Πεθαίνω σαν χώρα

Η οραματική και βίαιη γραφή του δανείζεται από όλα τα στρώματα της ελληνικής γλώσσας. Με ένα ενδόμυχο ξέσπασμα, στα όρια της εξομολόγησης, δημιουργεί μία ανεπανάληπτη λογοτεχνική αλχημεία όπου η υπέρμετρη βαρβαρότητα συμβαδίζει με την υπερβατικότητα, όπου η παθολογία του εμφυλίου αντικατοπτρίζεται στους αρχαίους πολέμους, όπου η ανθρωποκτονία, ο εξευτελισμός, η χλεύη, ο βιασμός συμμειγνύονται με την προσευχή, και την αγριότητα της μοναξιάς. Ένα παραισθησιογενές σύμπαν που αφηγείται, σαν ένας εφιάλτης εν εγρηγόρσει, την σφοδρή εκτόξευση ενός εθνικού υποσυνείδητου προς το μηδέν. Ένα «πάθος» κατακλυσμένο από την σκιά της Ιστορίας όπου μόνο η ομορφιά και ο πόθος της γραφής σώζουν από την φρίκη. Ο Δημητριάδης είναι ο ποιητής του ασυμφιλίωτου.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΚΚΟΣ

Κριτική:

Ο ερωτισμός και η σεξουαλικότητα της γραφής

«Ένας άνθρωπος που γράφει είναι ο εντελέστερος συντηρητής του ερωτισμού του, ο ασφαλέστερος θεματοφύλαξ των παθών του». Η φράση, από μια συνέντευξη που αναδημοσιεύεται στην Εμπράγματη φαντασία, θα μπορούσε να περιγράφει απόλυτα τον Καβάφη (ο οποίος μάλιστα είχε και φάκελο κειμένων τον οποίο ονόμαζε «Πάθη»), στην περίπτωση όμως του Δημητριάδη δείχνει προς ένα χαρακτηριστικό των γραπτών του που η κριτική επιλέγει να αποσιωπά και ο ίδιος στρατηγικά αποφεύγει να συζητήσει. Ο λόγος για τον κεντρικό ρόλο που παίζει ο πόθος, συχνά ο ομοφυλόφιλος πόθος, ο ερωτισμός και η σεξουαλικότητα σε όλα σχεδόν τα κείμενά του. Η ρευστότητα της επιθυμίας, η κατάρρευση των διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στα φύλα, η αποθέωση της ομορφιάς (και της δύναμης ερωτικής επιβολής) του αντρικού σώματος, και η ανάδειξη της ετεροφυλόφιλης κανονικότητας σε εικονικό και στείρο, φαύλο κύκλο, δίνουν συχνότατα το πρώτο πάτημα ώστε τα κείμενα του Δημητριάδη να αποδομήσουν τη βεβαιότητα του κόσμου όπως τον ξέρουμε. Δεν εννοώ ότι αυτή είναι μια θεματική μονομανία, υποστηρίζω όμως ότι είναι το βασικό κλειδί της ποιητικής του. Η πρόσφατη μεγάλη συζήτηση στον χώρο των Έμφυλων Σπουδών (gender studies) για την άρνηση της ετεροφυλόφιλης μελλοντικότητας (καλά στηριγμένη στο βιβλίο Νo Future του Lee Εdelman)
και για την υπονομευτική δυναμική της μη ετεροκανονικής χρονικότητας (queer temporality) θα μπορούσε να προσφέρει ένα καλό αναλυτικό εργαλείο για το έργο του Δημητριάδη ως σύνολο.

Δημήτρης Παπανικολάου, Βιβλιοδρόμιο, 8/9/2007