Οικονομικές παράμετροι της πολιτικής δίκης

Η παρούσα διδακτορική διατριβή προσεγγίζει το δίκαιο της δικαστικής δαπάνης, των μηχανισμών χρηματοδότησης της δίκης και των χρηματικών ποινών τάξης στην ελληνική και διεθνή δικονομική σκηνή υπό μια τελολογική και δικαιοσυγκριτική σκοπιά. Σημείο εκκίνησης της τελολογικής ερμηνείας αποτελεί η καταγραφή των δικονομικών αρχών, που προκύπτουν από την άρρηκτη σύνδεση του δικαίου των δικαστικών εξόδων με την έννοια της αποτελεσματικότητας στην παροχή έννομης προστασίας (άρθρ. 20 § 1 Σ και 6 § 1 ΕΣΔΑ). Η δικαιοσυγκριτική ερμηνεία εστιάζει στη συστηματική παρουσίαση και αξιολόγηση των ρυθμίσεων περί κατανομής της δικαστικής δαπάνης σε 40 συνολικά δικαιοταξίες, αποδίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στο αγγλικό, στο αμερικανικό και στο γερμανικό δικονομικό δίκαιο, με απώτερο στόχο την άντληση γνωστικής αξίας και τη μεταφορά της στην εγχώρια δικονομική σκηνή.

Στο πεδίο του ελληνικού δικαίου των δικαστικών εξόδων εξετάζονται αναλυτικά η αρχική και η τελική κατανομή της δικαστικής δαπάνης, η χρηματοδότηση της δίκης και οι χρηματικές ποινές τάξης, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική νομολογία και αναζητούνται λύσεις βάσει τελολογικών σταθμίσεων και δικαιοσυγκριτικών προσεγγίσεων. Τέλος, η διατριβή ανοίγει τον επιστημονικό διάλογο επί του κρίσιμου θέματος των δικαστικών εξόδων στις διασυνοριακές διαφορές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογραμμίζοντας την απουσία συστηματικής ενοποίησης των διατάξεων επιδίκασης δικαστικής δαπάνης σε επίπεδο ευρωπαϊκού δικονομικού δικαίου.
Πρόλογος

XXIIIΠίνακας κυριότερων συντομογραφιών

Εισαγωγή

1Α. Αντικείμενο έρευνας

1Β. Εννοιολογική οριοθέτηση των δικαστικών εξόδων

2Γ. Προδιάθεση και στόχος

3Δ. Διάρθρωση των επιμέρους κεφαλαίων

4Ε. Μεθοδολογική προσέγγιση

5Ι. Τελολογική μέθοδος

7ΙΙ. Δικαιοσυγκριτική μέθοδος

71. Αντικείμενο και λειτουργίες του συγκριτικού δικονομικού δικαίου

92. Κριτήρια ταξινόμησης των δικονομικών δικαίων σε οικογένειες δικαίων

123. Επιλεγμένη κατηγοριοποίηση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ένταξη των λειτουργιών των οικονομικών παραμέτρων της δίκης

στο δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας (άρθρ. 20 § 1 Σ)

15Α. Η απαίτηση για δίκαιη, οικονομική και ταχεία απονομή δικαιοσύνης

16Ι. Το περιεχόμενο του δικαιώματος δικαστικής προστασίας (άρθρ. 20 § 1 Σ)

161. Ποιοτική εξειδίκευση

182. Ποσοτική εξειδίκευση

19ΙΙ. Το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη υπό το πρίσμα των σκοπών της πολιτικής δίκης

21Β. Οι οικονομικές παράμετροι της δίκης ως περιορισμός του δικαιώματος δικαστικής προστασίας

23Ι. Σκοποί του περιορισμού

231. Είσπραξη κρατικών εσόδων

242. Αποφυγή διεξαγωγής περιττών δικών

253. Επιτάχυνση της δίκης

254. Τήρηση της δικονομικής τάξης

25ΙΙ. Μορφές του περιορισμού

27ΙΙΙ. Η συνταγματικότητα του περιορισμού

281. Τήρηση της αρχής της αναλογικότητας (άρθρ. 25 § 1 εδ. δ΄ Σ)

