Βόλος. Τότε και τώρα

ΚΡΙΤΙΚΗ



Μόλις το πρώτο μισό του 19ου αιώνα δημιουργείται ο Βόλος για να εξυπηρετήσει με το λιμάνι του κυρίως τους δραστήριους εμπόρους του Πηλίου. Εκτοτε οι ακτές του Παγασητικού γνωρίζουν ραγδαία οικιστική ανάπτυξη και η πόλη αποκτά περί το 1880 τη σημασία διαμετακομιστικού κέντρου προς τον ελληνικό Βορρά, σύντομα όμως ο ρόλος της αυτός αρχίζει να υποβαθμίζεται. Οι επενδύσεις στη βιομηχανία που ακολούθησαν έφεραν στο προσκήνιο νέες κοινωνικές ομάδες, συνδεδεμένες με το κεφάλαιο και την εργασία, μεταξύ των οποίων κατεστραμμένους πηλιορείτες εμπόρους, θεσσαλούς αγρότες, αλλά και ξένους εργάτες, και αυτό το πολύχρωμο πλήθος έδωσε στην πολιτεία έναν κοσμοπολίτικο χαρακτήρα. Οι καπναποθήκες, τα έργα υποδομής και οι νεοϊδρυθείσες μεταποιητικές επιχειρήσεις έφεραν νέα ώθηση στην οικονομία της πόλης. Ολα αυτά συνοδεύτηκαν από έντονες ιδεολογικές ζυμώσεις που οδήγησαν στην ίδρυση του πρώτου Εργατικού Κέντρου στη χώρα, στην παρουσία του Αλέξανδρου Δελμούζου στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο της πόλης και στα περίφημα «Αθεϊκά» που απασχόλησαν την κοινή γνώμη μεταξύ 1911 και 1914. Λίγο αργότερα, τη δεκαετία του 1930, δίπλα στα εκλεκτικιστικά κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα μοντερνιστικά κτίρια που φιλοξένησαν εκτός από ιδιωτικές κατοικίες και ωδεία, πολιτιστικούς και μορφωτικούς συλλόγους. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και κυρίως οι σεισμοί της περιόδου 1954-1957 ανακόπτουν την άνθηση της πολιτείας και επιφέρουν δραματικές αλλοιώσεις στην οικιστική της φυσιογνωμία. Η απόφαση για δημιουργία ανεξάρτητου Δήμου Νέα Ιωνίας την αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο, ενώ νέα αναλαμπή σημειώνεται στα μέσα της δεκαετίας του 1960 οπότε ο Βόλος επιλέγεται να φιλοξενήσει μία από τις πέντε βιομηχανικές ζώνες της σύγχρονης Ελλάδας.

Αυτή τη γοητευτική διαχρονική πορεία του Βόλου μέσα από τη μεταμόρφωση των κτιρίων του παρακολουθούμε στο καλαίσθητο λεύκωμα των εκδόσεων Ολκός. Για την ιστορία να σημειώσουμε ότι τις φωτογραφίες τού «τότε» πήραν οι Κώστας Διαμαντόπουλος, Ιπποκράτης και Κώστας Ζημέρης, Νίκος και Στέφανος Στουρνάρας.



ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Το ΒΗΜΑ, 28/01/2007