Το σύνταγμα της Ελλάδας και άλλα βασικά ευρωπαϊκά διεθνή κείμενα

Το Σύνταγμα –με ρητή πλέον διάταξη (άρθ. 25 1γ)– δεν ρυθμίζει μόνο τις δημόσιες, αλλά και τις ιδιωτικές σχέσεις και ανάγεται έτσι σε καθολικό ρυθμιστή της συνολικής εθνικής έννομης τάξης. Η επέκταση της εφαρμογής των συνταγματικών δικαιωμάτων στις διαπροσωπικές σχέσεις κατέστησε το συνταγματικό δίκαιο «δικαστικό δίκαιο». Το Σύνταγμα αποτελεί σήμερα –περισσότερο από ποτέ άλλοτε– έναν κώδικα απαραίτητο στην καθημερινή νομική πρακτική για κάθε σχεδόν υπόθεση. Επίσης, η αναθεώρηση του 2008, παρά το ότι επηρέασε περιορισμένο αριθμό άρθρων, εντούτοις αποτελεί ισχυρό λόγο παρουσίασης του τελικού κειμένου, όπως τελικά διαμορφώθηκε.


Παράλληλα, το νομικό μας σύστημα δεν είναι απομονωμένο, αλλά μέρος ενός γενικότερου πολυεπίπεδου δικαιικού (υπερ-)συστήματος, και δη τριαδικού. Εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές-παγκόσμιο είναι τα τρία επίπεδα, που συνθέτουν έναν ενιαίο διεθνή συνταγματικό σύνδεσμο (Internationaler Verfassungsverbund), ένα δικαιικό σύνολο, μια ολότητα, μια συνολική έννομη τάξη. Πάρα πολλές από τις ρυθμίσεις του ελληνικού Συντάγματος –κυρίως στο πεδίο των συνταγματικών δικαιωμάτων– εμφανίζονται και στα άλλα επίπεδα. Η ανθρώπινη αξία, η ελευθερία, η ισότητα κ.λπ., απαντούν όχι μόνο στο ελληνικό Σύνταγμα, αλλά με περισσότερες ή λιγότερες ή και χωρίς ουσιαστικές διαφορές, σε όλες τις βαθμίδες του πολυεπίπεδου δικαιικού συστήματος, έτσι ώστε να μπορεί πράγματι να γίνεται λόγος –τηρουμένων πάντοτε των αναλογιών– για «ρυθμιστική ομοιομορφία» των εθνικών συνταγματικών κειμένων και της δικαιικής ρύθμισης θεμελιωδών κειμένων ευρωπαϊκού και διεθνούς επιπέδου. Αυτή η ρυθμιστική ενότητα, αυτή η κοινή νομική πορεία, κατέστησε αναγκαία τη συν-παρουσίαση του ελληνικού Συντάγματος, των βασικών κειμένων, που συνθέτουν το «οιονεί Ευρωπαϊκό Σύνταγμα» και ορισμένων θεμελιωδών διεθνών κειμένων, όπως παρακάτω παρατίθενται.

(από τον πρόλογο του βιβλίου)