312. Τήρηση της αρχής της ισότητας (άρθρ. 4 § 1 Σ)

34Γ. Δικονομικές αρχές χάραξης της τελολογικής ερμηνείας

34Ι. Η αρχή της οικονομίας της δίκης

351. Οικονομία χρόνου

352. Οικονομία δαπάνης

36ΙΙ. Η αρχή της καλόπιστης διεξαγωγής της δίκης (άρθρ. 116 ΚΠολΔ)

37ΙΙΙ. Η αρχή της ισότητας των όπλων (άρθρ. 110 § 1 ΚΠολΔ)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Δικαιοσυγκριτική επισκόπηση των δικαστικών εξόδων

39Α. Προλεγόμενα

41Β. Ποιος επιβαρύνεται με τα δικαστικά έξοδα;

41Ι. Οι δύο βασικοί κανόνες κατανομής των δικαστικών εξόδων

431. Η αρχή της ήττας (αγγλικός κανόνας)

43α. Δογματική θεμελίωση

43αα. Η θεωρία της ευθύνης εκ του αποτελέσματος (Erfolgshaftungstheorie)

45ββ. Η στροφή της αγγλικής νομολογίας από τη θεωρία του αποτελέσματος στη θεωρία της αποζημίωσης

48γγ. Η αρχή της πρόκλησης περιττών δικαστικών εξόδων (Veranlasserprinzip)

50β. Η μετατόπιση των δικαστικών εξόδων στον ηττηθέντα διάδικο

50αα. Πλήρης μετατόπιση

52ββ. Μερική μετατόπιση

55γγ. Στο μεταίχμιο πλήρους και μερικής μετατόπισης

56γ. Παρεκκλίσεις από την αρχή της ήττας

56αα. Ειδικές κατηγορίες διαφορών

58ββ. Η μονόδρομη μετατόπιση των δικαστικών εξόδων υπέρ ορισμένων διαδίκων

61γγ. Κυρώσεις για την πρόκληση μη αναγκαίων εξόδων

61δδ. Μερική νίκη - μερική ήττα των διαδίκων

62εε. Επίτευξη συμβιβασμού

64στστ. Άρνηση εύλογης πρότασης συμβιβασμού

662. Η αρχή της εκατέρωθεν καταβολής της δικαστικής δαπάνης (αμερικανικός κανόνας)

66α. Δικαιοπολιτικό υπόβαθρο

69β. Εξαιρέσεις από την αρχή της εκατέρωθεν καταβολής της δικαστικής δαπάνης

74γ. Εφαρμογή της αρχής της ήττας ως προς την καταβολή των λοιπών δικαστικών εξόδων

743. Συγκριτική αποτίμηση του αγγλικού και του αμερικανικού κανόνα

77ΙΙ. Η τρίτη εναλλακτική: Η εναπόθεση της κατανομής των δικαστικών εξόδων στην ευχέρεια του δικαστηρίου

77Γ. Υπάρχουν μηχανισμοί χρηματοδότησης της δίκης;

79Ι. Χρηματοδότηση από παράγοντες της δίκης

791. Νομική βοήθεια

79α. Δημόσια νομική βοήθεια

84β. Ημιεπίσημη δημόσια νομική βοήθεια

85γ. Ιδιωτική νομική βοήθεια: Παροχή δωρεάν νομικών υπηρεσιών από δικηγορικές εταιρίες (pro bono)

862. Συλλογική διεκδίκηση αξιώσεων

86α. Class actions

90β. Ομαδικές αγωγές (group actions)

93γ. Η διεκδίκηση συλλογικών συμφερόντων από τους οργανισμούς

933. Δικηγορικές αμοιβές εξαρτώμενες από την έκβαση της δίκης

94α. Η εργολαβική αμοιβή (contingency fee)

