιδιαίτερης σημασίας της στο δημόσιο χώρο, αλλά και του προβλήματος της «στέγασής της» στην πόλη του Πειραιά, «χαρτογραφώντας» τα χρόνια προβλήματα ενώ παράλληλα προτείνεται μία νέα ανάγνωση της τοπικής ιστορίας, που αναδεικνύει τόσο το θεσμικό όσο και το αξιακό τελικά περιεχόμενο της δικαιοσύνης.
Αφορμή για τη συμβολή αυτή υπήρξε η «δικαστική μάχη» στο ΣτΕ (2013 - 2015) με δύο αιτήσεις ακύρωσης και την έκδοση της απόφασης 1113/2015 του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ (7μ.) και στο μονογραφικό αυτό κείμενο αναλύονται διεξοδικά και συστηματικά τα κρίσιμα νομικά ζητήματα.
Όλα δε αυτά ιδωμένα και με τη ματιά ενός πολίτη, που αναστοχαστικά καταγράφει μία συλλογική αντίδραση, αρχικά των δικηγόρων και στη συνέχεια όλων των φορέων της πόλης, στην τότε επιχειρηθείσα «βίαιη μεταφορά των δικαστηρίων εκτός πόλης», επαναφέροντας τη δικαιοσύνη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με τα δικαστήρια στο κέντρο του επίκοινου –ανάμεσα στους πολίτες– δημόσιου χώρου της πόλης.

Πίνακας περιεχομένων -
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

VIIΠρόλογος Γλυκερίας Π. Σιούτη

XIΠρόλογος Ευάγγελου Τσουρούλη

XIIIΕισαγωγικά προλεγόμενα του συγγραφέα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΠΕΙΡΑΙΑΣ – ΜΙΑ ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΗ ΠΟΛΗ

3A.1. Πειραιάς, πόλη - λιμάνι - Η ιστορική συγκρότηση μιας νέας και αυτοδύναμης πόλης

7A.2. Η ομόφωνη άρνηση του Δήμου Πειραιά (1840) στην πρόταση του Δήμου Αθηναίων για συνένωση – Η διαμόρφωση της ισχυρής τοπικής συνείδησης – «Η πειραϊκότητα»

11A.3. Ο αστικός χώρος της σύγχρονης πόλης του Πειραιά με τη διακριτή –οριοθετημένη– φυσιογνωμία του

16A.4. Η «γενεαλογία» του δημόσιου χώρου της πόλης του Πειραιά

22A.5. Μια απόπειρα περιοδολόγησης – Φτάνοντας μέχρι τον 21ο αιώνα

28A.6. Η «περιπέτεια» της στέγασης της Δικαιοσύνης στον νεότερο και σύγχρονο Πειραιά

36A.7. Η «περιπέτεια» της στέγασης της Δικαιοσύνης στην Πρωτεύουσα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β/

Η «ΑΠΟΦΑΣΗ» ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

ΕΚΤΟΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΞΗΓΗΣΗΣ

ΤΗΣ ΟΜΟΦΩΝΗΣ ΑΡΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΤΩΝ

43B.1. Η αιφνίδια απόφαση της Κυβέρνησης για μεταφορά των δικαστηρίων του Πειραιά –εκτός της πόλης– στο κτίριο των πρώην καπναποθηκών «ΚΕΡΑΝΗΣ»

48Β.2. Ο έλεγχος της διαδικασίας πώλησης και επαναμίσθωσης στο Ελεγκτικό Συνέδριο

48Β.2.1. Η Πράξη 275/2013 του Ζ/ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

52Β.2.2. Η Απόφαση 1204/2014 του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

61B.3. Η αυθαίρετη και μη νόμιμη επέμβαση στον δημόσιο χώρο της πόλης του Πειραιά

61B.3.1. Η σημασία της μεταφοράς των Δικαστηρίων εκτός πόλης και οι και οι αντιδράσεις που ακολούθησαν

62B.3.2. Η Γενική Συνέλευση του Δ.Σ.Π. (3.10.2013)

63B.3.3. Το αίτημα – Η αναγκαία χωροθέτηση – Η διεθνής αρχιτεκτονική παράδοση και εμπειρία

69Β.3.4. Η (νέα) ομόφωνη άρνηση των Πειραιωτών (2013-2015) στις αποφάσεις της Αθήνας – Μία προσπάθεια εξήγησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ/

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΤΟ Σ.τ.Ε

Η ΠΡΩΤΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΚΥΡΩΣΗΣ

73Γ.1. Η έκδοση της πρώτης Υπουργικής Απόφασης (4.10.2013)

79Γ.2. Η πρώτη αίτηση ακύρωσης στο Σ.τ.Ε. και οι λόγοι της

79Γ.2.1. Η προσβολή της με αριθμ. 80635 /24.9.2013 Υπουργικής Απόφασης (Φ.Ε.Κ./Β?/2491/4.10.13) του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

