Ηρωίδες χωρίς ηρώο

Οι δύο μητέρες και η γιαγιά της Ελενίτσας είναι οι βασικές ηρωίδες αυτού του βιβλίου. Η Βαρβάρα, η βιολογική της μητέρα, ήρθε στην Ελλάδα από την περιοχή της Τραπεζούντας του Πόντου το 1922, σε ηλικία δέκα ετών. Ακολουθώντας μιαν Αμερικανική Επιτροπή περίθαλψης ορφανών παιδιών κατέληξε σε ένα ορφανοτροφείο στον Βόλο και από κει σε μια οικογένεια – για τις δουλειές του σπιτιού. Ο πατέρας της, μετά την αιχμαλωσία του στα Αμελέ Ταμπουρού, έρχεται κι αυτός στην Ελλάδα, την αναζητεί και την παίρνει μαζί του στην Κατερίνη όπου έχει εν τω μεταξύ εγκατασταθεί.

Η Δημητρία, η θετή της μητέρα, έρχεται εννέα ετών στην Ελλάδα με τον Διωγμό. Έχοντας χάσει τους θετούς της γονείς στην προκυμαία της Σμύρνης, ανέβηκε μόνη της στο καράβι και αποβιβάζεται στη Χίο. Μια οικογένεια της προσφέρει στέγη και τροφή και αυτή προσέχει τα παιδιά, δουλεύει στα χωράφια και στη συγκομιδή της μαστίχας. Ο θετός της πατέρας την αναζητεί και την φέρνει μαζί του στην Κατερίνη όπου και συνεχίστηκε η οδύσσειά της με την μητριά της και αργότερα με τον άντρα της.

Η γιαγιά της, η κυρά Θανασούλα, έρχεται κι αυτή στην Ελλάδα από το Παπαζλί της Μικράς Ασίας μαζί με τα τρία της αγόρια της, τον Σπύρο, τον Παναγιώτη και τον Γιάννη. Η Ελενίτσα είναι το τέταρτο παιδί της Βαρβάρας και του Σπύρου. Τα γεγονότα που περιγράφονται είναι πραγματικά και η Ελενίτσα, η συγγραφέας, τα διηγείται έτσι όπως τα έζησε, όπως τα άκουσε και όπως τα θυμάται. Οι ιστορίες των ηρώων και των ηρωίδων, των προσφύγων με τις δυο γλώσσες και τις δυο πατρίδες, ανασύρουν ζωντανές τις μνήμες από μια εποχή με δυσκολίες, ανέχεια, φτώχια, πολέμους, αναταραχές, συγκρούσεις, αλλά και ανθρωπιά και αλληλεγγύη και αντιστάσεις.

Από την Μικρασιατική Καταστροφή και την Ανταλλαγή, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.