95αα. Η εργολαβική αμοιβή στις Η.Π.Α

99ββ. Η μεταφύτευση της εργολαβικής αμοιβής στην Αγγλία

101γγ. Η εργολαβική αμοιβή στη Γερμανία

101β. Η ειδική υπό όρους δικηγορική αμοιβή (conditional fee)

103γ. Πρόσθετη αμοιβή επιτυχίας (success fee)

103ΙΙ. Χρηματοδότηση από επενδυτές

1041. Ασφάλιση νομικής προστασίας

105α. Η ασφάλιση νομικής προστασίας πριν από την εμφάνιση του ασφαλιστικού γεγονότος

108β. Η ασφάλιση νομικής προστασίας μετά την εμφάνιση του ασφαλιστικού γεγονότος

1102. Η εκχώρηση των αξιώσεων

1113. Χορήγηση δανείων για τη διεξαγωγή δικών

1134. Ο θεσμός της χρηματοδότησης της δίκης από τρίτο (third party funding).

113α. Εννοιολογική οριοθέτηση και εξέλιξη

115β. Το επιτρεπτό της χρηματοδότησης της δίκης από τρίτο

115αα. Στην Αγγλία

115(1) Η άρση της απαγόρευσης

117(2) Ζητήματα δικηγορικού απορρήτου

117ββ. Στις Η.Π.Α

117(1) Οι δογματικές βάσεις της απαγόρευσης

119(2) Η επίδραση της ακυρότητας της σύμβασης χρηματοδότησης στην εξέλιξη της δίκης

120(3) Ζητήματα δικηγορικού απορρήτου

121γγ. Στη Γερμανία

121(1) Το επιτρεπτό του θεσμού

123(2) Η νομική φύση των συμβάσεων χρηματοδότησης

124(3) Ζητήματα δικηγορικού απορρήτου

125γ. Ο ρόλος του χρηματοδότη στη διαδικασία

125αα. Στην Αγγλία

127ββ. Στις Η.Π.Α

127γγ. Στη Γερμανία

129δ. Οι επιμέρους μορφές του third party funding

129αα. Στην Αγγλία

129(1) Γνήσια χρηματοδότηση (Pure Funding)

129(2) Εμπορική χρηματοδότηση (Commercial Funding)

130ββ. Στις Η.Π.Α

130(1) Επένδυση στις εμπορικές διαφορές (Investment in Commercial Litigation)

130(2) Χρηματοδότηση καταναλωτών (Consumer Legal Funding)

131(3) Χρηματοδότηση από δικηγόρους ή δικηγορικά γραφεία (Financing of Law Firms)

131γγ. Στη Γερμανία

133ε. Αποτίμηση του θεσμού της χρηματοδότησης της δίκης από τρίτο

133αα. Πλεονεκτήματα

134ββ. Μειονεκτήματα

135Δ. Καθορισμός του ύψους της δικαστικής δαπάνης

135Ι. Δικαστηριακά έξοδα

1351. Τρόπος υπολογισμού

1362. Διαφορές στο ύψος και παράγοντες επηρεασμού

137ΙΙ. Δικηγορικές αμοιβές

1371. Τρόπος υπολογισμού

1392. Αμφισβήτηση του συστήματος των νόμιμων αμοιβών

140ΙΙΙ. Έξοδα αποδείξεως

1401. Στα συστήματα του ηπειρωτικού δικαίου

1412. Στα συστήματα του κοινοδικαίου

1423. Στο σύστημα των Η.Π.Α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

Αρχική κατανομή της δικαστικής δαπάνης

145Α. Βάρος προκαταβολής

145Ι. Κανόνας

146ΙΙ. Εξαιρέσεις

1461. Δίκη διατροφής

1482. Θύματα ποινικών αδικημάτων κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας

1483. Δικαστικός καθορισμός προκαταβλητέων εξόδων (άρθρ. 174 ΚΠολΔ)

