Η μικρή μου Ασία

Από μικρός άκουγα τη λέξη "πατρίδα" κι έβλεπα τη νοσταλγία να ομορφαίνει τα ρυτιδιασμάνα προσωπα των γειτόνων μου. Εκεί, στους μαχαλάδες της Δράμας.


Είδα τον Καστοριανό παππού μου, τον Σωτήρη, να γυρνά από το χωριό Μπελογιάννης της Βουδαπέστης το 1958 προσπαθώντας να... πεθάνει Έλληνας. Τριάντα έξι χρόνια Οθωμανός, τριάντα έξι Έλληνας και δέκα ξένος. Γεννήθηκε το 1878 στο Γράμμο.


Έμαθα τη ζωή δίπλα στη Σαμψούντια γιαγιά μου, τη Δεσπίκ, στην πόλη των νερών και των προσφύγων, τη Δράμα. Κι όταν η ανεργία με έφερε στη Σαλονίκη, γνώρισα κι αγάπησα όσο τίποτα στον κόσμο την πρωτεύουσα των προσφύγων. Δεκαοκτώ χρόνια Δραμινός, δύο χρόνια Σαμιώτης, δύο χρόνια Καστοριανός, τριαντατρία Σαλονικιός. Σύνολο πενήντα πέντε. Ούτε μια μέρα όμως δεν πέρασε χωρίς τη Μικρά Ασία μέσα μου. Πενήντα πέντε χρόνια Μικρασιάτης. Κι όταν οι παππούδες έφυγαν, άρχισα να ταξιδεύω στους τόπους των ονείρων τους. Κι όπως ο ζωγράφος πετά περίτεχνα χρώματα στους πίνακές του, έτσι κι εγώ στολίζω τα άσπρα χαρτιά με ζωντανή νοσταλγία μιας Ανατολής που δε χάθηκε. Και, πιστέψτε με, είναι σαν να μην πέρασε ούτε μια στιγμή από το μακρινό 1922. Είναι όλα εκεί, ακόμα πιο όμορφα από τις περιγραφές. Γιατί, όπως λέει και ο Μικρασιάτης νομπέλίστας ποιητής μας, "η γης δεν έχει κρικέλια για να την πάρουν στον ώμο και να φύγουν". Και πόσο μάλλον οι πολιτισμοί...

Είναι ίσως αμαρτία για κάποιους, αλλά νιώθω περισσότερο Μικρασιάτης παρά Ευρωπαίος. Και ίσως μεγαλύτερη αμαρτία είναι που νιωθω πιο άνετα, πιο βολικά εκεί στο μακρινό Ουζούν Γκιολ του Πόντου, στην Πόλη, στην Προύσα, στη Σμύρνη... Γι' αυτό και ο τίτλος "Η μικρή μου Ασία".