80Γ.2.2. Η «βεβιασμένη» έκδοση της (πρώτης - τότε προσβαλλόμενης) Υπουργικής Απόφασης – Αναρμοδιότητα του οργάνου που εξέδωσε την Απόφαση

82Γ.2.3. Έλλειψη της απαιτούμενης Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) πριν από την έκδοση της προσβαλλόμενης Υπουργικής Απόφασης

86Γ.2.4. Η έλλειψη ειδικής πρόβλεψης στον προϋπολογισμό της αναγκαίας πίστωσης –που απαιτείται πριν από κάθε ενέργεια– για την εκτέλεση της σχετικής δημό­σιας δαπάνης

88Γ.2.5. Λόγοι έννομου συμφέροντος

92Γ.3. Η παράλληλη δικαστική προσπάθεια στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ/

Η ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΙ Η ΝΕΑ

–ΔΕΥΤΕΡΗ– ΑΙΤΗΣΗ ΑΚΥΡΩΣΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ

ΤΟΥ Ε΄ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Σ.τ.Ε.

97Δ.1. Η έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης

101Δ.2. Η κατάθεση της δεύτερης αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Ε΄ Τμήματος του Σ.τ.Ε.

118Δ.3. Κρίσιμα νομικά ζητήματα των λόγων ακύρωσης

118Δ.3.1. Το δικαίωμα στο περιβάλλον – Η Α.Ε.Π.Ο. – Το ενω­σιακό και εθνικό νομικό πλαίσιο

125Δ.3.2. Η κρίσιμη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης

127Δ.3.3. Η μη τήρηση της νόμιμης διαδικασίας στο υπό κρίση έργο

129Δ.3.4. Παράβαση των κανόνων του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (Ρ.Σ.Α.)

132Δ.3.5. Η υποχρέωση για έκδοση –χωρίς απόκλιση– οικοδομικής άδειας – η παραβίαση της αρχής της ισότητας

138Δ.3.6. Έλλειψη απαιτούμενων δικαιολογητικών και μελετών.

140Δ.3.7. Έλλειψη πρόβλεψης της απαιτούμενης δαπάνης στον προϋπολογισμό

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε?

Το διάστημα μέχρι τη Δίκη (2.4.2014)

145Ε.1. Οι εκλογές στον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιά – Η απόφαση του νέου Δ.Σ. του Δ.Σ.Π. στις 17.3.2014 για συμπαράσταση στη δίκη

148Ε.2. Η επιλογή συζήτησης - εκδίκασης μόνο της δεύτερης αίτησης ακύρωσης

151Ε.3. Η κρίσιμη –ήδη διαμορφωμένη– νομολογία του Ε΄ Τμήματος του Σ.τ.Ε. για την περιβαλλοντική αδειοδότηση

151Ε.3.1. Η διαχρονική συμβολή του Ε΄ Τμήματος

153Ε.3.2. Η διάπλαση –από το Ε΄ Τμήμα του Σ.τ.Ε.– των γενικών αρχών της διαδικασίας της απαιτούμενης περιβαλλοντικής αδειοδότησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ?

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ – Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ – Η ΑΠΟΦΑΣΗ.

ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕ

ΑΡΙΘΜΟ 1113/2015 ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ Ε? ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Σ.τ.Ε

159Στ.1. Η συζήτηση 2.4.2014 – Η συνοπτική έκθεση - εισήγηση

171Στ.2. Η Απόφαση 1113/2015 του Ε΄ Τμήματος (7μ) του Σ.τ.Ε.

180Στ.3. Παντελής έλλειψη αδειοδοτικής διαδικασίας για το υπό κρίση κτίριο

182Στ.4. Η κρίσιμη νομολογία –εθνική και ενωσιακή– που έλαβε υπόψη του το Δικαστήριο

188Στ.5. Το «δια ταύτα»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ?

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (1113/2015)

ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

193Ζ.1. Η ποινική διερεύνηση της πώλησης και ταυτόχρονης μίσθωσης των ακινήτων του Δημοσίου συμπεριλαμβανομένου και του κτιρίου των παλαιών αποθηκών «ΚΕΡΑΝΗΣ» –Μια συνεχής πολιτική διελκυστίνδα–

203Ζ.2. Η περίοδος 2016-2020. Η αρχική προσφορά του Δήμου Πειραιά (2016). Η μελέτη του Ε.Μ.Π. (2017)

206Ζ.3. Η εκ νέου «ηχηρή» αντίδραση των Βουλευτών και των φορέων της πόλης (2018)

214Ζ.4. Η «μεταστροφή» της (νέας) κυβέρνησης – Μια νέα περίοδος χαμένων προσπαθειών, ευκαιριών, προσδοκιών και απώλειας χρόνου;
Ζ.5. Αντί επιλόγου. Το διαχρονικό αίτημα των Πειραιωτών για τη «στέγαση» της Δικαιοσύνης στο κέντρο της πόλης

219Ενδεικτική βιβλιογραφία