1504. Παράλειψη προκαταβολής από τον υπόχρεο

153Β. Επιμέρους συνιστώσες της προκαταβληθείσας δικαστικής δαπάνης

153Ι. Δικαστικό ένσημο

1531. Ιστορική πορεία και εξέλιξη

1542. Χαρακτήρας δικαστικού ενσήμου

1553. Ένδικα βοηθήματα υποκείμενα στο δικαστικό ένσημο

1574. Ένδικα βοηθήματα εξαιρούμενα από το δικαστικό ένσημο

1615. Πρόσωπα εξαιρούμενα από το δικαστικό ένσημο

1626. Η υποβολή των αναγνωριστικών αγωγών στο δικαστικό ένσημο ειδικότερα

163α. Η αμφισβήτηση της υπαγωγής των αναγνωριστικών αγωγών στο τέλος δικαστικού ενσήμου (1912-1942)

163β. Η εξαίρεση των αναγνωριστικών αγωγών από την καταβολή του δικαστικού ενσήμου (άρθρ. 7 § 3 ν.δ. 1544/1942)

164γ. Η (αναδρομική) επιβολή δικαστικού ενσήμου στις αναγνωριστικές αγωγές (άρθρ. 70 ν. 3994/2011 και άρθρ. 21 ν. 4055/2012)

165δ. Η εκ νέου κατάργηση του δικαστικού ενσήμου επί των αναγνωριστικών αγωγών (άρθρ. 33 ν. 4446/2016)

165ε. Ισχύον νομοθετικό καθεστώς: η εκ νέου επαναφορά του δικαστικού ενσήμου επί των αναγνωριστικών αγωγών (άρθρ. 42 του ν. του ν. 4640/2019)

166στ. Η αντισυνταγματικότητα της υποβολής των αναγνωριστικών αγωγών στο τέλος του δικαστικού ενσήμου

1727. Σύστηματα υπολογισμού

172α. Γενικός τρόπος υπολογισμού

176β. Ειδικός τρόπος υπολογισμού

1778. Χρόνος κατάθεσης

1809. Ανάλωση του δικαστικού ενσήμου

18210. Παράλειψη προκαταβολής δικαστικού ενσήμου

182α. Η συνέπεια του δικονομικού απαραδέκτου υπό το προγενέστερο καθεστώς

184β. Η συνέπεια της πλασματικής ερημοδικίας υπό το ισχύον καθεστώς

188γ. Ουσιαστικό δεδικασμένο της ερήμην απόφασης

18811. Άσκηση ενδίκων μέσων για λόγους αναγόμενους στην καταβολή του δικαστικού ενσήμου

188α. Ανακοπή ερημοδικίας

190β. Έφεση

194γ. Αναίρεση

19612. Καταληκτικές παρατηρήσεις για το δικαστικό ένσημο

196ΙΙ. Άλλα έξοδα και τέλη διαδικαστικών πράξεων

1971. Τέλος χαρτοσήμου

1972. Εισφορά υπέρ του ΤΑΧΔΙΚ

1983. Προείσπραξη δικηγορικής αμοιβής

2014. Εισφορές υπέρ του Ε.Τ.Α.Α. και του Ε.Ο.Π.Υ.Υ

202ΙΙΙ. Τέλη συζητήσεως ενδίκων μέσων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Τελική κατανομή της δικαστικής δαπάνης

205Α. Δικαιοπολιτική θεμελίωση της αρχής της ήττας

205Ι. Η δογματική προσέγγιση στο χώρο του ελληνικού δικαίου

208ΙΙ. Η αρχή της πρόκλησης ως προτεινόμενη θεμελιωτική βάση

210Β. Η αξίωση απόδοσης των δικαστικών εξόδων

210Ι. Νομική φύση

211ΙΙ. Θεμελίωση

2121. Στο δικονομικό δίκαιο

2152. Στο αστικό δίκαιο

215α. Η πάγια θέση της ελληνικής θεωρίας νομολογίας

216β. Επιχειρήματα υπέρ της θεμελίωσης της αξίωσης στο αστικό δίκαιο

220ΙΙΙ. Η αποδοτέα δικαστική δαπάνη (άρθρ. 189 ΚΠολΔ)

