Δώδεκα μικρά κέικ

Τα "Δώδεκα μικρά κέικ" αφηγούνται με τρόπο συναρπαστικό την περιπέτεια της παιδικής ηλικίας. Ένα μικρό παιδί θυμάται στιγμές που το σημάδεψαν και, ταυτόχρονα, διηγείται μια ιστορία για μεγάλους, μια ιστορία πλημμυρισμένη από τρυφερότητα και χιούμορ, που μεταφέρει τον αναγνώστη σ' έναν κόσμο μαγικό, όπου η αθωότητα και το θάρρος αντιπαρατίθενται καθημερινά με τη διαφθορά.
Γραμμένο σε μια γλώσσα κομψή και λιτή, τα "Δώδεκα μικρά κέικ" είναι ένα βιβλίο που συγκινεί με την αλήθεια του και τη λεπτότητα της αφήγησης, ένα βιβλίο τόσο φωτεινό και γοητευτικό που μένει αξέχαστο.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Το Περιεχόμενο

Αφοπλιστικά τρυφερή, αθώα αλλά και έξυπνη αφήγηση της παιδικής ηλικίας μιας πιτσιρίκας που της έτυχε να μεγαλώσει στα δύσκολα 80’s της ανατολικής Ευρώπης.

Η Ντομίνικα Ντέρυ, συγγραφέας και πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος αυτού, γεννιέται στην Πράγα του 1975 μέσα στον βαρύ, ψυχροπολεμικό χειμώνα της ανατολικής Ευρώπης. Μεγαλώνει λίγο έξω από την τσεχοσλοβακική (τότε) πρωτεύουσα, σε ένα χωριό γεμάτο κουτσομπόληδες γείτονες, πρόθυμους ψιθυριστές και κρατικούς χαφιέδες.

Η Άνοιξη της Πράγας έχει ήδη συνθλιβεί από τις ερπύστριες των σοβιετικών τανκς και οι γονείς της, άνθρωποι ανεξάρτητοι και θαρραλέοι, δέχονται αφόρητες πιέσεις προκειμένου να... αγαπήσουν το καθεστώς. Όμως η επίμονη άρνησή τους συνεπάγεται κακουχίες για τη μικρή Ντομίνικα.

Έτσι., η μητέρα της, γόνος μελών της κομματικής ελίτ, αποκληρώθηκε από τους δικούς της, ενώ ο πατέρας της, οικονομολόγος στο επάγγελμα, αναγκάζεται να κάνει απίθανες δουλειές για να ζήσει. Την οικογένεια συμπληρώνει η μεγαλύτερη αδελφή της Ντομινίκα (μια όμορφη κοπέλα με πολλούς θαυμαστές) και ο Μπάρι, το σκυλάκι τους που έχει υπάρξει μάλιστα και «σταρ» του σινεμά.

Η Ντομίνικα, ατίθασο και ανήσυχο πνεύμα, συγκρούεται με τις επαρχιώτικες προκαταλήψεις και προσπαθεί να υλοποιήσει τα όνειρά της, με αξιοπρέπεια και ανεξάντλητη αισιοδοξία.

Σημείωμα του Εκδότη

Τα δώδεκα μικρά κέικ είναι μία καλογραμμένη αυτοβιογραφία που διαβάζεται απνευστί. Είναι το χρονικό μιας σκοτεινής εποχής που φωτίζεται από το απαράμιλλο θάρρος ενός παιδιού: μιας μικρής, ακατάβλητης ηρωίδας που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τον Τομ Σώγερ, αλλά που, ως μορφή, διατηρεί το διακριτικότερο άρωμα της ευρωπαϊκής κουλτούρας.

Η αφήγηση της Ντομίνικα για τα παιδικά της χρόνια κάθε άλλο παρά πικρή και μελαγχολική είναι. Η τσέχικη λογοτεχνική παράδοση, αυτή που επιλέγει να απαντά με χαμόγελο και με λεπτή, ανεπαίσθητη ειρωνεία στο δράμα και τις δυσκολίες, είναι μπολιασμένη στο πνεύμα της Ντέρυ.

