Πράσινος ανταγωνισμός;

Πρόλογος: Τζουγανάτος Δημήτρης
Το έργο «Πράσινος Ανταγωνισμός; Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού και Περιβαλλοντική Προστασία» εξετάζει, αν και υπό ποιες προϋποθέσεις, τα εργαλεία του δικαίου του ανταγωνισμού, είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης, χωρίς να επιτρέψουν αδικαιολόγητους περιορισμούς του ανταγωνισμού. Η εξέταση καλύπτει τόσο τους κανόνες συμπεριφοράς (απαγόρευση συμπράξεων και κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης) όσο και τους κανόνες ελέγχου των συγκεντρώσεων επιχειρήσεων αλλά και εκείνους που διέπουν τις κρατικές ενισχύσεις.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της μελέτης βρίσκονται οι «περιβαλλοντικές συμφωνίες», δηλαδή οι συνεργασίες που αποσκοπούν στην επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων, υπό το πρίσμα του άρθρου 101 ΣΛΕΕ. Επίσης, αναλύεται εκτενώς η αξιολόγηση που λαμβάνει χώρα κατ’ εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 101 ΣΛΕΕ, για την ενδεχόμενη χορήγηση ατομικής απαλλαγής στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις.
Περαιτέρω, παρουσιάζεται η σχέση των περιβαλλοντικών παραγόντων με το άρθρο 102 ΣΛΕΕ, το οποίο απαγορεύει την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, και το ευρωπαϊκό καθεστώς ελέγχου των συγκεντρώσεων ενώ εξετάζεται και η προσέγγιση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις προς τους περιβαλλοντικούς στόχους.
Το έργο αποτελεί ένα απαραίτητο βοήθημα για κάθε νομικό που τον ενδιαφέρει το πάντα επίκαιρο ζήτημα της σχέσης μεταξύ βιώσιμης ανάπτυξης και δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Περιεχόμενα
ΠρόλογοςΣελ. V
ΣυντομογραφίεςΣελ. ΧΙΙΙ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΕισαγωγήΣελ. 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμούΣελ. 5
2.1. ΓενικάΣελ. 5
2.2. Η βιωσιμότητα ως ανταγωνιστική παράμετροςΣελ. 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Ευρωπαϊκό δίκαιο περιβάλλοντοςΣελ. 9
3.1. ΓενικάΣελ. 9
3.2. Άμεση ρύθμισηΣελ. 11
3.3. Αγορακεντρικά μέσαΣελ. 13
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Ελεύθερη κυκλοφορία εντός Ε.Ε.Σελ. 17
4.1. ΓενικάΣελ. 17
4.2. Συσχέτιση με δίκαιο ανταγωνισμούΣελ. 19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Περιβαλλοντικές συμφωνίες και άρθρο 101(1) ΣΛΕΕΣελ. 21
5.1. Συμφωνίες που δεν περιορίζουν τον ανταγωνισμόΣελ. 23
5.1.1. Η έννοια της επιχείρησηςΣελ. 23
5.1.2. Οριζόντιες συμφωνίεςΣελ. 25
5.1.2.1. ΓενικάΣελ. 25
5.1.2.2. Ενδεχόμενα αντί-ανταγωνιστικά αποτελέσματα των περιβαλλοντικών συμφωνιώνΣελ. 27
5.1.2.3. Αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις οριζόντιες συμφωνίεςΣελ. 29
5.1.3. Κάθετες συμφωνίεςΣελ. 31
5.2. Δευτερεύοντες περιορισμοίΣελ. 33
5.3. Συμφωνίες τυποποίησης (για πρότυπα)Σελ. 38
5.4. Αξιολόγηση κατ’ άρθρο 101(3) ΣΛΕΕΣελ. 43
5.4.1. Βελτίωση της παραγωγής ή της διανομής των προϊόντων ή προώθηση της τεχνικής ή οικονομικής προόδουΣελ. 45
5.4.2. Εξασφάλιση στους καταναλωτές δίκαιο τμήμα από το όφελος που προκύπτειΣελ. 49
5.4.2.1. Case Study: Chickens of TomorrowΣελ. 51
5.4.2.2. Μη τιμολογιακοί παράμετροι του ανταγωνισμούΣελ. 53
5.4.2.3. ΣύνοψηΣελ. 54
5.4.3. Οι περιορισμοί που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις πρέπει να είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των στόχων αυτώνΣελ. 55
5.4.4. Οι επιχειρήσεις δεν διαθέτουν τη δυνατότητα καταργήσεως του ανταγωνισμού επί σημαντικού τμήματος των σχετικών προϊόντωνΣελ. 57
5.4.5. Ολλανδική συμφωνία κακάοΣελ. 58
5.5. Τελικές παρατηρήσειςΣελ. 58
5.5.1. Αξιολόγηση του ισχύοντος πλαισίου κανόνωνΣελ. 58
5.5.2. Επιλογές αναθεώρησης του ισχύοντος πλαισίουΣελ. 61
5.5.2.1. Νομοθετική μεταβολή του πλαισίου της πολιτικής ανταγωνισμούΣελ. 61
5.5.2.2. Μεταβολή της ερμηνευτικής προσέγγισης του ισχύοντος πλαισίου των κανόνων ανταγωνισμούΣελ. 62
5.5.2.3. Παροχή ad hoc καθοδήγησηςΣελ. 64
5.5.3. Η στάση της Ευρωπαϊκής ΕπιτροπήςΣελ. 66
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσηςΣελ. 69
6.1. ΓενικάΣελ. 69
6.2. Άρθρο 102 ΣΛΕΕ «ως σπαθί» («as a sword»)Σελ. 70
6.3. Άρθρο 102 ΣΛΕΕ «ως ασπίδα» («as a shield»)Σελ. 72
6.4. Σχετική νομολογίαΣελ. 77
6.5. Ειδική περίπτωση του άρθρου 106(2) ΣΛΕΕΣελ. 78
6.6. ΣυμπεράσματαΣελ. 79
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
ΣυγκεντρώσειςΣελ. 81
7.1. Εφαρμογή του SIEC testΣελ. 81
7.2. ΑποτελεσματικότητεςΣελ. 83
7.3. Επιβολή δεσμεύσεωνΣελ. 86
7.4. Άρθρο 21(4) του Κανονισμού (ΕΚ) 139/2004Σελ. 87
7.5. Εθνικός έλεγχος συγκεντρώσεωνΣελ. 88
7.6. Σύγχρονες εξελίξειςΣελ. 89
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Η διαφορετική προσέγγιση στο δίκαιο των κρατικών ενισχύσεωνΣελ. 93
8.1. Εννοιολογικά στοιχείαΣελ. 93
8.2. ΠλεονέκτημαΣελ. 93
8.3. Κράτος/ κρατικοί πόροιΣελ. 95
8.4. ΕπιλεκτικότηταΣελ. 97
8.5. Επηρεασμός ενδοενωσιακού εμπορίου και στρέβλωση του ανταγωνισμούΣελ. 100
8.6. ΕξαιρέσειςΣελ. 100
8.7. Πράσινη Συμφωνία και αναθεώρηση του υφιστάμενου πλαισίουΣελ. 104
8.8. Σύγχρονες εξελίξειςΣελ. 108
8.9. Κανόνες ανταγωνισμού εν ευρεία εννοία vs εν στενήΣελ. 110
ΕπίλογοςΣελ. 111
Βιβλιογραφικές αναφορέςΣελ. 115
Αλφαβητικό ευρετήριοΣελ. 127