Ζητήματα από την εφαρμογή του κανονισμού 1215/2012 για τη διεθνή δικαιοδοσία

Στην παρούσα μονογραφία εξετάζονται διεξοδικά καίρια ζητήματα του καινούργιου δικονομικού κανονισμού 1215/2012 για τη διεθνή δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων. Κατ’ αρχάς, αναλύονται το καθ’ ύλην και το κατά τόπο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων πτυχών των παράλληλων διαδικασιών για τις υποθέσεις διατροφής, τις πτωχευτικές διαδικασίες και τη διαιτησία. Στη συνέχεια, σε σχέση με τη διεθνή δικαιοδοσία, παρουσιάζονται οι ειδικές συντρέχουσες δωσιδικίες για διαφορές από σύμβαση και από αδικοπραξία, όπως και αυτή της τοποθεσίας του υποκαταστήματος, οι ειδικές προστατευτικές διατάξεις του κανονισμού σε υποθέσεις ασφαλίσεων, σε συμβάσεις καταναλωτών και σε ατομικές συμβάσεις εργασίας, η αποκλειστική δωσιδικία της τοποθεσίας του ακινήτου, οι αυτόνομες ευρωπαϊκές έννοιες της εκκρεμοδικίας και της συνάφειας, τέλος το καίριο θέμα της παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας. Το ζήτημα της παρέκτασης αναλύεται τόσο εξ επόψεως προϋποθέσεων του κύρους της ρήτρας παρέκτασης, όσο και εξ επόψεως των υποκειμενικών και των αντικειμενικών ορίων της. Ως προς τα πάντα σημαντικά ασφαλιστικά μέτρα, αυτά εξετάζονται σε επιμέρους ενότητες τόσο στη θεματική για το πεδίο εφαρμογής, όσο και στα κεφάλαια περί δικαιοδοσίας, αλλά και στο κεφάλαιο για την εκτέλεση των αποφάσεων.

Η νέα διαδικασία εκτέλεσης των αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις βαίνει, χρονικά τουλάχιστον, παράλληλα με το φαινόμενο των διευρυμένων δικονομικών δυνατοτήτων εξασφάλισης του δανειστή. Οι καινούργιες αυτές δυνατότητες είναι αποτέλεσμα της παράλληλης εφαρμογής του κανονισμού 1215/2012 και του κανονισμού 655/2014 για την ευρωπαϊκή διαταγή δέσμευσης λογαριασμών. Σε τέτοιο βαθμό ώστε τα δικονομικά δεδομένα της συζήτησης να έχουν αλλάξει. Στο μέτρο που οι αλλαγές χάριν της αποτελεσματικότητας έχουν γείρει την πλάστιγγα υπέρ των δανειστών, τα θεμελιώδη δικονομικά δικαιώματα, πιο συγκεκριμένα, η κατοχύρωσή τους και η αποτελεσματική εφαρμογή τους, διατηρούν τη διαχρονική τους αξία. Στη διαρκή σύγκρουση συμφερόντων δανειστών και οφειλετών υπάρχουν νέα στοιχεία ατελούς δικονομικής ισορροπίας. Κατεξοχήν στοιχείο δικονομικής ισορροπίας αποτελεί ο δικαστικός έλεγχος στο κράτος εκτέλεσης της απόφασης.