2201. Έννοια και περιεχόμενο των αποδοτέων εξόδων

2232. Η προϋπόθεση της αναγκαιότητας

2253. Μη αποδοτέα έξοδα

2254. Η δικηγορική αμοιβή ως αποδοτέο έξοδο ειδικότερα

225α. Η δικηγορική αμοιβή ως τμήμα της δικαστικής δαπάνης

226β. Ο καθορισμός της αποδοτέας δικηγορικής αμοιβής

228γ. Προϋποθέσεις για την επιδίκαση αυξημένης δικηγορικής αμοιβής

229δ. Περιστάσεις μείωσης του ποσού της δικηγορικής αμοιβής

229αα. Υπέρογκο αίτημα της αγωγής

229ββ. Αναβολή ή ματαίωση της συζήτησης

230ε. Μη αποδοτέα δικηγορική αμοιβή

230αα. Γενικά

231ββ. Αποδοτέα δικηγορική αμοιβή σε απλούς ομόδικους εκπροσωπηθέντες από πλείονες δικηγόρους

231(1) Η πάγια θέση της νομολογίας

232(2) Η ενδιαφέρουσα άποψη της μειοψηφίας στην ΑΠ 467/2019

234στ. Αποκλίνουσες περιπτώσεις υπολογισμού της αποδοτέας δικηγορικής αμοιβής

234αα. Η απόδοση της δικηγορικής αμοιβής στις δίκες με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο

235(1) Απόδοση της δικηγορικής αμοιβής κατά το ήμισυ (άρθρ. 22 § 1 του ν. 3693/1957)

236(2) Προϋποθέσεις υποχρεωτικού ολικού συμψηφισμού (άρθρ. 22 § 2 του ν. 3693/1957)

237(3) Επέκταση του υποκειμενικού πεδίου εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 22 του ν. 3693/1957

239(4) Παρέκβαση: Κατανομή της δικαστικής δαπάνης στις κτηματολογικές διαφορές διόρθωσης ανακριβούς πρώτης εγγραφής με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο

243(5) Συνταγματική ασυμβατότητα του ευνοϊκού καθεστώτος υπέρ του Δημοσίου

245ββ. Αποδοτέα δικηγορική αμοιβή στη δίκη προσδιορισμού οριστικής αποζημίωσης επί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης

250γγ. Αποδοτέα δικηγορική αμοιβή στη δίκη διανομής

250ΙV. Αναγκαία η υποβολή αιτήματος

252Γ. Υπόχρεοι απόδοσης των δικαστικών εξόδων

252Ι. Ο ηττηθείς διάδικος

254ΙΙ. Τρίτοι

258Δ. Εκφάνσεις της αρχής της ήττας

258Ι. Αναλογική κατανομή δικαστικής δαπάνης επί μερικής νίκης - μερικής ήττας (άρθρ. 178 ΚΠολΔ)

2581. Ιστορική εξέλιξη και ρυθμιστικό βεληνεκές της διάταξης

2602. Περιπτωσιολογία μερικής νίκης - μερικής ήττας

2613. Επιβολή δικαστικής δαπάνης εις βάρος ενός μόνο διαδίκου (άρθρ. 178 § 2 ΚΠολΔ)

262ΙΙ. Καταδίκη περισσότερων στη δικαστική δαπάνη (άρθρ. 180 ΚΠολΔ)

2621. Πεδίο εφαρμογής του άρθρου 180 ΚΠολΔ

2632. Ο επιμερισμός της δικαστικής δαπάνης στη δίκη διανομής

2643. Δικαστική δαπάνη ιδιαίτερης πράξης ή διαδικασίας

2644. Καταδίκη περισσότερων σε οφειλή εις ολόκληρον

265ΙΙΙ. Κύρια παρέμβαση (άρθρ. 181 ΚΠολΔ)

265ΙV. Απλή πρόσθετη παρέμβαση (άρθρ. 182 ΚΠολΔ)

