Το Ελληνικό Σωφρονιστικό Δίκαιο κατά τον 19ο αιώνα

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται η πορεία εξέλιξης του ελληνικού σωφρονιστικού συστήματος, από την σύσταση του νεοελληνικού κράτους μέχρι την σωφρονιστική μεταρρύθμιση, η οποία έλαβε χώρα στο τέλος του 19ου αιώνα. Λέγοντας «Σωφρονιστικό Σύστημα» όμως, δεν εννοούμε αυστηρά, την παρουσίαση συγκεκριμένων αρχών και κατευθύνσεων, οι οποίες διέπουν τους κανόνες εκτέλεσης των ποινών και μέτρων ασφαλείας κατά της ελευθερίας ή ακόμα την ίδια την μεταχείριση των κρατουμένων στα καθέκαστα σωφρονιστικά καταστήματα, αφού δεν υπήρξε ποτέ κατ’ ακριβολογίαν ορισμένο πλήρες και σαφές Σωφρονιστικό Σύστημα.

Το εννοιολογικό περιεχόμενο του εν λόγω Συστήματος, αφενός παραλλάσσει από μεταρρύθμιση σε μεταρρύθμιση κι από εποχή εις εποχή και αφ’ ετέρου, τα στοιχεία του, όπως λ.χ. η οργάνωση του επιφορτισμένου με την σωφρονιστική εκτέλεση προσωπικού, η μεταχείριση των κρατουμένων, η ποιότητα της υλικοτεχνικής υποδομής κ.ά., διαφέρουν κατ’ είδος και αριθμό.

Το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα, ως έννοια γένους, περιλαμβάνει τρεις ειδικότερες όψεις: α. Την πορεία του νομοθετικού καθεστώτος που ίσχυε εκάστοτε, δηλ. από τις ημέρες μετά την Επανάσταση του 1821 έως και τον ισχύοντα πλέον Σωφρονιστικό Κώδικα. β. Την εξέλιξη της ελληνικής Σωφρονιστικής επιστήμης, από τα μέσα του 19ου αιώνα -οπότε κι εμφανίστηκε- μέχρι και σήμερα. γ. Την αποτύπωση της εκάστοτε σωφρονιστικής πραγματικότητας, δηλ. στατιστικές των κρατουμένων και κατάσταση των φυλακών, όπως προκύπτει από τις επιτόπιες έρευνες των ειδικών, τις επίσημες σωφρονιστικές πληροφορίες και διάφορες μαρτυρίες περιηγητών και πρώην κρατουμένων.