«Ένα βιβλίο που σου ζεσταίνει την καρδιά». Γραμμένο με γλώσσα κομψή, λιτή, χωρίς ακροβασίες, καταφέρνει να συγκινεί με την αλήθεια του και τη λεπτότητα της αφήγησης.

Κριτικές

…Ένας απολαυστικός περίπατος στην παιδική ηλικία μιας κοπέλας που παρέμεινε αισιόδοξη για τη ζωή παρά τις απίστευτες δυσκολίες που αυτή της επεφύλασσε.

The Washington Post

Γραμμένο με τον παλιό καλό τρόπο (…) σαν τα παιδικά παραμύθια που λάτρευε η συγγραφέας. Η Ντέρυ δεν ξεχνάει ούτε στιγμή ότι ο αφηγητής δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα παιδί.

Publishers Weekly

Δεν πρόκειται για μια κυνική περιγραφή της καθημερινής ζωής στις πρώην κομμουνιστικές χώρες, αλλά για μια ειλικρινή και συγκινητική μαρτυρία της θέλησης μιας οικογένειας να ευημερήσει μέσα σ’ εκείνα τα δύσκολα χρόνια…

Library Journal

Γραφή απολύτως απελευθερωμένη από κάθε υπόνοια πολιτικής ηθοπλασίας. Το υπόγειο χιούμορ της είναι εμφανές σε όλο το κείμενο.

Kirkus Reviews

Αποσπάσματα από το βιβλίο

Aπό το πρώτο κεφάλαιο

Η μητέρα μου δούλευε ως αναλύτρια στο Κρατικό Ινστιτούτο Οικονομίας. Έγραφε βιβλία τα οποία οικειοποιούνταν οι κομμουνιστές προϊστάμενοί της και συντηρούσε την οικογένεια με τον πενιχρό μισθό της, μιας και ο πατέρας μου δυσκολευόταν να στεριώσει σε δουλειά. Ήταν κρατικός υπάλληλος τη δεκαετία του ’60, μα οι Ρώσοι τον έγραψαν στα μαύρα κατάστιχα μετά την εισβολή του 1968. Πτυχιούχος οικονομολόγος και οι μόνες δουλειές που έβρισκε ήταν να φτυαρίζει κάρβουνο σε καμίνια, να οδηγεί απορριμματοφόρο ή ν’ ανακατεύει το τσιμέντο στις οικοδομές, αλλά ακόμη κι από κει τον έδιωχναν μόλις ο φάκελός του έφτανε στα χέρια των αφεντικών του. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ζούσε συνεχώς με την αγωνία ότι θα τον έκλειναν στη φυλακή, καθώς απαγορευόταν να είναι κανείς άνεργος στο κομμουνιστικό καθεστώς. Ο μεγαλύτερος φόβος της μητέρας μου ήταν μη χτυπήσει το τηλέφωνο μες στη νύχτα και της πουν ότι την καλούν από τις φυλακές.

Την πρώτη φορά που το κοριτσάκι ήρθε τρέχοντας ανάμεσα από τα δέντρα, η μητέρα μου νόμισε ότι ονειρευόταν τη δική της παιδική ηλικία. Μόνο την τρίτη ή την τέταρτη φορά συνειδητοποίησε ότι η μικρούλα ήταν η κόρη της. Νύχτα μετά τη νύχτα, το κορίτσι εμφανιζόταν στον κήπο και οδηγούσε τη μάνα μου στην κούνια, ξεφωνίζοντας από ευχαρίστηση κάθε φορά που ο ήλιος νικούσε τα σύννεφα. Η μητέρα μου είχε καιρό ν’ ακούσει τόσο αθώο γέλιο και κάθε πρωί ξυπνούσε με έντονη την αίσθηση ότι τα πράγματα γρήγορα θα έφτιαχναν. Ήλπιζε μέχρι που πίστεψε, και πίστευε έως ότου βεβαιώθηκε. Θα γεννούσε κι άλλο παιδί και τούτο το παιδί θα ήταν το κοριτσάκι που έβλεπε στα όνειρά της.