267V. Άσκηση και εκδίκαση ενδίκων μέσων (άρθρ. 183 ΚΠολΔ)

2671. Γενικό πλαίσιο

2682. Νομολογιακές εφαρμογές

269VI. Ερημοδικία ή αναβολή συζήτησης (άρθρ. 184 ΚΠολΔ)

2691. Γενικά

2702. Ερημοδικία

2713. Αναβολή της συζήτησης ή ενέργεια διαδικαστικής πράξης

271VII. Παραίτηση ή ανάκληση (άρθρ. 188 § 1 ΚΠολΔ)

273VIII. Αποδοχή (άρθρ. 188 § 2 ΚΠολΔ)

273IX. Γνήσια δίκη εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρ. 746 εδ. α΄ ΚΠολΔ)

275Χ. Καταδίκη του αιτούντος τη χορήγηση αναστολής ή αναβολή εκτέλεσης ή πλειστηριασμού στη δικαστική δαπάνη

275Ε. Οι εξαιρέσεις από την αρχή της ήττας

275Ι. Η συστηματική διάκριση των εξαιρέσεων από την αρχή της ήττας

277II. Η προτεινόμενη διάκριση των εξαιρέσεων σε γνήσιες και μη γνήσιες

279ΙΙΙ. Γνήσιες εξαιρέσεις (αρχή της επιείκειας)

2791. Δυνητικός συμψηφισμός (άρθρ. 179 ΚΠολΔ)

279α. Ιστορική εξέλιξη της διάταξης

283β. Οικογενειακές διαφορές

284γ. Δυσχερής ερμηνεία κανόνα δικαίου

285δ. Περιθώρια αναλογικής εφαρμογής της διάταξης

2872. Υποχρεωτικός συμψηφισμός και ισομερής κατανομή των εξόδων του δικαστικού συμβιβασμού (άρθρ. 187 ΚΠολΔ)

288IV. Μη γνήσιες εξαιρέσεις

2881. Βασιζόμενες στην αρχή της πρόκλησης

288α. Καταδίκη του ενάγοντος στη δικαστική δαπάνη (άρθρ. 177 ΚΠολΔ)

288αα. Δικαιολογητική βάση

289ββ. Πεδίο εφαρμογής

289γγ. Προϋποθέσεις εφαρμογής

293β. Καταδίκη του νικητή διαδίκου στη δικαστική δαπάνη (άρθρ. 185 αριθ. 1 και 2 ΚΠολΔ)

294γ. Καταδίκη του ενάγοντος στη δικαστική δαπάνη λόγω μη σώρευσης των απαιτήσεων στις μικροδιαφορές (άρθρ. 467 εδ. β΄ ΚΠολΔ)

294δ. Η άρνηση εύλογης πρότασης συμβιβασμού ως αξιολογικό κριτήριο

2962. Βασιζόμενες στην αρχή της υπαιτιότητας

296α. Αναβολή της συζήτησης οφειλόμενη σε υπαιτιότητα του αντιδίκου (άρθρ. 184 εδ. β΄ ΚΠολΔ)

296β. Υπαιτιότητα του νικήσαντος διαδίκου ως προς της ακυρότητα διαδικαστικής πράξης ή της συζήτησης (άρθρ. 185 αριθ. 3 ΚΠολΔ)

296γ. Καταδίκη του υπαίτιου για τη διεξαγωγή της δίκης σε γνήσια υπόθεση εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρ. 746 εδ. β΄ ΚΠολΔ)

297ΣΤ. Τα έξοδα εκτέλεσης ως ειδική κατηγορία των δικαστικών εξόδων

297Ι. Υποχρέωση καταβολής

298ΙΙ. Εννοιολογικός προσδιορισμός αναγκαίων εξόδων

302ΙΙΙ. Η δικηγορική αμοιβή για τη σύνταξη επιταγής προς εκτέλεση ειδικότερα

305ΙV. Διαδικασία είσπραξης των εξόδων αναγκαστικής εκτέλεσης

306Ζ. Διαδικασία εκκαθάρισης της δικαστικής δαπάνης

306I. Υποβολή καταλόγου εξόδων

308II. Εκκαθάριση των εξόδων μετά από αποδοχή, ανάκληση ή παραίτηση

311III. Ένσταση μη καταβολής εξόδων προηγούμενης δίκης επί παραιτήσεως από το δικόγραφο της αγωγής (άρθρ. 295 § 2 ΚΠολΔ)

313Η. Η διάταξη της απόφασης περί δικαστικής δαπάνης

313Ι. Οριστική απόφαση

315ΙΙ. Αυτοτελής αίτηση επιδίκασης της δικαστικής δαπάνης

315ΙΙΙ. Κάλυψη από το δεδικασμένο

317IV. Εκτελεστότητα

317V. Η αυτοτέλεια του κεφαλαίου της δικαστικής δαπάνης ως προς τη θεμελίωση του εννόμου συμφέροντος

318VI. Περιπτώσεις μη επιδίκασης δικαστικών εξόδων

318VII. Συνέπειες από τη (μη) καταβολή της δικαστικής δαπάνης

319Θ. Δυνατότητα προσβολής του κεφαλαίου της δικαστικής δαπάνης με ένδικα μέσα

319I. Στόχος, προϋποθέσεις και πεδίο εφαρμογής της απαγόρευσης του άρθρου 193 ΚΠολΔ

322II. Έφεση

3221. Ορισμένο και περιπτωσιολογία λόγων έφεσης

3242. Αποτελέσματα της έφεσης

324IIΙ. Αναίρεση

3241. Όρια αναιρετικού ελέγχου

3292. Ο αναιρετικός έλεγχος του ύψους της αποδοτέας δικηγορικής αμοιβής ειδικότερα

330Ι. Εγγυοδοσία για τη δικαστική δαπάνη

330Ι. Σκοπός και πεδίο εφαρμογής του άρθρου 169 ΚΠολΔ

331ΙΙ. Υποβολή του αιτήματος κατ’ ένσταση

332ΙΙΙ. Προϋποθέσεις επιβολής εγγυοδοσίας και συνέπειες

334IV. Η συνταγματική συμβατότητα του μέτρου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

Χρηματοδότηση της δίκης

337Α. Η χρηματοδότηση της δίκης ως οικονομικό πρόβλημα

338Β. Μηχανισμοί χρηματοδότησης της δίκης

338Ι. Εργολαβία δίκης

3381. Η απαγόρευση υπό την ισχύ των διατάξεων του βυζαντινορωμαϊκού δικαίου

3412. Η άρση της απαγόρευσης

3433. Το ρυθμιστικό πλαίσιο της εργολαβίας δίκης σε συγκριτική επισκόπηση του παλιού (ν.δ. 3026/1954) και του νέου (ν. 4194/2013) Κώδικα Δικηγόρων

343α. Εννοιολογική οριοθέτηση και νομική φύση

344β. Έγγραφος τύπος

345γ. Προϋποθέσεις κύρους της σύμβασης εργολαβίας δίκης

345αα. Γενικές προϋποθέσεις

349ββ. Ειδικές προϋποθέσεις

350δ. Η πλήρωση της αίρεσης

352ε. Η είσπραξη της δικηγορικής αμοιβής

3564. Ειδικά νομοθετικά προβλεπόμενες περιπτώσεις εργολαβίας δίκης σε συγκεκριμένες κατηγορίες υποθέσεων

356α. Αποζημιώσεις θυμάτων διώξεως από το γερμανικό εθνοσοσιαλιστικό καθεστώς

357β. Αποζημιώσεις αναγκαστικής απαλλοτρίωσης

357ΙΙ. Νομική βοήθεια

3571. Από το ευεργέτημα πενίας στη νομική βοήθεια

3592. Διαδικαστικές εγγυήσεις χορήγησης της νομικής βοήθειας

3603. Προϋποθέσεις χορήγησης

360α. Εισοδηματικά κριτήρια

362β. Αποκλεισμός των νομικών προσώπων από τη νομική βοήθεια;