Μίλησε στον πατέρα μου για το κορίτσι στην κούνια κι εκείνος σιγά - σιγά συμφώνησε να κάνουν ακόμη ένα παιδί. Η αδελφή μου η Κλάρα, εννέα χρόνων εκείνη την εποχή, καταχάρηκε όταν έμαθε ότι θ’ αποκτούσε αδελφούλα. Ούτε σ’ εκείνη ούτε στον πατέρα μου φάνηκε παράξενη η απόφαση της μάνας μου ν’ αποκτήσει παιδί επειδή το είχε δει στο όνειρό της. Τα όνειρα της μητέρας μου συνήθως έβγαιναν αληθινά. Τούτη η έκτη αίσθηση ήταν κληρονομικό χάρισμα στο σόι της, και, όπως το έβλεπε η ίδια, το κοριτσάκι όχι μόνο απαιτούσε να γεννηθεί, αλλά και να ξεπεράσουν οι γονείς μου την κατάθλιψή τους και να αποδεχτούν αυτό που είχε συμβεί στην πατρίδα τους. Ήταν δύσκολο να ζήσεις στο κομμουνιστικό καθεστώς, όχι όμως ακατόρθωτο. Το σύστημα ήταν άδικο, αλλά η ανθρώπινη θέληση θριάμβευε καθημερινά και αν υπήρχε κάτι που οι γονείς μου ήξεραν με βεβαιότητα, σ’ αυτούς τους καιρούς της μεγάλης κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, τούτο ήταν ότι αγαπιόντουσαν μ’ όλη τους την καρδιά

Aπό το δωδέκατο κεφάλαιο

Ο Γκορμπατσόφ δεν είχε προλάβει καλά καλά να εμφανιστεί στη ρωσική τηλεόραση, αλλά ο μπαμπάς, πιστός στο πνεύμα της Περεστρόικα, είχε μεταμορφώσει το γκαράζ μας σε κανονικό εργαστήριο. Τα κιβώτια με τα πλακάκια και οι σάκοι με το τσιμέντο μεταφέρθηκαν στην πίσω αυλή, όπου σιγά σιγά εξαφανίστηκαν μέσα σε μια ζούγκλα αγριόχορτων, και το βουνό της άμμου, που δέσποζε στο δρομάκι μας επί δύο χρόνια, αντικαταστάθηκε από βαρέλια με αλισίβα και υδροχλώριο.

Λίγες μέρες αργότερα, το πρώτο εργαστηριακό φορτηγό εμφανίστηκε στον δρόμο μας. Όσο ο πατέρας μου βοηθούσε στην εκφόρτωση του εξοπλισμού, ο κύριος Σίμεκ από δίπλα χασομερούσε πάνω από τους θάμνους του με το κλαδευτήρι στο χέρι. Αυτές οι παραδόσεις έγιναν εβδομαδιαία ρουτίνα και οι Σίμεκ, οι Άκορν, οι Τσέζαρ και οι Χάσεκ παρακολουθούσαν με περιέργεια καθώς κιβώτια και βαρέλια μεταφέρονταν στο γκαράζ μας. Σύντομα άρχισαν να ξεπηδούν περίεργοι καπνοί από το σπίτι μας. Η μυρωδιά της αμμωνίας ήταν αποπνικτική, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες των γειτόνων πως ό,τι και να σκάρωνε ο μπαμπάς ήταν παράνομο.

Στο γκαράζ μας οι τεχνικοί συναρμολογούσαν την απαρατούρα, την πιο πρόσφατη εφεύρεση του δόκτορα Στάιν-Άιν. Τούτη ήταν ένα αποστακτήριο υψηλής τεχνολογίας, συνδεδεμένο μ’ ένα κομπιούτερ σε μέγεθος ντουλάπας. Το κομπιούτερ ήταν θαρρείς βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του ’50 και είχε κατασκευαστεί από την TESLA, την κρατική βιομηχανία ηλεκτρονικών. Το όνομα TESLA ήταν προϊόν ενός παλιού και πικρόχολου χωρατού στην επιστημονική κοινότητα. Έλεγαν ότι σήμαινε TEchnicky SLAba, που μεταφράζεται «τεχνικώς απαράδεκτο», αλλά ο δόκτωρ Στάιν-Άιν ήταν περήφανος για το κομπιούτερ του.