362γ. Η έλλειψη προφανούς αβασιμότητας του χρηματοδοτούμενου ενδίκου βοηθήματος

3634. Η διαδικασία παροχής νομικής βοήθειας

363α. Υποβολή αίτησης και απαιτούμενων δικαιολογητικών

364β. Αρμόδια δικαστική αρχή και έκταση ελέγχου

366γ. Απόκλιση για την ποινική δίκη

367δ. Άμυνα κατά της απορριπτικής πράξης

3675. Περιεχόμενο της νομικής βοήθειας

3696. Ανάκληση της νομικής βοήθειας

3697. Η καταδίκη του ηττηθέντος δικαιούχου νομικής βοήθειας στη δικαστική δαπάνη

371ΙII. Ασφάλιση νομικής προστασίας

372IV. Μεταφύτευση του θεσμού της χρηματοδότησης της δίκης από τρίτο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ

Χρηματικές ποινές τάξης

375Α. Εννοιολογική οριοθέτηση και στόχευση

376Β. Δικαιοσυγκριτικό πλαίσιο

378Γ. Χρηματική ποινή για στρεψοδικία (άρθρ. 205 ΚΠολΔ)

378I. Στόχος της διάταξης και εμβέλεια εφαρμογής

380II. Προϋποθέσεις επιβολής

3801. Αντικειμενικές προϋποθέσεις

380α. Άσκηση προφανώς αβάσιμων ένδικων βοηθημάτων ή μέσων

382β. Παρελκυστική διεξαγωγή της δίκης, μη τήρηση των κανόνων των χρηστών ηθών ή της καλής πίστης ή του καθήκοντος αληθείας

3832. Υποκειμενικές προϋποθέσεις

384III. Αρμόδιο δικαστήριο και περιεχόμενο της ποινής

386IV. Συρροή διαδικαστικών παραβάσεων

386V. Ένδικα μέσα

388Δ. Χρηματική ποινή για διατάραξη της τάξης (άρθρ. 207 § 1 ΚΠολΔ)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ

Δικαστικά έξοδα στις διασυνοριακές διαφορές εντός ΕΕ

389Α. Οι οικονομικές προκλήσεις των διασυνοριακών διαφορών

389I. Παράγοντες διόγκωσης των δικαστικών εξόδων στις ευρωπαϊκές διασυνοριακές διαφορές

390II. Η αποσπασματικότητα των ευρωπαϊκών ρυθμίσεων

3901. Κανονισμός 861/2007 για την ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών

3912. Οδηγία 2004/48 σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας

3923. Οδηγία 2020/1828 σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών

392α. Η εγκαθίδρυση της αρχής της ήττας

393β. Η χρηματοδότηση της δίκης

394Β. Υπέρμετρη δικαστική δαπάνη και ελληνική δημόσια τάξη

398Γ. Η διασυνοριακή νομική βοήθεια

398Ι. Οι διεθνείς συμβάσεις «προάγγελοι»

399ΙΙ. Η οδηγία 2003/8/ΕΚ

3991. Σκοπός και ρυθμιστικό βεληνεκές

4002. Έκταση και προϋποθέσεις χορήγησης

4023. Διαδικασία χορήγησης

4034. Η ενσωμάτωση της οδηγίας στην ελληνική έννομη τάξη

4045. Αποτίμηση και προοπτικές

406Δ. Διασυνοριακή νομική βοήθεια στις διαφορές σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής (Κανονισμός 4/2009)

409Ε. Ευρωπαϊκή εκτελεστότητα της διάταξης δικαστικής δαπάνης (Κανονισμός 805/2004)

411Συνοπτική καταγραφή βασικότερων συμπερασμάτων-προτάσεων

419Πίνακας βιβλιογραφίας

445Ευρετήριο νομικών κανόνων

455Ευρετήριο ύλης